Jak donosiła poczytna, lokalna gazeta „Gwiazdka Cieszyńska” w 1909 r. w pośmiertnym wspomnieniu – „Nie był ś. p. Teodor Bulik wybitnym mężem stanu, nie był pochodnią wiedzy, nie był znany szerszemu światu, a przecież był niezwykłym człowiekiem, rzadkim już dziś oryginałem”.
Urodził się 25 IX 1849 r. w Zaborzu. W latach 1862 – 1865 uczył się w Cieszynie szewskiego rzemiosła. Po ukończeniu nauki pracował jako szewc i jednocześnie pełnił posługę kościelnego w cieszyńskich kościołach. Był aktywnym społecznikiem, członkiem Związku Śląskich Katolików, Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego oraz stowarzyszenia oświatowo-wydawniczego Dziedzictwo bł. Jana Sarkandra, które jako pierwsze wyszło z inicjatywą utworzenia Muzeum Śląskiego.
Jego pasją było zbieranie przedmiotów związanych z miastem i okolicą, w jego kolekcji znalazły się: stare naczynia, ubrania, książki, pieczęcie, narzędzia, rzeźby, obrazy na szkle, drzeworyty, „Toteż jego mieszkanie było istnym muzeum śląskim, które często zwiedzali obcy, z których chcieli nabyć nieraz cenne przedmioty za hojną zapłatę, lecz ś.p. Bulik nie dał, nie sprzedał, przechowując wszystko do muzeum śląskiego, któremu te rzeczy w testamencie zapisał, by wyhodować w sercach przyszłych pokoleń zamiłowanie do tego, co stworzyli przodkowie”.
Już w 1896 r. dla planowanego Muzeum Śląskiego Bulik ofiarował fragment swojej kolekcji: „8 dzbanków z 18 stulecia, 2 gliniane misy, z których jedna jest z r. 1768, druga z r. 1813, 2 porcelanowe misy, 1 wazę szklanną, 2 małe wazy porcelanowe, 1 cukiernicę porcelanową, 1 filiżankę na nóżkach z talerzykiem, 2 naczynia na święconą wodę, 1 garnuszek gliniany, 1 naczynie porcelanowe na herbatę, 1 świecznik gliniany, 1 tabakierkę, 1 stary rzeźbiony obraz drewniany z jednego kawałka drzewa, pochodzący ze starego kończyckiego kościoła, 2 obrazy na szkle, 3 obrazy na papierze i drewnianą rogulę”.
Zbiory Bulika po raz pierwszy zostały wystawione w 1903 r., na ważnej dla regionu Śląska Cieszyńskiego „Wystawie ludoznawczej”, zorganizowanej przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze i miejscową inteligencję w Cieszynie. Kolekcja Bulika stanowiła istotną część wystawy, zwłaszcza w dziale ludoznawczym.
Również w testamencie zapisał Bulik Muzeum Śląskiemu PTL większość swoich zbiorów, m. in. 25 obrazów, 7 dzbanów (najstarszy z 1651 r.), 396 sztuk porcelany, 89 starych okularów i ponad 100 książek.
Złożona historia zbiorów Muzeum Śląskiego spowodowała, że ich znaczna część trafiła do zbiorów Muzeum Miejskiego w Cieszynie, otwartego w 1931 r., reaktywowanego jako Muzeum Śląska Cieszyńskiego w 2002 roku.
Źródła:
- G. Smólski, Wystawa Ludoznawcza w Cieszynie, „Naokoło Świata. Pismo Tygodniowe Ilustrowane poświęcone opisom ziem, ludów, podróży, zjawisk i wynalazków” 1903, Warszawa, nr 41, s. 648.
- b. a., Teodor Bulik. Kilka uwag pośmiertnych, „Gwiazdka Cieszyńska” z 15. V. 1909, nr 39, s. 193-194.
- M. Morys-Twardowski, Z dziejów cieszyńskiego muzealnictwa. Teodor Bulik (1849-1909) – działacz społeczny i kolekcjoner, Pamiętnik Cieszyński, T. 21, 2016, s. 79 – 85.
[mw]
