W 1912 roku na Agrykoli w Warszawie zorganizowana został Wystawa przemysłowo-sportowa. Jej organizatorem było założone w 1906 r. Towarzystwo Koło Sportowe w Warszawie, które propagowało jazdę konną, samochody, tenis, kręgle, bilard, krykiet, football, golf, ślizgawki, strzelanie do gołębi oraz wszelkie nowe sporty. Jak pisano w katalogu wystawy “Idea stworzenia instytucji, któraby […] dążyła do podniesienia fizycznego rozwoju szerokich warstw naszego społeczeństwa, a szczególniej jego młodego pokolenia, od dawna zajmowała umysły ludzi, którzy głęboko wierzyli, iż tylko w zdrowem i silnem fizycznie ciele może gościć duch wielki i sprawny”. Wśród inicjatorów Koła Sportowego w Warszawie znaleźli się Stanisław August hr. Potocki, Seweryn ks. Światopełk-Czetwertyński, Stanisław Lilpop, Aleksander margrabia Wielkopolski.
Wystawa składała się z 15 działów. Najważniejszym z budynków wystawowych był Pawilon Sportu i Myślistwa, w którym prezentowano głównie trofea myśliwskie, łowieckie i eksponaty związane z hodowlą zwierzyny, które uzupełniono o galerię obrazów związanych tematycznie z łowiectwem. Wśród autorów znaleźli się Józef Brandt, Józef Chełmoński, Stanisław Ejsmond, Julian Fałat czy Alfred Wierusz-Kowalski. Była to, zdaniem Janowskiego, najciekawsza część wystawy, w której dominowały zagraniczne produkty przemysłowe – fotografie sportowe, wypchane okazy zwierząt, kufry i walizki, wędki czy futra i ubiory sportowe, ale także samochody, mydła, galanteria aluminiowa czy maszyny młyńskie.
Tematykę sportową podkreślać miały także dział turystyki i wychowania fizycznego młodzieży, jednak w praktyce miały one charakter raczej przypadkowy. Oprócz tego zobaczyć można było dioramy autorstwa Józefa Ryszkiewicza i p. Klopferta, przedstawiającą polowanie na niedźwiedzia, scenę z tokującym głuszcem, krajobraz zimowym.
Wystawa trwała od 23 maja do 21 lipca,wstęp kosztował 30 kop. dorośli, 15 kop. dzieci i młodzież, 20 kop. wstęp wieczorem. Łącznie wystawę zwiedziło ponad 200 000 widzów.
Więcej na temat wystawy zob. m.in.
Katalog wystawy przemysłowo-sportowej, [Warszawa : s.n.], 1912 (Warszawa : Piotr Laskauber
Aleksander Janowski, Wystawa sportowa w Warszawie, Ziemia. Tygodnik Krajoznawczy Ilustrowany 1912, r.3, nr 26, s. 426-427
Zjawisko sportu na łamach „Kuriera Warszawskiego” w 1912 roku. Część 9, LUKO 7.09.2016, blog: Historyk.eu
Na ilustracji mapa Wystawy, źródło: Katalog wystawy przemysłowo-sportowej, [Warszawa : s.n.], 1912 (Warszawa : Piotr Laskauber]
[ato]
