Warszawa, zbiory Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1818-1832): Gabinet Numizmatyczny

W 1816 roku Feliks Bentkowski zaproponował Komisji Rządowej zakup jego kolekcji numizmatycznej (za 200 dukatów), jako fundamentu dla „kolekcyi narodowych pamiątek, przynoszącej sławę i użytek krajowi” (Bieliński 1907: 613). Ze względu na brak środków oraz gabinetu numizmatycznego Komisja odłożyła ewentualny zakup na czas późniejszy. W tym samym roku z podobną propozycją wyszedł major wojsk rosyjskich…

Plater Władysław (1808-1889)

Władysław Ewaryst hrabia Broel-Plater (ur. 7 listopada 1808 w Wilnie, zm. 22 kwietnia 1889) – poseł na Sejm powstańczy w czasie powstania listopadowego, dziennikarz i polityk emigracyjny, fundator i członek Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu w 1870 roku. W stulecie konfederacji barskiej w sierpniu 1868 własnym sumptem ufundował Kolumnę Barską nad Jeziorem Zuryskim. W…

Warszawa, zbiory Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1818-1832): Gabinet Mineralogiczny

Gabinet Mineralogiczny był zbiorem o charakterze muzealnym tworzonym w ramach Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. W jego zbiorach znalazły się minerały, skamieniałości i okazy polskie i zagraniczne, a także narzędzia do eksploracji i badań. Zbiory tworzone były poprzez zakupy, dary i przekazy, w niewielkim stopniu ekspedycje. Za stworzenie i uporządkowanie kolekcji Gabinetu odpowiedzialny był  geolog Marek Antoni…

Majer Józef (1808-1899)

Józef Majer (ur. 12 marca 1808 w Krakowie, zm. 3 lipca 1899 w Krakowie) – polski lekarz, przyrodnik, antropolog, encyklopedysta, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezes Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, pierwszy prezes Akademii Umiejętności w Krakowie, członek honorowy Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1890 roku. W latach 1848–1852 i 1860–1873 był prezesem Towarzystwa Naukowego…

Warszawa, zbiory Jednoty Reformowanej w Królestwie Polskim

W 1767 roku ustawa sejmowa przyznawała pełne prawa obywatelskie ewangelikom mieszkającym w Rzeczpospolitej Polskiej. Pierwszy projekt Ustawy Zboru Warszawskiego został przygotowany w 1778 roku przez Jana Samuela Gieringa, jednak zatwierdzono dopiero kolejną wersję dokumentu w 1793 roku. Pierwszy kościół ewangelicko-reformowany został założony w 1777 roku na mocy przywileju Stanisława Augusta Poniatowskiego przy ul. Leszno, w…

1915 – Warszawa, projekt Muzeum Narodowego Eligiusza Niewiadomskiego

W 1915 roku Eligiusz Niewiadomski (1869-1923) zabójca Gabriela Narutowicza (1922), ale także malarz, krytyk sztuki, społecznik, polityk, kierownik Wydziału II malarstwa, rzeźby i sztuk zdobniczych w Ministerstwie Sztuki i Kultury (1919), opracował koncepcję zespołu Muzeum Narodowego w Warszawie. Wpisywała się ona w toczone wówczas dyskusje na temat budowy gmachu muzeum. Zgodnie z koncepcją zasadniczym celem…

Warszawa, zbiory Archikonfraterni Literackiej

Bractwo zostało założone w 1507 roku przy kościele p.w. św. Jerzego. W 1656 roku, w wyniku najazdu szwedzkiego spalony został kościół  p.w. św. Ducha, gdzie miało wówczas swoją siedzibę bractwo. Przechowywane tam dokumenty, archiwalia i majątek został zrabowane lub zniszczone w wyniku pożaru. Od 1669 roku, po kilkukrotnych zmianach lokalizacji funkcjonuje przy kościele pw. św.…

Warszawa, zbiory Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1869-1915): Gabinet Zoologiczny

W 1867 roku Gabinet Zoologiczny, kierowany przez Władysława Taczanowskiego przeszedł pod zarząd Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Katedrą Zoologii kierował wówczas August Wrześniowski, który pozostawił Taczanowskiemu całkowitą swobodę w prowadzeniu Gabinetu Zoologicznego. Zapoczątkowana w latach sześćdziesiątych współpraca gabinetu z polskimi podróżnikami i badaczami zaowocowała rozwojem kolekcji zoologicznej. Do zbiorów trafiały okazy przysyłane z polskich ekspedycji naukowych najczęściej…

Warszawa, zbiory Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1818-1832): Gabinet Zoologiczny

Gabinet Zoologiczny był zbiorem o charakterze muzealnym tworzonym w ramach Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. W jego zbiorach znalazły się kolekcje prywatne, zakupione przez państwo, okazy zakupywane na aukcjach, obiekty pozyskiwane w ramach wypraw naukowych krajowych i zagranicznych, przekazy, rzadziej dary. Wśród nich były m.in. okazy ssaków, ptaków, gadów i płazów, owadów, pajęczaków, mięczaków i skorupiaków, a…

Stary Szelków, Muzeum Rolnicze (1897)

Muzeum zostało założone w 1897 roku z inicjatywy komisarza do spraw włościańskich powiatu makowskiego radcy stanu I.G. Poprużenko. Informacja o otwarciu muzeum została podana w lokalnej prasie w 1898 roku, a na zbiory muzealne i księgozbiór stworzony zgodnie z listą Czytelni Ludowych przeznaczono dwa pomieszczenia w budynku Urzędu Gminy. Idea powołania muzeum wpisywała się w…