„Muzeum, to nasz grobowiec narodowy, do którego każdy przychodzień ze czcią i uszanowaniem wstępować powinien, tu bowiem leżą chociaż nie ciała naszych przodków ale pozostałe po nich pamiątki, płody ich ducha i umysłu, skropione nieraz ich potem, łzą, a nawet krwią – składane dla nauki i przykładu dalszych pokoleń” – te słowa wpisał 18. marca 1909 roku do Książki Pamiątkowej Muzeum Kujawskiego, Cyprian Apanowicz – ziemianin i sędzia gminny we Włocławku.
Rok wcześniej 28. marca powstał Oddział Kujawski Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Już na pierwszym walnym zebraniu, 10. maja 1908 roku powołana sekcja muzealna miała za zadanie utworzenie Muzeum zabytków Kujawskiej Ziemi. Apanowicz przygotował odezwę skierowaną do ziemianek i nauczycieli ludowych z prośbą o dostarczanie okazów do powstającego Muzeum. Myśl wypisana w Księdze stanowiła istotny przekaz, czym powinno być muzeum, podkreślała jego misję kultywowania pamiątek narodowych ale też jego roli jako miejsca dla rozwoju nauki i kultury. Ta sama idea przyświecała gościom odwiedzającym Muzeum, o czym świadczą inne wpisy:
„Muzeum Kujawskie jest niezaprzeczenie nowym krokiem narodu polskiego naprzód. Jeżeli zapatrywać się będziemy nie na jakość Muzeum lecz na jego istotę, to przyznać musimy, żeśmy zdobyli nową kulturalną placówkę, którą obowiązani jesteśmy otoczyć jak najtroskliwszą opieką, rozwijać i […] zostawić przyszłym pokoleniom, które nas sądzić będą….”
„Muzeum jest okiem w przeszłość kraju i narodu”; „Niech zbiory zabytków przeszłości będą podobizną przyszłości naszej”; „Szanujcie pamiątki, bo pamiątki to wspomnienia, a wspomnienia to jedyne dobro, którego nam nikt wydrzeć nie zdoła”.
Na fotografii karty z księgi pamiątkowej z 1909 roku, ze zbiorów Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, dzięki uprzejmości muzeum
http://muzeum.wloclawek.pl/
[mw]