Toruńskie gimnazjum powstało w 1568 roku. W roku 1594 Henryk Stroband, wybitny humanista, burmistrz Torunia w latach 1587-1609, postanowił, wzorem koncepcji Jana Sturma ze Strasburga, poddać je gruntownej reformie. W 1594 nastąpiło podniesienie szkoły toruńskiej do rangi Gimnazjum Akademickiego. Z inicjatywy Strobanda przystąpiono również do organizowania biblioteki gimnazjum. Bibliotheca Publica Mariana, tak jak Gimnazjum, znajdowała…
Letnia rezydencja Lubomirskich w Puławach została wzniesiona w latach 1676–1679. Zniszczona w czasie „drugiego potopu szwedzkiego” w 1731 roku przeszła na własność rodziny Czartoryskich. Od lat osiemdziesiątych rezydencja stała się siedzibą Adam i Izabela Czartoryskich, zyskując miano „Polskich Aten” – centrum życia kulturalnego i politycznego. Po raz kolejny rezydencja zniszczona w 1794 roku, w odwecie…
Zachodniopruskie Muzeum Prowincjalne (Westpreußisches Provinzial Museum) zostało założone w 1880 roku z inicjatywy władz miejskich i członków Gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego (Naturforschende Gesellschaft in Danzig, 1743), którego zbiory, tworzone systematycznie od 1865 roku i eksponowane od 1869 roku stały się podstawą kolekcji. Muzeum stało się częścią związku instytucji prowincji wschodniopruskiej, a środki na jego funkcjonowanie były…
W 1902 Seweryn Udziela, w porozumieniu z dyrektorem Muzeum Narodowego w Krakowie Feliksem Koperą, z pomocą Włodzimierza Tetmajera, Procajłowicza i Jerzego Warchałowskiego, zaprezentował w muzeum własny zbiór etnograficzny. W styczniu 1904 w sali lewego skrzydła Sukiennic, tzw. Postrzygalni, otwarto nową ekspozycję, na którą złożyły się przedmioty pochodzące zarówno z kolekcji Udzieli, liczącej około dwu tysięcy…
Pałac w Wilanowie został wybudowany pod koniec XVII w. dla króla Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery. Po kilkukrotnych zmianach właścicieli, którzy przekształcali i rozbudowywali założenie pałacowe, stał się własnością Izabeli Lubomirskiej. Jej zięciem był Stanisław Kostka Potocki, z którym można wiązać początki mieszczącego się w pałacu muzeum. Podstawą zbiorów jest kolekcja Stanisława Kostki Potockiego.…
Pierwszą, być może, publiczną galerię obrazów w Małopolsce można było oglądać od końca XVIII wieku w domu zdrojowym w Krzeszowicach, w dobrach księżnej marszałkowej Izabelli (Elżbiety) z Czartoryskich Lubomirskiej. Tutejsze wody i ich lecznicza moc znana była wprawdzie już wcześniej, ale dopiero w latach 70. XVIII w. ojciec właścicielki, wojewoda ruski August Czartoryski, zbudował tu…
Towarzystwo Naukowe Krakowskie zostało założone w 1815 roku, w 1852 roku zawieszone, ponownie reaktywowane jako Cesarsko-Królewskie Towarzystwo Naukowe Krakowskie w 1857 roku. Za datę powstania zbiorów przyjąć można rok 1858, gdy na wniosek Stefana Kuczyńskiego, profesora UJ, Towarzystwo związane z tą uczelnią, zaczęło gromadzić obiekty przyrodnicze. Wymieniano wówczas m. in. kości zwierząt kopalnych i zbiór…
Towarzystwo Polskiej Macierzy Szkolnej w Warszawie zostało zarejestrowane w 1906 roku. W jego komitecie organizacyjnym zasiadali m.in. Józef Świątkowski, Henryk Sienkiewicz, Antoni Osuchowski i Mieczysław Brzeziński. Jeszcze w tym samym roku utworzono przy Zarządzie Głównym Macierzy Szkolnej 4 wydziały, m.in. Wydział Oświaty Ludowej, przy którym zorganizowano muzeum, będące pierwszym muzeum szkolnym w Królestwie Polskim. Jak…
Muzeum w Gródku (Городоцький музей Волинської губернії) w powiecie równieńskim (ob. Ukraina) zostało założone w 1896 roku przez barona Teodora Steinheila (Fedir Sztejngel / Федір Рудольфович Штейнгель, 1870-1946). Mieściło się ono w pałacu Steinheila, w 5 przestronnych pomieszczeniach (1906). Muzeum pozostawało pod opieką swojego twórcy, a także współpracujących z nim specjalistami z różnych dziedzin, którzy…
W 1812 r. Dionizy Paszkiewicz (1764-1830), regent sądów grodzkiego i ziemskiego, pisarz ziemski i sekretarz sądu granicznego, na terenie zakupionego majątku w Bordzie-Bijaty (lit. Bardžiai) stworzył tzw. Muzeum w Baublisie. Paszkiewicz był kolekcjonerem – zbierał pamiątki etnograficzne, historyczne i lingwistyczne dotyczące przeszłości Żmudzi. Ponadto opracował, wzorowany na dziele Samuela Bogumiła Lindego, słownik litewsko-polsko-łaciński; tworzył wiersze…