Włodzimierz Wołyński 1888 muzeum bractwa św. Włodzimierza

W 1886  roku rozpoczęto przebudowę soboru Bogurodzickiego we Włodzimierzu Wołyńskim, a rok później działające przy nim Święto-Włodzimierskie Prawosławne Bractwo podjęło decyzję o założeniu muzeum. Wpisywało się ono w zadania statutowe bractwa, które obejmowały m.in. szerzenie prawosławia na Wołyniu i pielęgnowanie cerkiewnych starożytności. Kolekcja umieszczona została w diakonikonie soboru Bogurodzickiego. Pierwszym kustoszem muzeum został Omeljan Dwernickij…

Koźmin Wielkopolski, 1910, muzeum parafialne

Muzeum diecezjalne w Koźminie Wielkopolskim zostało założone w 1910 roku z inicjatywy ks. kanonika Stanisława Łukomskiego (1874-1948), późniejszego sekretarza Konferencji Episkopatu Polski, biskupa łomżyńskiego, zwolennik Narodowej Demokracji. Inspiracją dla powstania kolekcji muzealnej stały się podobne zbiory w Przemęcie i Ostrowie Wielkopolskim. Gromadziło ono przede wszystkim zabytki lokalne, a głównymi ofiarodawcami byli parafianie, zachęcani do ofiarności…

Płock, 1912, Muzeum Mazowsza Płockiego

“Wielu nawet nie wie, że takie Towarzystwo i jego Zbiory w Płocku istnieją… A są tam rzeczy pod wielu względami tak ciekawe, że nie ‘konia z rzędem’ bo te zarekwirowane, lecz bodaj funt cały cukierków miętowych gotówbym dać każdemu – polakowi inteligentowi, któryby, zwiedziwszy należycie te Zbiory, przyszedł potym do mnie z udowodnioną wymówką gorzką,…

Kwidzyn, 1876, zbiory Towarzystwa Historycznego Regencji Kwidzyńskiej

W 1876 roku w Kwidzynie założone zostało okręgowe Towarzystwo Historyczne w Kwidzynie (Historischer Verein für den Regierungsbezirk), które od początku swojej działalności gromadzić zaczęło pamiątki historyczne. Pierwsza wystawa zbiorów miała miejsce na Gmachu kasyna przy Grün Strasse (obecnie ul. Piłsudskiego). Wśród gromadzonych przez Towarzystwo zbiorów znajdowały się m.in. kolekcja numizmatyczna, pieczęcie, mapy, nieliczne obrazy, które…

Braniewo, 1903, Muzeum Starożytności Warmińskich

Warmińskie Towarzystwo Historyczne (Historischer Verein für Ermland) założone zostało w 1856 roku we Fromborku, z inicjatywy historyka Antoniego Eichhorna. Głównym celem organizacji było zbieranie źródeł historycznych oraz praca nad publikacjami rozpraw z zakresu historii Warmii. Jak pisano w 1903 roku w  informacji opublikowanej na łamach czasopisma „Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands”, działające od…

Malbork, Muzeum Towarzystwa odbudowy i upiększenia Malborka (1884 )

W 1884 roku założone zostało Towarzystwo Odbudowy i Upiększania Zamku Malborskiego (Verein für die Herstellung und Ausschmückung der Marienburg). Na siedzibę Towarzystwa wybrano Malbork, jednak w praktyce był nią Gdańsk. Pierwsze walne zgromadzenie zaplanowano na rok 1887 rok. Zgodnie ze statutem jego celem było „gromadzenia środków pieniężnych na godną dekorację i wyposażenie odbudowanych i odbudowywanych…

Warszawa, Muzeum Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1811)

Warszawskie Towarzystwo Królewskie  Przyjaciół Nauk działające w Warszawie 1800-1832, było swego rodzaju akademią nauk, skupiającą uczonych, literatów, ludzi władzy, ważne osobistości polskie. Założone z inicjatywy Stanisława Sołtyka (1752-1833), jednego z twórców konstytucji 1791. Towarzystwo gromadziło zbiory naukowe i biblioteczne, które stanowiły Muzeum Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Funkcjonowało ono w latach 1818-1832, a od 1823 roku…

Kraków, Muzeum Narodowe w Sukiennicach 1884 (1879)

Potrzeba utworzenia w Krakowie muzeum o charakterze narodowym szczególnie wyraźna była w drugiej połowie XIX wieku, kiedy swoją działalność rozpoczęło tamtejsze Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych. Do utworzenia muzeum zachęcał prezydenta Krakowa, Józef Dietl (1871), z projektem Galerii Narodowej wystąpił archeolog Teodor Nieczuja Ziemięcki (1878). Symboliczną datą powstania muzeum jest rok 1879. Wówczas to Henryk Siemiradzki…

Bruksela, Muzeum Międzynarodowe, Mundaneum (1905, 1907), sala polska/ dział polski

W 1905 roku w Brukseli powstał Institut international de photographie (Międzynarodowy Instytut Fotografii), a następnie Musée international de la presse (Międzynarodowe Muzeum Prasy, 1907). Instytucje te, działające przy Office international de Bibliographie w Brukseli (1893). Instytucje te dały początek Mundaneum – swego rodzaju wirtualnego muzeum wszelkich informacji, koncentrującego się bardziej na ideach, niż obiektach. Genezy…

Lwów, Muzeum „Rekordeum” (1916)

Inicjatorem Muzeum Handlu i Wynalazków „Rekordeum” we Lwowie był Zygmunt Korosteński, inżynier właściciel pisma “Dźwignia: czasopismo handlowo przemysłowe”, pionier polskiej myśli filmowej. Już w 1896 roku, na łamach „Dźwigni” wzywał on do założenia muzeum poglądowego, „które ściągnęłoby tłumy publiczności zwabionej nowościami, jak: widok okolic podbiegunowych odfotografowanych przez Nansena, prześwietlanie ciała ludzkiego promieniami rentgenowskimi, produkcje kinematografowe,…