W 1893 roku w Oddziale Pienińskiego Towarzystwa Tatrzańskiego zrodził się pomysł o założeniu Muzeum Pienińskiego. W tym też celu zaczęto kolekcjonować eksponaty, powiększać zbiory, a także ustalono, że konserwatorem muzealnym zostanie Jan Żochowski.
Muzeum Pienińskie w Krościenku oficjalnie powstało w 1914 roku. Niestety nie ma na jego temat zbyt wielu informacji. Wiadomo, że celem instytucji było szerzenie wiedzy historycznej, geograficznej oraz kulturalno-społecznej na temat regionu pienińskiego.
Ekspozycja muzealna była podzielona na dwie części: część etnograficzną i część historyczną. Wśród zbiorów znajdowały się stroje góralskie i Rusinów, rękopisy, portrety, różne pamiątki, relikwie, wyposażenia domów. Obiekty głównie pochodziły z darowizn od osób prywatnych.
Na temat muzeum zob.:
- Ks. Bronisław Krzan, Klejnot zagubiony w górach – 700-lecie Krościenka nad Dunajcem, Krościenko nad Dunajcem 1988, s. 7–301.
- Dorota Sochacka, Proces przemian przestrzennych miasteczka rolniczego na przykładzie Krościenka nad Dunajcem [w:] Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Rozprawy nr 212, Kraków 1996, s. 11–101.
- Krzysztof Koper, Z dziejów Krościenka nad Dunajcem, Nowy Targ 2005, s. 9–400.
- Barbara A. Węglarz, Muzeum Pienińskie im. J. Szalaya w Szlachtowej – przewodnik, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu 2015, s. 3–63.
[df]
