Muzeum Pszczelnicze, zwane również Skarbcem, zostało założone z inicjatywy i dzięki staraniom Kazimierza Lewickiego (1847-1902) na terenie warszawskiego ogrodu Koszyki (ob. nieistniejący). Starania czynione były już od 1880 roku, w 1882 roku ekspozycja oraz pasieki i warsztaty zostały otwarte dla zwiedzających. Prywatną działalność Lewickiego trudno oddzielić od prac na rzecz muzeum, które w chwili powstania było ukoronowaniem marzeń tracącego wzrok pszczelarza. W wybudowanym specjalnie na cele muzeum parterowym budynku na terenie ogrodu prezentowano obok zbioru uli i narzędzi, także preparaty i plansze związane ze zwyczajami pszczół, osobną salę poświecono na tzw. obserwatorium, gdzie wykonane zostały przeszklone ule umożliwiające „bezpieczne” obcowanie z pszczołami.
W 1883 roku trudności finansowe zmusiły Lewickiego do zawiązania spółki, która powierzyła mu zarząd muzeum. Instytucja, pomimo konfliktów personalnych, z prowadzeniem realizowała funkcje edukacyjne (poprzez kursy pszczelnicze oraz wykłady), a także handlową, dzięki prowadzeniu warsztatów produkujących ule i narzędzia pszczelnicze. W 1886 roku w muzeum otwarto fabrykę pierników bazujących na produkowanym przez muzeum miodzie, nieco później także miodosytnię do produkcji miodów pitnych. Poszerzono także ofertę edukacyjną muzeum o ogrodnictwo i jedwabnictwo. W tym samym roku Lewicki rozpoczął także publikację czasopisma „Pszczoła”. Nasilające się konflikty personalne i trudności finansowe doprowadziły w 1888 roku do wycofania się przez Lewickiego kierownictwa, zrzeczenia się udziałów oraz zaprzestania wydawania „Pszczoły”. W 1889 roku muzeum zostało zamknięte.
Wybrana bibliografia dot. muzeum:
Karłowicz L., 2008. Kazimierz Lewicki, „Pszczelarz Polski”, nr 11, s. 26-27
Kośny Leszek, 2016. „Pszczoła” Kazimierza Lewickiego, “Pasieka” nr 6, https://pasieka24.pl/index.php/pasieka-czasopismo-dla-pszczelarzy/147-pasieka-6-2016/1600-pszczola-kazimierza-lewickiego
Lewicki Kazimierz, 1885a. Od Skarbca Pszczelniczego. O ulach najtańszych i słówko z powodu „Bartnika” pana Ciesielskiego, „Gazeta Świąteczna”, r. 5, nr 211, 18 I, s. 4-5
Lewicki Kazimierz, 1885b. Od Skarbca Pszczelniczego (dokończenie), „Gazeta Świąteczna”, r. 5, nr 212, 25 I, s. 4
[Lewicki Kazimierz], Muzeum Pszczelnicze w Warszawie, Pszczoła 1886, r. 1, nr 1, s. 16
[Lewicki Kazimierz], Z Muzeum Pszczelniczego, Pszczoła 1886, r. 1, nr 3, s. 1
[Lewicki Kazimierz], Wystawy i muzea, Pszczoła 1886, r. 1, nr 4, s. 1-3
[Lewicki Kazimierz], W sprawie egzystencji Muzeum Pszczelniczego, Pszczoła 1886, r. 1, nr 5, s. 1-4
[Lewicki Kazimierz], Ogłoszenia, Pszczoła 1886, r. 1, nr 8, s. 16
[Lewicki Kazimierz], Cennik Muzeum Pszczelniczego w Warszawie, Pszczoła 1886, r. 1, nr 10, s. 14-16
[Lewicki Kazimierz], Zamiast prospektu, Pszczoła 1887, r. 2, nr 1, s. 1-3
