Chroberz, 1858-1860, Muzeum Polskie im. Świdzińskich (w ramach ordynacji Myszkowskiej Wielopolskich

Konstanty Świdwiński z Sulgostowa zapisał w testamencie swoją kolekcję narodowi polskiemu. Po jego śmierci pieczę nad nią pełnił margrabia Wielkopolski, który postanowił umieścić ją w pałacu ordynacji myszkowskiej, gdzie miała być udostępniana bez ograniczeń. W tym celu wzniósł pałac w Chrobrzu, który miał być specjalnie przystosowany do udostępniania biblioteki i kolekcji dzieł sztuki. Na fryzie…

Brześć Litewski, 1900-1918, Muzeum 152 Władykaukaskiego PP gen. Jermołowa

Niewiele wiadomo na temat muzeum Muzeum 152. Władykaukaskiego PP gen. Jermołowa. Musiało powstać przed 1914 r., skoro pułk w tym roku był wzmiankowany jako posiadający muzeum. Zapewne pocz. XX w. Brak jednak konkretnych danych. Formalnie przestało istnieć w 1918 r. , wraz z likwidacją muzeów pułkowych carskiej armii (Александрова Н.В., Российские военные музеи, s. 76–80;Спиридонова…

Siemiatycze, 1777-1800, Gabinet Historii Naturalnej Księżnej Jabłonowskiej

Pod koniec lat 70. XVIII w. księżna Anna z Sapiehów Jabłonowska, przebudowała pałac w Siemiatyczach, gdzie zaczęła gromadzić zbiory. Zebrała bogatą kolekcję obiektów zoologicznych, mineralogicznych i botanicznych, liczną bibliotekę, gabinety: fizyczny, archeologiczny i numizmatyczny. “Gabinet siemiatycki składał się z sali fizycznej zw. także gabinetem, zbiorów odnoszących się do minionych epok, różnych modeli oraz starych monet,…

Zawiercie, 1911, Zbiory oddziału PTK

4 VI 1910 r. powstał oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Zawierciu, liczył on  66 członków, byli nimi m.in. ks. Zientara, ks. Wajzler, Stanisław Szymański, Pasierbińscy, Ginsberg, Malczewska, Mamelok, Izaak, dr.Brzeziński, Giertychowa, pierwszym prezesem został ks. Czesław Chodorowski. W XII 1911 r. na potrzeby oddziału wynajęto lokal i rozpoczęto gromadzenie zbiorów muzealnych. W 1912 r. przy…

Klewań, 1818-1831, Gabinety Szkoły Powiatowej (Gimnazjum Polskiego)

Szkoła powiatowa (gimnazjum polskie) została ufundowana w 1818 przez Konstantego Adama Czartoryskiego. Zlokalizowana była w zamku Czartoryskich odrestaurowanym specjalnie na jej pomieszczenie. Zbiory naukowe obejmowały bibliotekę oraz gabinety: mineralogiczny, zoologiczny, botaniczny. Po 1831 gimnazjum zostało przeniesione do Równego (przekształcone na gimnazjum rosyjskie), biblioteka zaś i gabinety uległy rozproszeniu. Na temat gabinetu zob.: Edward Chłopicki, Od…

Augustów, 1910-1918, Muzeum 104 Ustiugińskiego Pułku Piechoty Generała księcia Bagrationa

Muzeum zostało założone w 1910 r. Formalnie przestało istnieć w 1918 r. wraz z likwidacją muzeów pułkowych carskiej armii. Było zlokalizowane w jednym pokoju klubu oficerskiego w koszarach pułku pod Augustowem w tzw. Bagrationowskim sztabie (obecnie Augustów, Al. kardynała S. Wyszyńskiego); zawierało pamiątki pułkowe, w tym medale, fotografie, książki i dokumenty, umundurowanie i uzbrojenie, dzieła…

Pabianice, 1910, Muzeum pabianickiego Koła Polskiej Macierzy Szkolnej

Zbiory pabianickiego Koła Polskiej Macierzy Szkolnej gromadzone były od 1906 r., w 1908 r. w związku z delegalizacją PMS zbiory muzealne zostały przekazane jednemu z członków Koła, a po utworzeniu Pabianickiego Towarzystwa Naukowego zwrócone przez depozytariuszy. Kolekcja muzealna obejmowała przede wszystkim zbiory przyrodnicze.  W 1914 r. część zbiorów uległa zniszczeniu. Od 1918 r. kolekcja zarządzana…

Przemęt, 1895, Muzeum Parafialne

W 1895 roku stworzono Muzeum Parafialne w Przemęcie. Istniało zapewne do I wojny światowej, nie ma żadnych informacji na jego temat po tym okresie.  Zbiory mieściły się w kościele. Znajdowały się tam XIX-wieczne haftowane antependia, rzeźbione stalle, włoskie stukatury, urny i brązy. Sam kościół uznawany był za współczesnych za najpiękniejszy przykład baroku w Wielkopolsce. W…

Cieszyn, 1808, Muzeum i biblioteka Leopolda Jana Szersznika

Obok pokaźnego księgozbioru w 1802 roku ks. Leopold Jan Szersznik udostępnił dla publiczności zbiory, które sam określał jako Naturalienkabinet (lub Naturaliensammlung) i Kunstkabinet, później Museum, uznawane dziś za pierwsze publiczne muzeum na ziemiach polskich. Urodził się 3 marca 1747 roku w Cieszynie, tam w 1757 roku podjął naukę w prowadzonym przez jezuitów gimnazjum. W 1762…

Wilno, 1803-1832, Zbiory Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego: Gabinet machin

W latach 1803-1832 przy Zbiorach Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego funkcjonował Gabinet machin założony przez Waleriana Górskiego. W zbiorach znajdowały się przede wszystkim modele machin i narzędzi, które miały pomóc w prowadzeniu zajęć dydaktycznych. Do działalności gabinetu podchodzono poważnie, jego twórca – Walerian Górski – od 1817 roku szkolił się bowiem na koszt uniwersytetu z dziedziny mechaniki…