Muzeum Starożytności zostało założone w 1869 roku przy Szkole Głównej Warszawskiej z inicjatywy Hipolita Skimborowicza (1815-1880) pisarza, publicysty, redaktora kilku czasopism, pracownika Biblioteki Uniwersyteckiej.
Podstawą jego zbiorów stały się „różne zabytki historycznoarcheologiczne” zdeponowane w Gabinecie Zoologicznym, a stanowiące kolekcję Gabinetu starożytnych osobliwości Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Muzeum zajmowało cztery pomieszczenia na parterze Pałacu Kazimierzowskiego, w lokalu Biblioteki Głównej. Kustoszem zbiorów był Skimborowicz.
Zbiory Muzeum Starożytności obejmowały zabytki z zakresu archeologii pradziejowej, śródziemnomorskiej, pamiątki historyczne, okazy etnograficzne. Przedmioty te pochodziły w większości przypadków ze zbiorów znajdujących się w różnych gabinetach uniwersyteckich i instytucjach kultury, a także z przekazów artefaktów wydobytych na terenie Królestwa i darów osób prywatnych. Zamknięcie Szkoły Głównej Warszawskiej przy której działało muzeum i przejście pod zarząd Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego spowolniło rozwój instytucji. W 1871 roku na skutek reorganizacji zbiorów, muzeum zostało przekształcone na Gabinet Starożytności, w kolejnych latach określany jako Gabinet Archeologiczny. Od 1877 roku działalnością Gabinetu kierował Antoni Mierzyński (1829-1907), który próbował reorganizować i rozwijać kolekcję archeologiczną. Brak wsparcia finansowego i lokalowego ze strony władz uczelni spowodowały rezygnację Mierzyńskiego z pełnionej funkcji.
Więcej na temat muzeum zob. m.in. :
Muzeum Starożytności w Warszawie, Józefa Ungra Kalendarz ilustrowany na rok zwyczajny 1871, s.126-127
Benedyktowicz Witold, 1964. Hipolit Skimborowicz – dziennikarz – bibliograf – bibliotekarz, Rocznik Uniwersytetu Warszawskiego t. 5, zesz. 1, s. 35-62
Jaworski Piotr, 2003. Sztuka starożytna w zbiorach Uniwersytetu Warszawskiego, [w:] Kultura artystyczna Uniwersytetu Warszawskiego: ars et educatio, red. Jerzy Miziołek, Warszawa: UW, 463-474
Kolendo Jerzy, 1993. Zbiory zabytków archeologicznych oraz kolekcje numizmatyczne na Uniwersytecie Warszawskim w latach 1816–1915, [w:] Dzieje archeologii na Uniwersytecie Warszawskim, red. S. K. Kozłowski, Warszawa, s. 463-474
Kolendo Jerzy, 2002. Zbiory zabytków pradziejowych na Uniwersytecie Warszawskim, „Światowit”, t. 4 (45), fasc. B, s. 87-100
Mikocki Tomasz, 1993. Historia zbiorów starożytniczych Uniwersytetu Warszawskiego, [w:] Dzieje archeologii na Uniwersytecie Warszawskim, red. Stefan Karol Kozłowski, Jerzy Kolendo, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 41-51
Mikocki Tomasz, Szafrański Z., 1993, Uniwersyteckie zbiory starożytności [w:] Antyk w Uniwersytecie Warszawskim : nauka i nauczanie w okresie od powstania uczelni do 1915 roku: prawo rzymskie, historia starożytna, archeologia klasyczna, red. Jerzy Kolendo, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Andrzej Szwarc, 2016 a. Warszawa bez uniwersytetu 1831–1857, [w:] Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1816−1915, red. nauk. Kizwalter Tomasz, Warszawa: Wyd. UW, s. 363-414
Wierzbowski Teodor, 1904. Arheologičeskìj Kabinet’ Imperatorskago Varšavskago Universiteta: istoričeskìj očerk’, Warszawa: [s.n.]
Muzeum starożytności w Warszawie, (rysował na miejscu Podbielski), „Tygodnik Ilustrowany”, 1869, nr 100, s. 265 (Model Świątyni Opatrzności), Biblioteka Narodowa, POLONA
[ato]
