Konstanty Świdwiński z Sulgostowa zapisał w testamencie swoją kolekcję narodowi polskiemu. Po jego śmierci pieczę nad nią pełnił margrabia Wielkopolski, który postanowił umieścić ją w pałacu ordynacji myszkowskiej, gdzie miała być udostępniana bez ograniczeń. W tym celu wzniósł pałac w Chrobrzu, który miał być specjalnie przystosowany do udostępniania biblioteki i kolekcji dzieł sztuki.
Na fryzie fasady pałacu umieszczono nawet inskrypcję: „A[leksander] W[ielopolski] re familiari restituta et Constantini Świdziński dono aedes Has a fundamenta erexit, bonarum artium studiis dicavit” (A[leksander] W[ielopolski] do dawnego powróciwszy stanu majątek rodowy z daru Konstantego Świdzińskiego budynek ten wzniósł z posad, i pracom nad sztukami wyzwolonymi poświęcił).
Przeniesione do pałacu w Chrobrzu zbiory – jeszcze nie udostępnione – w wyniku protestów sądowych zostały wycofane do Warszawy i włączone do biblioteki ordynacji Krasińskich.
Na temat muzeum zob.:
- AJEWSKI K., Kolekcjonerstwo Konstantego Świdzińskiego. Z dziejów Biblioteki Ordynacji Krasińskich, Rocznik Biblioteki Narodowej XXXVI, 2004, s. 21-77;
- BARTOSZEWICZ J. Konstanty Świdziński i jego wieczysta fundacja, „Biblioteka warszawska”, 2, 1857, s. 487-519; 3, s. 457-467;
- DACHTERA T., Konstanty Świdziński i jego zbiory. Przyczynek do historii Biblioteki Ordynacji Krasińskich, „Biblioteka” 1, 1997, s. 17-24;
- GRYGIEL A., Muzeum Polskie im. Świdzińskich. Dzieje kolekcji Konstantego Świdzińskiego: Sulgostów-Pińczów-Chroberz-Warszawa, „Pińczowskie spotkania historyczne” z. 2: W 570 rocznicę nadania praw miejskich, Pińczów 1998, s. 21-37;
- KUCZYŃSKI S.M., Spór o zapis Konstantego Świdzińskiego. Komunikat, „Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1955 (10), s. 55-58;
- ŁOSKI J. Biblioteka i muzeum Konstantego Świdzińskiego (wspomnienia z pobytu w Opoczyńskiem), „Gazeta warszawska” 138, 1857, s. 3-4; 140, s. 5-6; 143, s. 4-6; 146, s. 5-6; 148, s. 4; 149, s. 5; 151, s. 5-6; 153, s. 4-6;
- MICHALEWSKA A., Z dziejów Biblioteki i Muzeum Konstantego Świdzińskiego, Roczniki biblioteczne 17, 1973, nr 3-4, s. 633-649;
- PUŁASKI F., Spory o bibliotekę i zapis Konstantego Świdzińskiego. Fragment z dziejów Biblioteki ordynacji hrabiów Krasińskich w Warszawie, „Przegląd historyczny”, 8, 1909, nr 3, s. 333-360; RYSZEWSKA K., Zbiory „archeologiczne” Konstantego Świdzińskiego, Studia Europeana Gnesnensia 6 (2012), s. 261-280.
[trf]
