2020-03-16|
W ramach projektu Muzeum w polskiej kulturze pamięci (do 1918 r.): wczesne instytucje muzealne wobec muzeologii cyfrowej staramy się zgłębić problem zastosowania narzędzi cyfrowych do badań muzeologicznych. Statystyki oferowane przez różne media społecznościowe dają pogląd odnośnie grup odbiorców i zainteresowania treścią zamieszczaną na fanpage’ach, czy też o ruchu sieciowym na stronie www. Ale czy tylko?
Portal naukowy zintegrowany został z mediami społecznościowymi, które służą zarówno do promocji wydarzeń i informowania o postępach w pracach badawczych, ale przede wszystkim do popularyzowania wiedzy i publikowania wyników badań realizowanych w ramach poszczególnych zadań. Stanowi podstawę tworzenia treści, które następnie przekazywane są na profile społecznościowe na Facebooku, Instagramie, Twitterze, a do lutego minionego roku korzystaliśmy także z profilu na G+.
Wykres wejść na portal naukowy na podstawie Google Analytics za rok 2019
WRZUCIĆ POSTA…
Mając na uwadze wiek odbiorców treści przez nas zamieszczanych oraz grupę docelową, ważne było dostosowanie treści postów, które opracowywaliśmy w oparciu o materiały źródłowe dotyczące muzealnictwa, głównie XIX- i XX-wiecznego. Bardzo często się zdarza, że treść kierowana na Facebooka jest kopią tej zamieszczanej na stronie www, a następnie w takiej samej formie trafia jako podpis pod fotografiami zamieszczanymi na Instagramie lub jako link do strony na Twitter. Łatwo przy tym zapomnieć, że użytkownicy poszczególnych portali społecznościowych różnią się między sobą – w wieku, płci, porach dnia korzystania z mediów, upodobaniami estetycznymi, oczekiwaniami wobec treści i wieloma innymi cechami, o których informację można odnaleźć właśnie w statystykach.
Działania pod wpływem zamieszczanych treści autorskich są szersze, w odróżnieniu od treści przekazywanych (z innych stron, wiadomości itd.). Statystyki wykazują również, coraz częstsze przekazywanie (udostępnianie) autorskich treści zamieszczanych na profilu projektu – głównie dotyczących wpisów o muzeach oraz publikowanych w “Czytelni” artykułów autorskich.
Nie stosowano zasięgu komercyjnego, wyłącznie zasięg organiczny. Do udziału w wydarzeniach zapraszano “znajomych” z profilu prowadzącego stronę o podobnie sprofilowanych preferencjach zawodowych (muzealnicy) i zainteresowaniach (muzea, wystawy, sztuka, kultura, historia).
Na profilach społecznościowych zamieszczono w 2019 roku łącznie 387 postów autorskich zawierających wpisy o instytucjach muzealnych, wystawach, postaciach opisywanych i opracowywanych w ramach projektu, ilustrowanych materiałami ikonograficznymi pobranymi z wolnej domeny (Facebook: 114, Instagram: 140, Twitter: 122, G+: 11) .
Łączna liczba postów na Twitterze wyniosła 122. Narzędzie to służyło głównie jako nośnik informacji w formie relacji na żywo z realizowanych wydarzeń (konferencje, seminaria, wyjazdy na kwerendy naukowe) oraz jako linki do postów zamieszczanych na stronie www projektu. Od kwietnia rozpoczęto zamieszczanie postów w języku angielskim, z uwagi na profil użytkowników Twittera w Polsce (wg danych statystyki Internetu Twitter w Polsce wykorzystywany jest głównie przez użytkowników związanych z szeroko pojętym biznesem i informacjami; zastosowanie Twittera jako nośnika danych kulturalnych jest minimalne i wynosi ponad 10%). Zamieszczono szesnaście takich postów promujących treści ze strony www, jednak nie miało to większego przełożenia na generowanie ruchu na stronie www projektu. Odsetek wejść na stronę za pośrednictwem Twittera wynosił poniżej 1%. Budowanie specjalistycznej społeczności w Polsce za pośrednictwem tego narzędzia społecznościowego nie ma większego celu, służy ono jedynie jako dodatkowy nośnik rozprzestrzeniania informacji w sieci, jednak bez niezbędnego w budowaniu relacji z użytkownikami feedbacku. Profil projektu na Twitterze śledziło 190 użytkowników (stan na 31.12.2019) i wzrósł od roku 2018 o 70 polubień; reakcje na posty wynoszą jednak zaledwie 1 (jedno kliknięcie). W celach zwiększenia zasięgu informacji, jak i jej identyfikacji zastosowano unikatowe hasztagi (#2sympomuz #muzeumwpolskiejkulturzepamieci #muzeologiacyfrowa – te same hasztagi zastosowano na Instagramie ). Profil społecznościowy obserwujących profil znacznie rozszerzył się (wcześniej użytkownicy związani z humanistyką cyfrową i instytucje, w tym muzea).
