Do 1918 roku na terenie Lwowa powstały dwa muzea związane z kościołem rzymsko-katolickim. Pierwszym z nich było Muzeum Katechetyczne utworzone w 1905 roku z inicjatywy Koła lwowskich X. Katechetów. Mieściło się w siedzibie Towarzystwa Kapłanów we Powie przy Placu Kapitulnym 7. Najprawdopodobniej nigdy nie zostało oficjalnie otwarte, a koncepcja tworzenia zbiorów została zarzucona po odzyskaniu…
Poznań, 1894/1898, Muzeum Archidiecezjalne
Muzeum Archideicezjalne w Poznaniu powstało pod koniec XIX wieku. Historia instytucji ściśle związana jest z 1891 rokiem, kiedy to Florian Stablewski, został mianowany na urząd arcybiskupa Diecezji Poznańskiej. Był zagorzałym kolekcjonerem, który swoje zbiory nakazał ulokować przy ulicy Wieżowej 1, w klasztorze karmelitanek bosych. Dokładna data powstania muzeum jest sporna, w literaturze podaje się daty…
Tarnów, 1888, Muzeum Diecezjalne
Muzeum Diecezjalne w Tarnowie jest powszechnie uważane za najstarsze muzeum rzymsko-katolickie na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Zostało utworzone w 25 listopada 1888 roku, 18 lat po Muzeum Diecezjalnym we Włocławku. Tarnowska instytucja była jednak szerzej znana, dzięki swojej otwartości na zwiedzających. Inicjatorem był rektor Seminarium Duchownego ksiądz Józef Bąba, historyka Kościoła i prawa kanonicznego. Początkowo funkcjonowało…
Włocławek, 1870, Muzeum Diecezjalne
W 1870 roku bracia Stanisław i Zenon Chodyńscy doprowadzili do utworzenia Muzeum Seminaryjnego we Włocławku, minowego później Muzeum Diecezjalnym. Chodyńscy byli duchownymi piastujący wysokie stanowiska w tamtejszym Seminarium Duchownym – Zenon był jego wicedyrektorem, a Stanisław profesorem. Widzieli, jaka siła drzemie w dobrze wykształconym narodzie, starali się więc zaszczepić swoją ideę we Włocławku. Podarowali więc…
Lublin, 1918, Muzeum Diecezjalne
W 1905 roku rada diecezji lubelskiej zdecydowała o utworzeniu Muzeum Diecezjalnego. Głównym celem placówki miała być ochrona zabytków oraz gromadzenie pamiątek związanych z historią Kościoła Katolickiego w Polsce. Przewidziano, że jeden z działów miał prezentować kolekcję stworzoną dla upamiętnienia wizyty biskupa Franciszka Jaczewskiego. Jako wzór miały posłużyć inne muzea katolickie na ziemiach Rzeczypospolitej. Budowaniem kolekcji…
Chełm, Muzeum eparchialnego prawosławnego Chełmskiego Bractwa Bogurodzicowego (1882)
Cerkiewno–archeologiczne muzeum przy Chełmskim Prawosławnym Święto – Bogurodzickiem Bractwie (Церковно – apxeoлогический музей при Xoлмскомъ Православномъ Cвято – Богорoдицкомъ Братствѣ) powstało z inicjatywy wikariusza prawosławnej diecezji chełmsko-warszawskiej, bp. lubelskiego Modesta (Daniła Strelbickiego) w 1882 roku. Jak pisze Dariusz Dąbrowski, projekt muzeum, opracowany przez członków Rady Bractwa, oo. Jana Hoszowskiego, Ignacego Chojnackiego i Michała Dobrjanskiego, czerpał…
Warszawa, Małe Muzeum Biblijne (1916)
Muzeum biblijne miało być instytucją pomocniczą w działalności dydaktycznej Seminarium w zakresie studiów nad Biblią; obejmowało niewielką kolekcję przedmiotów oraz dokumentację „palestynologiczną”. Zbiory zlokalizowane zostały w Metropolitalnym Seminarium św. Jana w Warszawie w klasztorze pokarmelickim przy Krakowskim Przedmieściu 52/54. Założone zostało wiosną 1916 przez kurię metropolitalną. Jak można przeczytać w Kurierze Warszawskim: „przy metropolitalnem seminarium…
Warszawa, Muzeum Starożytności Żydowskich Mathiasa Bersohna (1905)
Muzeum Starożytności Żydowskich Mathiasa Bersohna (1823-1908) zostało zainicjowane darem Bersohna ofiarowanym warszawskiej Gminie Żydowskiej w 1905 roku. Na kolekcję składały się judaika oraz obiekty związane z historią i kulturą żydowską, gromadzone najprawdopodobniej od lat 60. XIX wieku. Pomimo zawiązania się instytucji, jej otwarcie nastąpiło dopiero w 1910 roku, 2 lata po śmierci fundatora i honorowego…