1850 – Paryż, projekt Muzeum-mauzoleum-atelier Honoré de Balzac

Ewelina z Rzewuskich Hańska (1801-1882), wielbicielka literatury francuskiej, w 1832 roku napisała list do francuskiego pisarza Honoré de Balzac (1799-1850), wyrażając swoje uwielbienie dla jego twórczości. Długoletnia przyjaźń, zakończona małżeństwem w 1850 roku, doprowadziła do powstania idei stworzenia muzeum-mauzoleum zmarłego po ciężkiej i długotrwałej chorobie pisarza. Prawdopodobnie był to pierwszy we Francji pomysł utworzenia muzeum…

Warszawa, Małe Muzeum Biblijne (1916)

Muzeum biblijne miało być instytucją pomocniczą w działalności dydaktycznej Seminarium w zakresie studiów nad Biblią; obejmowało niewielką kolekcję przedmiotów oraz dokumentację „palestynologiczną”. Zbiory zlokalizowane zostały w Metropolitalnym Seminarium św. Jana w Warszawie w klasztorze pokarmelickim przy Krakowskim Przedmieściu 52/54. Założone zostało wiosną 1916 przez kurię metropolitalną. Jak można przeczytać w Kurierze Warszawskim: „przy metropolitalnem seminarium…

Łódź, Muzeum oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1909)

Zbiory muzealne Oddziału łódzkiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego powstawały w ramach powołanej w 1909 roku Sekcji muzealnej, kierowanej przez  Czesława Świerczewskiego (1866-1950). Okazy gromadzone były przede wszystkim w latach 1911-1917, i obejmowały głównie dziedzinę przemysłu włókienniczego  i metalurgicznego oraz okazy przyrodnicze ze szczególnym uwzględnieniem mineralogii i geologii, a także przedmioty z dziedziny etnologii, pamiątki historyczne i…

Włocławek, Muzeum Ziemi Kujawskiej (1908)

Pomysł utworzenia Muzeum zabytków Kujawskiej Ziemi (Muzeum odd. Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego), pojawił się w czasie pierwszego walnego zebrania Oddziału Kujawskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, w maju 1908 roku. Wówczas też powstała sekcja muzealna. Przejęła ona zbiory przekazane przez Muzeum szkolne po zamkniętej Macierzy Polskiej. Pierwszym kustoszem została Felicja Olszewska. W 1909 roku kustoszem został Cyprian Apanowicz…

Warszawa, Muzeum ornitologiczne hr. Branickich (1887-1918)

Od drugiej połowy XIX wieku rodzina Branickich uczestniczyła w budowaniu kolekcji Gabinetu Zoologicznego przy Uniwersytecie Warszawskim. W związku z zagrożeniem wywiezienia gromadzonych zbiorów, od 1880 roku za namową kustosza Gabinetu, Władysława Taczanowskiego (1819-1890), Braniccy ograniczali dary dla Gabinetu na rzecz prywatnej kolekcji gromadzonej we Francji oraz w Warszawie. W 1887 roku, Ksawery Branicki (1864-1926) zainicjował…

1883 – Kraków, Wystawa pamiątek z epoki Jana III

Pomysłodawczynią organizacji wystawy pamiątkowej po Janie III Sobieskim była ks. Zuzanna Czartoryska, która wystąpiła z tą propozycją w 1879 roku. W związku z nadchodzącą rocznica 200-lecia odsieczy wiedeńskiej, zdecydowało się na połączenie obchodów z prezentacją pamiątek po władcy. Równocześnie dzień otwarcia wystawy, 12 września 1883 roku, był datą otwarcia dla zwiedzających Muzeum Narodowego w Krakowie.…

1903 – Częstochowa, Projekt muzeum im. Kordeckiego

W 1902 roku ówczesny przeor Klasztoru Jasnogórskiego, Euzebjusz Rejman zaproponował upamiętnienie 300-letniej rocznicy urodzin Augustyna Kordeckiego (1603-1673) założenia muzeum “pamiątkowego” jego imienia. Projekt ten nie został nigdy zrealizowany, chociaż znajdujące się w klasztorze Paulinów zbiory i skarbiec, o charakterze protomuzealnym, umożliwiały realizację takiej inicjatywy. Idei tej przyświecało najpewniej przekonanie wyrażone w przewodniku po Jasnej Górze,…

1897 – Warszawa, Wystawa introligatorska

Wystawa introligatorska została otwarta w maju 1897 roku w wielkiej sali w Muzeum Przemysłu i Rolnictwa przy ul. Krakowskie Przedmieście 66 w Warszawie. Idea ekspozycji wyszła od Sekcji rzemieślniczej działającej przy Muzeum rzemiosł i Sztuki Stosowanej (które korzystało z sal Muzeum Przemysłu i Rolnictwa). Jednym z głównych organizatorów ekspozycji był Samuel Dickstein (1851-1939) matematyk, historyk…

1895 – Warszawa, Wystawa Metalowa

W 1895 roku w gmachu nieistniejącego już dziś gmachu cyrkowego przy ulicy Ordynackiej (wyb. w 1883 roku wg projektu Wincentego Rakiewicza, obecnie w tym miejscu znajduje się budynek Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina), zorganizowana została “Wystaw Metalowa” obejmująca szeroki zakres metalowych przedmiotów – od krat i żyrandoli po zabawki i instrumenty muzyczne. Celem ekspozycji było “rozjaśnienie…