W 2019 roku na profilu na Instagramie zamieszczono 140 posty w formie wizualnej (zdjęcia z wydarzeń, miejsc w których realizowane były kwerendy naukowe, materiały archiwalne, wizerunki dawnych instytucji muzealnych) z komentarzami, z zastosowaniem unikatowych hasztagów, pozwalającymi dotrzeć bezpośrednio do treści wytwarzanych w ramach projektu. Profil obserwuje 1071 użytkowników (o ponad 500 użytkowników więcej względem roku poprzedniego).
W 2019 roku odnotowano znaczny wzrost zainteresowania fanpagem społecznościowym na Facebooku, co przejawia się zarówno we wzroście polubień strony (z 506 użytkowników Fb w grudniu 2018, do 814 polubień strony i 872 użytkowników obserwujących stronę – subskrybentów wiadomości, w grudniu 2019), jaki i w znacznym wzroście zasięgu postów, których zamieszczono łącznie 144 (najwyżej odnotowany post liczył zasięg 11555 reakcji – post z 9.12.2019 na temat kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego z Krakowa; 1220 kliknięcia posta 431 reakcji, w tym 320 udostępnień, oraz 22 komentarze). Wzrost ten łączy się także z bardzo niskim odsetkiem odrzuceń strony, których łącznie w roku 2019 odnotowano jedynie: 4 cofnięcia polubień strony. Dokumentację dotyczącą statystyk i wyświetleń zamieszczono w załączniku nr 10 na dysku projektowym:
Zasięg organiczny zamieszczanych postów był regularnie wzrostowy. Prowadzone działania – regularne zamieszczanie postów dotyczących zawartości merytorycznej zamieszczanej równolegle na stronie www projektu lub specjalnie tworzone treści w oparciu o prowadzone badania naukowe i analizy badawcze, uzupełniane treścią wizualną z zasobów źródłowych (publikacje i prasa z epoki), regularność w publikowaniu i konsekwentna koncepcja przygotowywanych treści, stały się podstawą do budowania relacji z użytkownikami, która przejawiała się nie tylko w polubieniach postów, treści wizualnych, ale też komentarzach. Posty ze zdjęciami archiwalnymi, jak i relacje z działań (np. fotorelacje z seminariów muzealniczych, konferencji i sympozjum) cieszyły się znacznie większym zainteresowaniem użytkowników (średni zasięg: 721 użytkowników; aktywność: 67 kliknięć w posta), niż informacje o statusie (średni zasięg: 235 użytkowników; aktywność: 11 kliknięć w posta). Statystyka zasięgu nie oddaje jednak do końca rzeczywistego zasięgu, ponieważ w ciągu roku, od stycznia do grudnia zasięg zamieszczonych postów rozciągał się od 10 do 11 555 reakcji, zasięg postów stale rośnie, (*należy jednak uwzględnić działanie algorytmu zasięgu, który ogranicza widoczność postów i osób subskrybujących, jeśli zasięg organiczny wynosi kilkakrotnie ponad 10 000 reakcji).
Na tej podstawie można stwierdzić, że wraz z przyrostem polubień wzrasta zainteresowanie treściami zamieszczonymi na fanpage’u, co ma również realne przełożenie na liczbę wejść na stronę projektu i zainteresowanie w innych mediach społecznościowych (profile na Instagramie i Twitterze).
Szczególnie ważny w kontekście działań prowadzonych na fanpage’u projektu był zasięg komentarzy, reakcji i udostępniania informacji zamieszczanych przez redaktorów. Znaczny wzrost odnotowano w czasie kampanii promujących wydarzenia: II Sympozjum Muzealnicze, zrealizowane w dniach 1-2 marca (kampania od początku lutego) oraz przed Międzynarodową konferencją naukową Pamięć wieloraka: pamięci muzealne na ziemiach Rzeczypospolitej w epoce rozbiorów (zrealizowana w dniach 14-16. listopada; kampania w czerwcu oraz pod koniec września i w październiku). Zanotowano wówczas wzrost o 60% (luty) i o 100% (wrzesień-październik); wzrost o 120% (styczeń) zanotowano również przy okazji publikacji postu promującego dostęp do bezpłatnej publikacji z I Sympozjum Muzealniczego Muzeum a pamięć. Forma, produkcja, miejsce, która ukazała się na stronie www Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów oraz na stronie www projektu, do bezpłatnego pobrania w wersji pdf (post na FB z 6.02: zasięg organiczny -niekomercyjny: 1126, reakcja użytkowników: 79).