[Lewicki Kazimierz], Co się dzieje w “Muzeum Pszczelniczem”, Pszczoła 1887, r. 2, nr 3, s. 37-41
[Lewicki Kazimierz], Z Muzeum Pszczelniczego, Pszczoła 1887, r. 2, nr 7, s. 101-102
[Lewicki Kazimierz], Sprawozdanie z Muzeum Pszczelniczego, Pszczoła 1887, r. 2, nr 12, s. 182-184
[Lewicki Kazimierz], Jeszcze raz w sprawie “Muzeum Pszczelniczego”, Pszczoła 1887, r. 2, nr 14/15, s. 201-203
[Lewicki Kazimierz], Ogłoszenia, Pszczoła 1887, r. 2, nr 16/17, s. 236
[Lewicki Kazimierz]. Konkurencyja, Pszczoła 1887, r. 2, nr 20, s. 259-261
[Lewicki Kazimierz], Nadzwyczajne zgromadzenie, Pszczoła 1888, r. 3, nr 2, s. 21-23
[Lewicki Kazimierz], Sprawozdanie z odbytego zgromadzenia, Pszczoła 1888, r. 3, nr 3, s.39-40
[Lewicki Kazimierz], Poważne zmiany, Pszczoła 1888, r. 3, nr 3, s.40-41
m., Zarząd Muzeum Pszczelniczego, Gazeta Świąteczna: wychodzi w Warszawie na każdą niedzielę 1888, r. 8, nr 407, s. 4
Plewa J., 2008. O pierwszym na świecie muzeum pszczelniczym, „Pszczelarz Polski”, nr 11, s. 28-29
Pisarz z “Gazety Świątecznej” [Konrad Prószyński], Ludzi słuchaj, ale swój rozum miej, Gazeta Świąteczna: wychodzi w Warszawie na każdą niedzielę 1888, r. 8, nr 380, s. 1-2
Pisarz z “Gazety Świątecznej” [Konrad Prószyński], Zgromadzenie w Skarbcu Pszczelniczym, Gazeta Świąteczna: wychodzi w Warszawie na każdą niedzielę 1888, r. 8, nr 388, s. 1-2
Pisarz z “Gazety Świątecznej” [Konrad Prószyński], Kazimierz Lewicki, Gazeta Świąteczna: wychodzi w Warszawie na każdą niedzielę 1902, r. 22, nr 1117, s. 1-2
Pisarz z “Gazety Świątecznej” [Konrad Prószyński], Pamięci Kazimierza Lewickiego, Gazeta Świąteczna: wychodzi w Warszawie na każdą niedzielę 1905, r. 25, nr 1272, s. 3-4
Pisarz z “Gazety Świątecznej” [Konrad Prószyński], Pamięci Kazimierza Lewickiego, Gazeta Świąteczna: wychodzi w Warszawie na każdą niedzielę 1905, r. 25, nr 1273, s. 3-4
Pisarz z “Gazety Świątecznej” [Konrad Prószyński], Pamięci Kazimierza Lewickiego, Gazeta Świąteczna: wychodzi w Warszawie na każdą niedzielę 1905, r. 25, nr 1274, s. 3-4
Promyk Kazimierz [Konrad Prószyński], „Pszczelarstwo”, [w:] Gość. Kalendarz K. Promyka na rok zwyczajny 1883, s. 129-130.
Prószyński Konrad, 1907. O polskim pszczelarzu Kazimierzu Lewickim, Warszawa: Księgarnia Krajowa Konrada Prószyńskiego
Na ilustracji:1. Muzeum pszczelnicze na Koszykach, w Warszawie. – 2. Założyciel jego p. K. Lewicki. – 3. Pasieka w ogrodzie przy Muzeum. – 4. Bezdenek słomiany podolski. – 5. Ul dwojak. – 6. Pawilon obserwacyjny. – 7. Ul obserwacyjny. – 8. Ul ramowy, stojako-leżak, Lewickiego. – 9. Inauguracya Muzeum. – 10. Galerya z okazami różnych uli. – 11. Bezdenek podolski. – 12. Ul kłoda. – 13. Ul ramowy włościański. – 14. Ul wędrowny. – 15. Koszka obserwacyjna, Kłosy, 1882, nr 290, s. 40, zasób Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej, źródło: http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication?id=117590
[ato]
