Lwów, Muzeum „Rekordeum” (1916)

Inicjatorem Muzeum Handlu i Wynalazków „Rekordeum” we Lwowie był Zygmunt Korosteński, inżynier właściciel pisma “Dźwignia: czasopismo handlowo przemysłowe”, pionier polskiej myśli filmowej.

Już w 1896 roku, na łamach „Dźwigni” wzywał on do założenia muzeum poglądowego, „które ściągnęłoby tłumy publiczności zwabionej nowościami, jak: widok okolic podbiegunowych odfotografowanych przez Nansena, prześwietlanie ciała ludzkiego promieniami rentgenowskimi, produkcje kinematografowe, grafofonowe, fotofonowe, megafonowe itp.” Do realizacji tego projektu trzeba było czekać niemal dwadzieścia lat.

Jeszcze przed 1916 rokiem Korosteński założył muzeum, które od sierpnia miało siedzibę w budynku przy ul. Chorążczyna 5 (ob. ul. Dżochara Dudajewa). Zbiory obejmowały m.in. modele, opisy, rysunki i fotografie wynalazków polskich; próbki towarów, katalogi wyrobów, ikonografia fabryk i kantorów, wystaw i portali sklepowych, pamiątki po wybitnych kupcach i przemysłowcach. Ponadto przy muzeum znajdowała się biblioteka z zakresu ekonomii, handlu i przemysłu (m.in. sprawozdania finansowe firm, instytucji finansowych, spółdzielczych, stowarzyszeń kupieckich itd.) Od 1916 roku ekspozycja prezentowana w 8 pomieszczeniach podzielona była na część poświęconą wynalazkom i część poświęconą handlowi.

W 1917 roku w muzeum obchodzono jubileusz 265 rocznicy wynalezienia kuchni polowych przez kpt Władysława Tomkiewicza, oficera 33 pułku piechoty CK Armii. Z tej okazji Muzeum “Rekordeum” postulowało do Gminy M. Lwów aby nadać im nazwę “tomkiewiczówek”. Muzeum działało do 1939 roku.

Dyrektorem placówki był historyk sztuki Józef Piotrowski (1878-1939), referent ochrony zabytków Galicji i Bukowiny w Wiedniu, konserwator zabytków sztuki i kultury, członek Towarzystwa Naukowego Lwowskiego.

Więcej na temat muzeum zob. m.in.

• Muzeum handlu i wynalazków “Rekordeum” we Lwowie, “Ziemia lubelska” 1916 nr 480;
• Rekordeum, “Kurjer Polski” 1916, nr 284;
• Jubileusz kuchni polowych, “Pochodnia. Narodowy tygodnik ilustrowany” 1917, nr 37, s. 2-3;
• E. Chwalewik Zbiory polskie, t. I (1926), s. 408
• M. Hendrykowska, Historia polskiego filmu dokumentalnego (1896-1944), Poznań: wyd. naukowe UAM, 2014, s. 18

[tfr]