Zbiory muzealne Pałaców Cesarskich w Warszawie stanowią mało dotąd dostrzegany aspekt historii stołecznego muzealnictwa. Nazwa ta nie jest historyczna, ale Pałac na Wyspie, Biały Domek, pałac Myślewicki i Belweder w epoce rozbiorów stały się dość istotnymi, mającymi charakter na poły muzealny, miejscami udostępniania sztuki. Już w 1796 roku za panowania pruskiego na własność królewską przeszły…
Dzików, zbiory Tarnowskich
„Obrazy, rzeźby, rysunki i miniatury zdobiły pomieszczenia całej rezydencji z tym, że najpiękniejsze znalazły się w apartamentach pani domu na piętrze, natomiast hr. Jan Feliks w swoich pokojach parterowych umieścił dzieła artystów najbardziej przezeń cenionych – mistrzów flamandzkich i holenderskich. Mimo wielkiej różnorodności i bogactwa przedmiotów, wnętrza rezydencji tworzyły wysoce estetyczną całość, dzięki subtelnemu i…
Pro fide et patria. Kolekcja Branickich w Suchej
Właściciel dóbr na Ukrainie Aleksander Branicki (1821-1877) nabył w 1843 roku renesansowy zamek w Suchej, należący wcześniej do Jana Kantego Wielopolskiego. Dzięki sprawnemu zarządzaniu suska posiadłość stała się w 2 poł. XIX wieku jedną z nowocześniej prowadzonych na terenie Galicji. Najwięcej sławy jednak, przyniosła suskiemu zamkowi muzealno-biblioteczna kolekcja założona tu przez Branickiego, człowieka o wszechstronnych…
Kraków, gabinet historyczny Jana Pawła Woronicza w pałacu biskupim (1815-1850)
Z chwilą objęcia stanowiska biskupa krakowskiego w 1815 Jan Paweł Woronicz, duchowny, poeta, mówca i wielki patriota postanowił wznieść, na wzór puławskiej Sybilli założonej przez Izabelę Czartoryską, nowy poemat „przyozdobiwszy pałac biskupi na muzeum historyczne”. Głównym celem było zobrazowanie wielkich historycznych wydarzeń świadczących o świetności ojczyzny i wzbudzenie uczuć i emocji patriotycznych. Prace nad przebudową…
Arkadia k. Nieborowa, ogród sentymentalno-romantyczny Heleny z Przezdzieckich Radziwiłłowej (1778-1821)
W 1777 roku Helena z Przezdzieckich Radziwiłłowa (1778-1821) zakupiła majątek (wieś Łupia), położony niedaleko pałacu w Nieborowie należącego do Radziwiłłów od 1774 roku. Założony przez Radziwiłłową ogród sentymentalno-romantyczny – Arkadia – zaprojektowany został w przez Szymona Bogumiła Zuga, niektóre projekty wykonali inni artyści, m.in. Jan Piotr Norblin oraz Aleksander Orłowski.. W latach 1778-1821 na terenie…
Strugi, Pawilon japoński (1909-1914)
Stanisław Glezmer, inżynier i przemysłowiec, członek Rady Państwa w Petersburgu, w czasie podróży do krajów Dalekiego Wschodu w 1908 roku (9 miesięcy) zgromadził różnorodną kolekcję przedmiotów japońskiej i chińskiej wytwórczości przemysłowej i artystycznej, którą postanowił przywieźć do kraju. Jako nowy właściciel, od 1892 roku, majątku Strugi w Ziemi Sochaczewskiej, postanowił w 1909 roku do istniejącego…
Waplewo, zbiory Sierakowskich
Pałac w Waplewie Wielkim został wzniesiony w XVII w. na zlecenie podkomorzego malborskiego, później chełmińskiego, Kazimierza Zawadzkiego. Od 1765 roku właścicielami majątku była rodzina Sierakowskich. W XVIII w. wokół rezydencji stworzono założenie parkowe, czerpiące wzorów angielskich i francuskich. W XIX w. dwór dwukrotnie rozbudowywano. W 1800 roku nadano mu formy klasycystyczne, w czasie kolejnej przebudowy…
Rogalin, galeria obrazów Edwarda Aleksandra Raczyńskiego (1912)
Edward Aleksander Raczyński (1847-1926) polski kolekcjoner, prezes krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, poseł na Sejm Galicyjski we Lwowie, w latach 80-tych XIX wieku rozpoczął zakupy dzieł współczesnego malarstwa polskiego i europejskiego. Początkowo obrazy znajdowały się w pokojach rogalińskiego pałacu oraz krakowskim domu Raczyńskich przy ul. Szpitalnej. Wraz ze wzrostem zbioru kolekcjoner powziął decyzję o wybudowaniu…
Winna Góra, Kolekcja generała Jana Henryka Dąbrowskiego
W 1807 r. Cesarz Napoleon przekazał majątek biskupów poznańskich w wielkopolskiej Winnej Górze (Winnogórze) generałowi Henrykowi Dąbrowskiemu (1755-1818). Twórca i wódz Legionów Polskich osiadł w barokowym pałacu po zakończeniu wojen napoleońskich i w latach 1815-1816 zajął się dekoracją i aranżacją pałacowych wnętrz. Od 1809 r. Dąbrowski przywoził do pałacu mapy, książki, grafiki, materiały źródłowe do…
Warszawa, galeria Radziwiłłów w Królikarni (1830-1856)
Kolekcja Królikarni udostępniana publicznie w latach 1834-1849 stanowiła część zbiorów malarstwa wojewody wileńskiego Michała Hieronima Radziwiłła (1744-1831) zgromadzonych na przełomie XVIII i XIX w. i przechowywanych w trzech rezydencjach: Pałacu w Nieborowie, pałacu w Warszawie przy ul. Przechodniej i willi w Królikarni. Willa w Królikarni na dawnym terenie zwierzyńca Wettinów, gdzie hodowano i następnie polowano…