W latach 1803-1832 przy Zbiorach Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego funkcjonował Gabinet machin założony przez Waleriana Górskiego. W zbiorach znajdowały się przede wszystkim modele machin i narzędzi, które miały pomóc w prowadzeniu zajęć dydaktycznych.
Do działalności gabinetu podchodzono poważnie, jego twórca – Walerian Górski – od 1817 roku szkolił się bowiem na koszt uniwersytetu z dziedziny mechaniki na uczelniach zagranicznych, zaś na potrzeby ekspozycji zatrudniano również rzemieślników do wykonywania modeli.
Zbiory podzielono na kilka działów:
- modele machin, wchodzących do składu innych;
- modele narzędzi rolniczych;
- modele machin, służących do wyrabiania produktów i do różnego użycia w gospodarstwach i fabrykach.
Uniwersytet zamknięto w 1832 roku, wtedy to zbiory gabinetu uległy rozproszeniu.
Na temat zbiorów zob.:
- Józef Bieliński, Uniwersytet Wileński (1579-1831), t. I, Kraków: Druk W.L. Anczyca i Sp., 1899-1900
- Józef Bieliński, Uniwersytet Wileński (1579-1831), t. II, Kraków: Druk W.L. Anczyca i Sp., 1899-1900
- Józef Bieliński, Uniwersytet Wileński (1579-1831), t. III, Kraków: Druk W.L. Anczyca i Sp., 1899-1900
- Ludwik Janowski (Tur), Uniwersytet Wileński i jego znaczenie, Lwów: Macierz Polska, 1903
- Alicja Dzisiewicz, Anatomikum i jego zbiory, “Magazyn wileński”, 2018, http://www.magwil.lt/material,anatomikum-i-jego-zbiory,437.html
[ato]