Inicjatorem powstania Muzeum Diecezjalnego w Kielcach był ks. Czesław Chodorowski, który w artykule pt. “O potrzebie założenia Muzeum Diecezjalnego” (1911), wskazywał na potrzebę stworzenia takiej instytucji. Powstała ona jeszcze w tym samym roku – decyzją Rady Diecezjalnej powołano do życia Muzeum Diecezjalne w Kielcach, któremu wydzielono przestrzeń w tzw. Maciejówce na trzecim piętrze Seminarium Duchownego.
Muzeum miało dwa główne cele: chronić przed grabieżą, zagranicznymi handlarzami i przed zniszczeniem; a także przynieść korzyść polskiej kulturze artystycznej. Dodatkowo muzeum miało pełnić rolę edukacyjną, by przyszli księża potrafili rozpoznać na swoich parafiach cenne zabytki, które dla dobra kultury i Polski powinno otaczać się opieką.Pierwsze obiekty zaczęły trafiać do zbiorów pod koniec 1911 r., a ofiarodawcami byli przede wszystkim proboszczowie okolicznych parafii, m.in. Małogoszcza, Drugni, Krasocina czy Łopuszna.
Na początku w zbiorach znajdowały się głównie numizmaty z różnych epok, a także z różnych krajów – z reguły były to drobne srebrne lub miedziane monety. Duża część obecnej kolekcji trafiła do muzeum w 1921 roku, gdy to ówczesny ordynariusz kielecki, biskup Augustyn Łosiński, przekazał przekazał na rzecz muzeum swoją własną kolekcję, w skład której wchodziły: numizmaty, dokumenty, szaty liturgiczne, obrazy. Był to impuls do opublikowania przez księży Józefa Zdanowskiego oraz Antoniego Bożka w “Przeglądzie Diecezjalnym” apelu zachęcającego proboszczów Diecezji Kieleckiej do przekazywania swoich zbiorów oraz cennych, niszczejących zabytków do muzeum, by pamięć o nich nigdy nie zginęła.
Najcenniejsze obiekty znajdujące się dziś w muzeum znalazły się w zbiorach w latach dwudziestych oraz trzydziestych.W 1922 r. zbiory umieszczono w wyremontowanej sali Seminarium na trzecim piętrze od strony ogrodu. Stały się one, jak pisano “zawiązkiem muzeum diecezjalnego” (1927). Obecnie muzeum znajduje się w dawnej rezydencji biskupiej, przekazanej i zaadaptowanej na ten cel na początku XXI w.
Więcej na temat muzeum zob. m.in.:
ks. Chodorowski Czesław, O potrzebie założenia Muzeum Diecezjalnego “Przegląd Diecezjalny”, 1911.
ks. Tkaczyk Paweł, Muzeum Diecezjalne w Kielcach “Muzealnictwo”, s. 132-138.
Seminarjum Duchowne w Kielcach :szkic historyczny : w dwóchsetną rocznicę założenia, Kielce : Seminarjum Duchowne, 1927
www.muzeum.kielce.pl
Na ilustracji plan Kielc: z lat 1916-1918, wydany w roku 1935, źródło: FotoPolska
Wyższe seminarium duchowne w Kielcach, ok. 1885 r.,1 fot. : odb. na pap. albuminowym ; 15,7×20,3 cm, zbiory Biblioteki Narodowej POLONA
[ebd]