Piotrków Trybunalski, Muzeum Krajoznawcze Ziemi Piotrkowskiej (1909)

W 1908 r. utworzono Oddział Piotrkowski PTK. Muzeum Krajoznawcze Ziemi Piotrkowskiej powstało w 1909 roku. Inicjatorem był Michał Rawita Witanowski (1858-1943). We wrześniu 1909  r. wybrano Sekcję Muzealną. Pierwsza wystawa w 1910 roku została otwarta w budynku Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan. W czerwcu 1910 zbiory zostały przeniesione do lokalu przy ul. Bykowskiej 36. Wystawa prezentowana…

Nowogród, Muzeum Kurpiowskie w Nowogrodzie (1917)

„Żadne muzeum w Polsce nie daje dochodów i to [Muzeum Kurpiowskie w Nowogrodzie] nie będzie dawało. Ale chcę, żeby praca moja znojna i ofiary nie poszły na marne. Muzeum będzie tego, kto je potrafi utrzymać, albo nie będzie go wcale, a wtedy moje zbiory wezmę do domu, na darmowy użytek ludzi nauki i badaczy” (Chętnik,…

1877 – Lwów, Wystawa rolniczo-przemysłowa

“Wprost głównego wejścia, po za gazonami i wodotryskiem wznosi się obszerny pawilon główny, o którego przeznaczeniu zdala widniejący napis “Przemysł, Rękodzielnictwo” dostatecznie objaśnia. Przed tem pawilonem w pięknych grupach mieszczą się większe wyroby górnicze, kamieniołomy, kamienie młyńskie, piękne nagrobki i wyroby strycharskie. Na lewo piramida węgla kamiennego, na prawo olbrzymie kamienie obrobione z galicyjskich łomów.…

Piotrków Trybunalski, Zbiory Towarzystwa Krajoznawczego na Zamku Królewskim (1908)

Rok 1906 w Królestwie Kongresowym był przełomowy dla kształtowania się fundamentów polskiego muzealnictwa na tym obszarze. Coraz wyraźniejsza potrzeba kultywowania pamięci narodowej wymagała bowiem instytucji, gdzie te przejawy w formie materialnej będzie można przechowywać, zabezpieczać, badać i udostępniać w celach edukacyjnych. Założone w 1906 roku w Warszawie Polskie Towarzystwo Krajoznawcze dało podstawę prawną i wsparcie…

Łomża, Muzeum Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1910)

Początki muzealnictwa w Łomży sięgają roku 1898, kiedy zorganizowana została wystawa sztuk pięknych i starożytności, w oparciu o zbiory kolekcjonerów z regionu. Pomimo nawoływań i apeli pierwsze muzeum powstało jednak dopiero w 1910 roku, w wyniku starań założonego dwa lata wcześniej oddziału łomżyńskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Składało się ono z 4 działów, obejmujących przyrodę, archeologię,…

1917 – Warszawa, Projekt Muzeum zoologicznego

Koncepcja ornitologa Janusza Domaniewskiego (1891-1954) bazowała na wcześniejszych pomysłach poszerzenia dziedziny warszawskiego Muzeum Narodowego, jednak z zastrzeżeniem, że w skład zbiorów wejdą Gabinet Zoologiczny Uniwersytetu Warszawskiego oraz Muzeum hr. Branickich we Frascati. Obie kolekcje, dzięki prowadzonym ekspedycjom naukowym oraz staraniom swoich kuratorów prezentowały wysoki poziom, gwarantujący właściwy start nowej placówce, szczególnie pod względem naukowym. Domaniewski…

Warszawa, Muzeum Starożytności Żydowskich Mathiasa Bersohna (1905)

Muzeum Starożytności Żydowskich Mathiasa Bersohna (1823-1908) zostało zainicjowane darem Bersohna ofiarowanym warszawskiej Gminie Żydowskiej w 1905 roku. Na kolekcję składały się judaika oraz obiekty związane z historią i kulturą żydowską, gromadzone najprawdopodobniej od lat 60. XIX wieku. Pomimo zawiązania się instytucji, jej otwarcie nastąpiło dopiero w 1910 roku, 2 lata po śmierci fundatora i honorowego…

1911 – Warszawa, Wystawa “Stara Warszawa”

Ekspozycja “Stara Warszawa” została zorganizowana przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości (TOnZP) w ratuszu miejskim przy Placu Teatralnym (ul. Senatorskiej). Jednym z celów wystawy była „chęć obudzenia jak najżywszego zainteresowania dla wszystkiego, co jest wyrazem Miasta i co może być przyczynkiem […] rozjaśniającym dzieje Jego kultury. Z tego zainteresowania rodzi się poszanowanie. Pragniemy go zarówno…

Drezno, Muzeum Narodowe im. Wodzińskich (1848-1850)

Muzeum im. Wodzińskich było pierwszym polskim muzeum z określeniem “narodowe” w nazwie. Zbiory jego stanowiła biblioteka i kolekcja grafiki oraz numizmatyki senatora i wojewody Królestwa Polskiego Macieja Wodzińskiego (1782-1848) zapisana testamentem Towarzystwu Literackiemu w Paryżu (dla Biblioteki Polskiej) wraz z sumą 100 tys. florenów polskich w listach zastawnych na potrzeby emigracji polskiej we Francji. Ponieważ…

1908 – Łódź, Wystawa Sztuk Pięknych

Ponad 100 lat temu, 14 listopada, w budynku przy ul. Południowej 3 w Łodzi, otwarta została Wystawa Sztuk Pięknych. Zorganizowana została przez łódzkie Towarzystwo Krzewienia Oświaty (zał. 1906), którego głównym celem było krzewienia czytelnictwa, organizowanie kursów czytania i pisania czy zakładanie i utrzymywanie działalności bibliotek. Idea organizacji wystawy miała na celu podniesienie popularności sztuk pięknych…