Książę Jan Tadeusz Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. 24 lub 28 października 1826 w Stanisławowie, gubernia mohylewska; zm. 7 kwietnia 1908 w Warszawie) – działacz społeczny, historyk, encyklopedysta, przewodniczący Komisji Kwalifikacyjnej (Wydziału Prawodawczego) Rządu Narodowego powstania styczniowego, członek Towarzystwa Rolniczego w Królestwie Polskim w 1858 roku.
Syn Eugeniusza Lubomirskiego. Po stracie rodziców z rozkazu cara Mikołaja I trafił do korpusu paziów, a następnie do Liceum Aleksandryjskiego (Царскосельский лицей) w Petersburgu. Po odbyciu służby wojskowej w Gwardii Konnej wyjechał do Francji i Anglii na dalsze studia. Po powrocie do Polski na stałe zamieszkał w Warszawie i poświęcił się działalności charytatywnej, zwłaszcza w kołach rzemieślniczych. W 1856 został naczelnikiem sekcji ochron Towarzystwa Dobroczynności, stał też na czele Towarzystwa Kredytowego Miejskiego.
W 1862 mianowany został członkiem Rady Wychowania. W czasie powstania styczniowego pracował w wydziale spraw zagranicznych Rządu Narodowego. W 1865 został wybrany prezesem Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Był także encyklopedystą piszącym hasła do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859-1868. Jego nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii[4]. Był również współwydawcą Encyklopedii Wychowawczej i Encyklopedii Rolniczej. Oddawał się również badaniom naukowym nad społeczno-gospodarczą historią Polski. Napisał: Rolnicza ludność w Polsce od w. XVI. do XVIII. (1857–1858), Trzy rozdziały z dziejów skarbowości 1507–1532 (1868), wydał Kodeks dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego (1863), Księgę Ziemi Czerskiej (1879) i in.
Z żoną Marią Zamoyską miał trzech synów (między innymi Zdzisława) i pięć córek. Był właścicielem majątku w Małej Wsi.
BIBLIOGRAFIA:
Kaszewski Kazimierz. Książe Jan Tadeusz Lubomirski. Warszawa : [s.n.], 1908 (Warszawa : A. Gins.)
Internetowy Polski Słownik Biograficzny.
[oprac. MB]
