Elbląg, Muzeum Miejskie (1864)

Rok 08.11.1864 to niezwykle ważna data dla historii elbląskiego muzealnictwa. Wtedy to magistrat Elbląga, wraz z nadburmistrzem Theodorem Burscherem, powołał do życia Miejskie Zbiory Sztuki i Starożytności (Städtischen Kunst- und Alterthumssammlung), które dość szybko zostało przekształcone w Muzeum Miejskie (Städtisches Museum). Początkowo, do 1893 roku, muzeum znajdowało się na najwyższym piętrze miejskiego ratusza. Od momentu…

Warszawa, Małe Muzeum Biblijne (1916)

Muzeum biblijne miało być instytucją pomocniczą w działalności dydaktycznej Seminarium w zakresie studiów nad Biblią; obejmowało niewielką kolekcję przedmiotów oraz dokumentację „palestynologiczną”. Zbiory zlokalizowane zostały w Metropolitalnym Seminarium św. Jana w Warszawie w klasztorze pokarmelickim przy Krakowskim Przedmieściu 52/54. Założone zostało wiosną 1916 przez kurię metropolitalną. Jak można przeczytać w Kurierze Warszawskim: „przy metropolitalnem seminarium…

Łódź, Muzeum oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1909)

Zbiory muzealne Oddziału łódzkiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego powstawały w ramach powołanej w 1909 roku Sekcji muzealnej, kierowanej przez  Czesława Świerczewskiego (1866-1950). Okazy gromadzone były przede wszystkim w latach 1911-1917, i obejmowały głównie dziedzinę przemysłu włókienniczego  i metalurgicznego oraz okazy przyrodnicze ze szczególnym uwzględnieniem mineralogii i geologii, a także przedmioty z dziedziny etnologii, pamiątki historyczne i…

Włocławek, Muzeum Ziemi Kujawskiej (1908)

Pomysł utworzenia Muzeum zabytków Kujawskiej Ziemi (Muzeum odd. Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego), pojawił się w czasie pierwszego walnego zebrania Oddziału Kujawskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, w maju 1908 roku. Wówczas też powstała sekcja muzealna. Przejęła ona zbiory przekazane przez Muzeum szkolne po zamkniętej Macierzy Polskiej. Pierwszym kustoszem została Felicja Olszewska. W 1909 roku kustoszem został Cyprian Apanowicz…

Warszawa, Muzeum ornitologiczne hr. Branickich (1887-1918)

Od drugiej połowy XIX wieku rodzina Branickich uczestniczyła w budowaniu kolekcji Gabinetu Zoologicznego przy Uniwersytecie Warszawskim. W związku z zagrożeniem wywiezienia gromadzonych zbiorów, od 1880 roku za namową kustosza Gabinetu, Władysława Taczanowskiego (1819-1890), Braniccy ograniczali dary dla Gabinetu na rzecz prywatnej kolekcji gromadzonej we Francji oraz w Warszawie. W 1887 roku, Ksawery Branicki (1864-1926) zainicjował…

Gdańsk, Muzeum Żydowskie Lessera Giełdzińskiego (1904)

Muzeum powstało 10. stycznia 1904 roku, z inicjatywy Lessera Giełdzińskiego (1830-1910), który wybrał ze swojej kolekcji przedmioty judaistyczne (127 obiektów) i podarował je Gdańskiej Gminie Żydowskiej działającej przy Wielkiej Synagodze. Życzeniem ofiarodawcy było, jak sam pisał w akcie donacji aby “[…] Kolekcja powinna być znana jako dar Giełdzińskiego, zawsze ma być pokazywana w oddzielnym pokoju,…

Warszawa, Muzeum Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych (1875)

Muzeum Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych związane było ściśle z działalnością założonej w 1816 szkoły, przekształconej w roku kolejnym w instytut. Pierwsze wzmianki na temat kolekcji o charakterze muzealnym, zlokalizowanych w wydzielonym pomieszczeniu w domku ogrodowym, dotyczą zbiorów numizmatycznych i medali, jednak został on najprawdopodobniej sprzedany. Początkowo pomoce naukowe gromadzono wyłącznie na potrzeby uczniów, a zbiorów…

Warszawa, Muzeum Pszczelnicze (1882-1889)

Muzeum Pszczelnicze, zwane również Skarbcem, zostało założone z inicjatywy i dzięki staraniom Kazimierza Lewickiego (1847-1902) na terenie warszawskiego ogrodu Koszyki (ob. nieistniejący). Starania czynione były już od 1880 roku, w 1882 roku ekspozycja oraz pasieki i warsztaty zostały otwarte dla zwiedzających. Prywatną działalność Lewickiego trudno oddzielić od prac na rzecz muzeum, które w chwili powstania…

Warszawa, Muzeum Rzemiosł i Sztuki Stosowanej (1891)

Muzeum Rzemiosł i Sztuki stosowanej zostało powołane w 1891 roku przy Oddziale Warszawskiego Towarzystwa Popierania Rosyjskiego Przemysłu i Handlu. Inicjatywa podjęta została przez polskich przemysłowców i działaczy społecznych, których celem było stworzenie szkoły rzemieślniczej z wykładami w języku polskim. Działalność Muzeum umożliwiła darowizna finansowa Hipolita Wawelberga oraz pozostałych członków komisji muzealnej, która umożliwiła organizację w…

Lwów, Muzeum (Galeria) Miączyńskich-Dzieduszyckich (1909)

Muzeum założone zostało we Lwowie przez Alfonsynę z Miączyńskich Dzieduszycką wdowę po Włodzimierzu Dzieduszyckim (1825-1899). Galeria zawierała zbiór obrazów europejskich (ok. 450 dzieł gł. z d. kolekcji Ignacego Miączyńskiego zm. 1809) i obrazów polskich z kolekcji Dzieduszyckiego (ok. 400 dzieł), zbiór rycin i rysunków, numizmatyczny i rzeźby dekoracyjnej. Mieściła się w pałacu przy ul. Kurkowej…