Przemyśl, Muzeum Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1909)

Na początku 1907 roku bracia Tadeusz (prawnik) i Kazimierz (architekt) Osińscy z Przemyśla, twórcy i właściciele kolekcji „starożytności”, postanowili swoje zbiory przekazać społeczeństwu. Kazimierz Osiński wystosował list do Muzeum Narodowego w Krakowie z projektem  utworzenia w Przemyślu filii krakowskiego Muzeum, jednak odpowiedź ówczesnego dyrektora dr Feliksa Kopery była negatywna. W związku z tym bracia Osińscy…

Warszawa, Muzeum Warszawskie w Domu Dochodowym TZSP (1903)

Muzeum Warszawskie funkcjonowało w kamienicy przy Królewskiej 17 jako niezależna ekspozycja, na której pokazywano kolekcje podarowane lub przekazane w depozyt Towarzystwu Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Siedzibą muzeum była dwupiętrowa kamienica wzniesiona w 1846 roku, będąca własnością  Ludwiki Eleonory z Lindów oraz Józefa Góreckich. W 1900 roku została przekazana na własność Towarzystwu na podstawie zapisu…

Warszawa, Panorama na Dynasach przy ul. Oboźnej (1896)

Inicjatorem budowy rotundy przy ul. Oboźnej (potocznie na Dynasach) w Warszawie był dr Henryk Lgocki (1861-1917), krakowski prawnik, amator i kolekcjoner okazów entomologicznych, właściciel rotundy w Częstochowie oraz kilku obrazów panoramowych. Warszawska Panorama została zaprojektowana przez Karola Kozłowskiego (1847-1902) i wybudowana w 1896 roku na działce należącej do Marii ks. Światopełk-Czetwertyńska (hip. 2779 AB). Pierwszą…

Lwów, Muzeum Lubomirskich/Ossolineum (1823/1870)

W 1816 roku Józef Maksymilian Jan Ossoliński (1748-1826) powieściopisarz, poeta, badacz historii i literatury polskiej dokonał “Ustanowienia familijnego biblioteki publicznej pod imieniem Ossolińskich we Lwowie”. Fundacja została zaaprobowana przez cesarza Franciszka II Habsburga oraz Kancelarię Nadworną i otrzymała przywilej cesarski. W 1823 roku pomiędzy Józefem Maksymilianem Ossolińskim a Henrykiem Lubomirskim został podpisany układ, na mocy…

Warszawa, Panorama na Karowej (1897-1907)

Budynek rotundy przy ul. Karowej 18a powstał z inicjatywy Ignacego Paderewskiego w 1896 (1897) roku na miejscy dawnego pałacu Tarnowskich. Projektantem budynku był Karol Kozłowski (1847-1902). Dwukondygnacyjny budynek założony został na planie szesnatoboku, o średnicy 40 m i wysokości 42 m. Dekorację rzeźbiarską wykonali Leopold Wasilkowski oraz Jan Woydyga. Pod budynkiem wybudowano fragment tunelu komunikacyjnego,…

Grodno, Muzeum Przyrodnicze (1924)

Muzeum Przyrodnicze w Grodnie zostało zainicjowane przez grodnianina, Stanisława Żywno, który w 1924 roku powrócił z Ameryki do rodzinnego miasta. Był on kolekcjonerem okazów przyrodniczych, jego zbiór liczył ok. 3 tysięcy okazów. Zgromadzoną kolekcję przekazał na rzecz miasta. W 1926 roku samorząd Grodna otworzył Muzeum Przyrodnicze, nad którym kierownictwo objęła 12-osobowa komisja, ze Stanisławem Żywno…

Częstochowa, rotunda ekspozycyjna obrazów panoramowych (1896-1913)

W 1896 roku, w Częstochowie, przy ul. Panny Marii przy skrzyżowaniu z ul. Celną (ob. Pułaskiego), został wzniesiony budynek rotundy ekspozycyjnej obrazów panoramowych. Została ona wybudowana wg projektu Karola Kozłowskiego na zlecenie dr Henryka Lgockiego (1861-1917), krakowskiego prawnika, amatora i kolekcjonera okazów entomologicznych, właściciela Panoramy na Dynasach w Warszawie oraz kilku obrazów panoramowych. Murowana rotunda…

Kraków, Pawilon dioramy Bitwa pod Grunwaldem (1910)

Dnia 10 lipca 1910 roku w Krakowie hucznie obchodzono rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Uroczyste uczczenie tego ważnego w dziejach narodu polskiego wydarzenia, było wyrazem zachowania pamięci historycznej i formą manifestacji wciąż żywego przywiązania do polskiej przeszłości. Kraków z Wawelem był miejscem triumfalnego wjazdu Jagiełły po zwycięskiej walce z Krzyżakami i zawieszenia u stóp grobu św.…

Jędrzejów, Muzeum odd. Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1911)

Historia zbiorów muzealnych w Jędrzejowie związana jest z postacią Feliksa Antoniego Przypkowskiego (1872-1951) lekarza, astronoma-amatora i kolekcjonera zegarów słonecznych. Swoje zbiory zaczął gromadzić od 1895 roku. Stała wystawa zbiorów zegarów została otwarta w 1909 roku, w tym samym czasie powstał Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Jędrzejowie, którego pierwszym prezesem został Przypkowski. Jednym z najważniejszych celów…

Lwów, zbiory artystyczne Biblioteki Baworowskich (1900)

Za początek historii biblioteki i zbiorów artystycznych przez Wiktora hr. Baworowskiego (1825-1894) bibliofila, mecenasa nauki, poetę i tłumacza uważa się rok 1850. Wówczas zaczął on gromadzić zbiory w pałacu w Myszkowicach pod Tarnopolem. Kolekcję poszerzał stopniowo nabywając kolejno bibliotekę hr. Stadnickich ze Żmigrodu (1855), obrazy rękopisy, ryciny i książki Aleksandra K. Batowskiego (1860). W 1861…