W 1870 roku bracia Stanisław i Zenon Chodyńscy doprowadzili do utworzenia Muzeum Seminaryjnego we Włocławku, minowego później Muzeum Diecezjalnym. Chodyńscy byli duchownymi piastujący wysokie stanowiska w tamtejszym Seminarium Duchownym – Zenon był jego wicedyrektorem, a Stanisław profesorem. Widzieli, jaka siła drzemie w dobrze wykształconym narodzie, starali się więc zaszczepić swoją ideę we Włocławku. Podarowali więc swoje prywatne zbiory do muzeum.
Instytucja początkowo miała być tylko narzędziem pomocniczym w edukacji seminarzystów, z czasem stała się czymś więcej. W 1908 roku za sprawą nowego biskupa diecezji kujawskiej – Stanisława Zdzitowieckiego – proboszczowie zaczęli wysyłać do muzeum nowe obiekty znalezione na terenie parafii, a część duchownych przekazała nawet swoje zbiory prywatne.
Źródło: https://polona.pl/item/wloclawek-seminaryum-dyecezalne,NzM3MTc1MTg/
Wykładowcy Seminarium Duchownego we Włocławku widzieli niepodważalny potencjał oraz niedoścignione zalety w łączeniu obiektów muzealnych z nauczaniem, dbając zarazem o ich pamięć oraz stan zachowania, by mogły służyć kolejnym pokoleniom. Gromadzono więc wszystko to, co było świadectwem historii religii i historii Kościoła Karolickiego na terenach diecezji kujawsko-kaliskiej i samej ziemi kujawskiej, jak obiekty wykluczone z liturgii, m. in. ornaty, relikwiarze, kielichy mszalne, złote monstrancje, rzeźby i obrazy średniowieczne oraz późniejsze. Gromadzono też przedmioty dotyczące historii Polski w tym regionie: sarmatyzmy (pasy kontuszowe, portrety trumienne, etc.), fotografie, obiekty pochodzące z wykopalisk archeologicznych na ziemi kujawskiej (ceramika, numizmaty, medale, narzędzia).
Wśród ważniejszych obiektów wyróżnić można oryginał aktu erekcji seminarium duchownego we Włocławku z 1569 roku, kolekcja obrazów cechowych, gotycki tryptyk ze sceną Koronacji Najświętszej Marii Panny, poliptyk z drugiej połowy XV wieku, portrety trumienne oraz księgozbiór braci Chodyńskich liczący ponad 4 tysiące woluminów.
Na temat zbiorów zob.:
- Michał Walicki , Obrazy Cechowe w Muzeum Diecezjalnym we Włocławku, Ziemia” 1929, nr 14, dodatek
- Echa włocławskie. Muzeum seminaryjskie, Echa Płockie i Łomżyńskie 1904, r. 7, nr 9, s. 2.
- Piotr Sierzchała, Kapłani włocławscy jako historycy sztuki i konserwatorzy diecezjalni w XX wieku, „Studia włocławskie” 2013, nr 15, s. 191-201.
[ebd]
