W II połowie XIX w. w Wieliczce powstała pierwsza państwowa szkoła górnicza, która miała za zadanie kształcić górników galicyjskich (1861). Z czasem przy szkole powstał gabinet, określany mianem Muzeum Szkoły Górniczej, w którym gromadzono narzędzia naukowe oraz pamiątki po ważnych osobistościach zwiedzających Kopalnię Soli w Wieliczce. Muzeum Salinarne w Wieliczce zostało założone w 1898 r.,…
1916 – Warszawa, Siedziby królewskie w Warszawie: Zamek, Łazienki
Po opuszczeniu Warszawy przez Rosjan (1915) polscy architekci i historycy sztuki mieli możliwość, po raz pierwszy, zbadania pod względem architektonicznym i artystycznym najbardziej rozpoznawalnych warszawskich zabytków, a zajmowanych dotychczas przez władze rosyjskie: Zamku Królewskiego oraz Łazienek Królewskich. Efektem tych działań stała się dokładna ich inwentaryzacja pomiarowo-rysunkowa i fotograficzna, którą zaprezentowano na wystawie Towarzystwa Opieki nad…
1915 – Warszawa, Wystawa Architektury Polskiej
Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości zostało utworzone w 1906 roku. W 1911 roku na rzecz towarzystwa zakupiono Kamienicę Baryczków, która od 1912 roku stała się jego siedzibą. W 1911 roku Zarząd Towarzystwa zdecydował się na organizację retrospektywnych wystaw czasowych. Pierwszą z nich była ekspozycja „Stara Warszawa”, urządzona jeszcze w salach Ratusza miejskiego na placu Teatralnym.…
Chełm Lubelski, 1886, Muzeum 65 Moskiewskiego Pułku Piechoty Jego Wysokości
Po reformie wojskowej Piotra I i utworzeniu stałej armii w koszarach wojskowych zaczęto tworzyć muzea i izby pamięci, w których gromadzono nagrody, trofea, dokumenty i inne materiały związane z dziejami pułków i związanych z nimi osobistościami carskiej rodziny. Muzeum 65 Moskiewskiego Jego Wysokości [ces. Mikołaja II] pułku piechoty (Музей 65-го пехотнoго Mocкoвскoго Eго Beличecтвa полкa)…
Lwów, (1890) 1893, Muzeum historyczne m. Lwowa
W 1890 roku we Lwowie odbył się Kongres Historyków Polskich, w czasie którego wskazywano na potrzebę gromadzenia zabytków związanych z historią miasta. Wówczas też pojawiła się idea założenia muzeum, a jednym z najważniejszych propagatorów tej koncepcji był późniejszy dyrektor tej placówki Aleksander Czołowski (1865-1944). Już w 1890 roku na poczet przyszłego muzeum przekazano 14 obiektów,…
1912 – Kraków, Wystawa architektury i wnętrz w otoczeniu ogrodowem
W 1911 roku Delegacja Architektów Polskich ze współudziałem Towarzystwa „Polska Sztuka Stosowana” rozpoczęło organizację Wystawy architektury i wnętrz w otoczeniu ogrodowem. Miała zostać urządzona przy parku dra. Jordana od maja do października 1912 roku. Jak pisał jeden z członków Komitetu Wykonawczego Jerzy Warchałowski, „ideą przewodnią jest pokazanie na najlepszych przykładach, jak ma wyglądać dom na…
1910 – Kraków, Wystawa portretów kobiecych z XVIII i XIX wieku
Narzekamy nieraz na dobroczynność, na jej bale, koncerta, loterye fantowe: ale postawmy się na chwilę w jej położeniu. Cóż ona biedna ma robić – pisał we wstępie do katalogu Stanisław Tarnowski – Dobroczynność jest pomysłowa, miewa szczęśliwe natchnienia; a my którzy na nią narzekamy, zapominamy, jak nieraz zawdzięczamy jej miły wieczór, kiedy się dobrze wytańcujemy …
1894 – Mitawa (Jegława), Wystawa heraldyczna
Wystawa heraldyczna została zorganizowana pod koniec października 1894 roku przez Towarzystwo Naukowe (Gesellschaft für Literatur und Kunst) w tamtejszym Muzeum Prowincjonalnym, z okazji 10-lecia istnienia gmachu muzealnego. Jak pisał autor obszernej relacji, historyk i krajoznawca Gustaw Manteuffel, „Dzięki poważnym pracom mężów naukowo wykształconych, zaprzestała już od lat wielu heraldyka służyć wyłącznie za pole do bezmyślnych,…
Białystok, 1911-1916, Muzeum 4-go charkowskiego pułku ułanów
Muzeum 4-go charkowskiego pułku ułanów (Музей 4-го уланского Xapковского полка) było jednym z bardzo licznych muzeów wojskowych organizowanych na terenie dawnego Królestwa Polskiego. Istniało ono w latach 1911-1915 w kasynie oficerskim w koszarach pułku w Białymstoku. W jego zbiorach znajdowały się pamiątki pułkowe, w tym fotografie i dokumenty, uzbrojenie, dzieła sztuki. Inicjatorem założenia muzeum był…
1904 – Kraków, Wystawa Ogrodnicza
W dniach 2-9 października 1904 roku w Krakowie, z inicjatywy Towarzystwa ogrodniczego odbyła się Wystawy Ogrodnicza. Patronat nad ekspozycję objęła Zofia hr. Tarnowska i Andrzej hr. Potocki. Praktyczną organizacją z ramienia Towarzystwa zajął się kierownik ogrodów miejskich Bolesław Malecki. Jak pisano w sprawozdaniu z wystawy, przedstawiała się ona „bardzo okazale”. Obejmowała kilka działów: szkółki, owocarstwo,…