W ciągu roku 2019 utworzono cztery wydarzenia: dwa dotyczące otwartych seminariów muzealniczych (XVII seminarium – zasięg 1500 kliknięć i 232 wyświetlenia strony wydarzenia; XIV seminarium – brak danych), jeden dotyczący promocji książki (zasięg: ok. 4100 kliknięć i 662 wyświetlenia strony) i jeden o II Sympozjum Muzealniczym (brak danych; dane dostarczyły wyiki udziały w wydarzeniu na żywo oraz w warsztatach (dokumentacja warsztatów: ), w ramach działania fanpage’u projektowego. Główną grupę odbiorców wydarzeń stanowiły osoby w przedziale wiekowym 25-45 lat (43,8%).
Fanpage stał się także miejscem dostępowym do strony www, szczególnie w okresach realizacji działań promujących wydarzenia, co ujawniają wskaźniki wyświetleń strony, łączna liczba osób odwiedzających stronę (najwięcej w okresie maj-czerwiec i wrzesień-październik oraz skok w drugiej połowie listopada). Uwzględniając ruch na stronie, na podstawie danych z Google Analytics, miało to realne przełożenie na zainteresowanie treścią zamieszczoną na stronie www projektu. Jednocześnie statystyki FB ukazują źródła wejść na fanpage projektu zarówno z linków zewnętrznych (na innych stronach lub w postach użytkowników na Fb), bezpośrednio z przeglądarek internetowych czy strony www projektu.
G+
W związku z wyłączeniem sieci społecznościowej G+ dla użytkowników indywidualnych, co nastąpiło 2.04.2019 roku, zamknięty został także profil projektu. W roku 2019 zamieszczono łącznie 11 postów (10 na temat wczesnych instytucji muzealnych i 1 na temat wydarzenia – II Sympozjum Muzealnego).
PORTAL NAUKOWY
Podstawę do działań w mediach społecznościowych stanowił portal naukowy projektu (www.muzeumpamieci.umk.pl; zob. opis merytoryczny zadania 16. w dalszej części raportu). Liczba organicznych dobowych wejść na portal, w porównaniu z rokiem 2018 był o 45,45%, a średnia wejść na dobę w skali roku to ok. 55. Odnotowano również znaczną liczbę nowych wejść na stronę (87,2%, co w porównaniu z rokiem 2018 stanowiło wzrost o 456,26%) oraz użytkowników powracających (12,8%). Współczynnik odrzuceń wynosił -1,35%. W 2019 roku odnotowano 26 035 wejść na portal naukowy; wejścia pochodziły głównie z Facebooka (1201 wejść, w tym: m.facebook.com – 456 wejść, facebook.com – 227; l.facebook.com – 110; lm.facebook.com – 15; web.facebook.com – 5; pl-pl.facebook.com – 1); wikipedia.org – 11; unikonferencje.pl – 9; herstorie.pl – 4 ; Instagramu – 6. Był to w głównej mierze ruch organiczny i niekomercyjny (77,16% wejść na stronę), bezpośrednio z paska adresu (11,51%), za pośrednictwem mediów społecznościowych (16,96%) czy wyszukiwarek internetowych (0,45%). Najczęściej odwiedzanymi podstronami, poza stroną startową (3423 wyświetlenia w roku 2019, co stanowi 13,15% wszystkich wyświetleń) były: informacje o II Sympozjum Muzealniczym (544), konferencji międzynarodowej (467), wykaz artykułów w Czytelni (408 wyświetleń; w roku 2018 odnotowano ich 115); wykaz muzeów (407). Użytkownicy poszukiwali na stronie głównie informacji na temat II Sympozjum Muzealniczego, Konferencji Międzynarodowej i seminariach muzealniczych, chętnie też zaglądali do wykazu muzeów podlegających opracowaniu (407 wyświetleń), czytali posty w blogu na temat instytucji muzealnych, wystaw i muzealników oraz do poszczególnych artykułów z Czytelni (408 wyświetleń wykazu; najczęściej wyświetlany był artykuł Radosława Bomby na temat humanistyki cyfrowej – 273 wyświetlenia i Alicji Kiljańskiej o muzeum przemysłowym w Krakowie (246 wyświetleń). Współczynnik odrzuceń ruchu na stronie wyniósł -1,38% (!), a średni czas spędzany na portalu w zakresie od 61-1800s wyniósł 2421 sesji, oraz 147 sesji powyżej 1801s, na podstawie czego można wysnuć wniosek, że treść zamieszczana na portalu spotyka się z zainteresowaniem użytkowników.
Małgorzata Baka
