Wystawa przemysłowo-rolnicza, zorganizowana w 1885 roku w Warszawie odbyła się pomimo trudności finansowych, które stawiały jej organizację pod znakiem zapytania. Ograniczone fundusze sprawiły, że Komitet Wystawowy ograniczył się do typowego rozkładu terenu wystawowego oraz wzniesienia najważniejszych pawilonów poróżniając resztę w rękach wystawców, mimo to skala przedsięwzięcia budziła podziw zwiedzających.
Korespondent „Przeglądu Technicznego” pisał: „Tegoroczna wystawa przemysłowo-rolnicza zamknięta w d. 12 lipca r.b., przeszła oczekiwania tak co do ilości i doboru przedstawionych okazów, jak i co do zewnętrznego jej urządzenia. […] Pod tegoroczną wystawę przemysłowo-rolnicza zajęty był na placu Ujazdowskim, czworobok mający 427 152 łokci kwadr. (141718,8 m2) powierzchni, otoczony parkanem drewnianym, idącym od strony zachodniej wzdłuż Alei Ujazdowskiej, od północy wzdłuż ulicy Pięknej, od wschodu równolegle do zabudowań szpitala Ujazdowskiego, a od południa w kierunku drogi prowadzącej do Łazienek Królewskich”.
Pawilon główny, ze względów finansowych, nie był zbyt okazały szczególnie w zestawieniu z budowlami wznoszonymi dla wystawców prywatnych. Podzielić je można było na trzy grupy: pawilony z żelaza, z drewna i surogatów budowlanych. Do najbardziej wyróżniających się budowli należały pawilon Towarzystwa udziałowego fabryki machin i odlewów, należącej poprzednio do firmy A’. Rudzki i Spółka o „gustownym i zręcznym” wykorzystaniu detalu architektonicznego w postaci modeli krat, kolumn i innych części architektonicznych, wyrabianych w fabryce, pawilon firmy warszawskiej W. Gostyński i Spółka oraz postawiony po raz pierwszy w 1882 r. pawilon żelazny Towarzystwa udziałowego „Lilpop, Rau i Loewenstein”.
Wśród pawilonów drewnianych wyróżniały się hala do sprzedaży piwa, zaprojektowana na wzór niemieckich hal piwnych, pawilon Towarzystwa udziałowego firmy K. Scheiblera, tzw. pawilon żyrardowski czy pawilon Poznańskiego – trzy ostatnie związane z przemysłem tkackim.
Ostatni typ reprezentowały m.in. pawilon firmy Wasilewskiego i Pilawskiego, który z różnym skutkiem wykorzystywał elementy architektoniczne i malarskie oraz pawilon rybacki Girdwoynia, ze sztucznymi grotami – wystawcę tego słusznie należy łączyć z projektem Muzeum rybackiego 1878 roku.
Zaprezentowane okazy można było podzielić na kilka grup z których najważniejsze to:
- Przemysł górniczy
- Maszyny parowe stalowe
- Przemysł młynarski
- Przemysł fabryczny tkacki
Jak pisano w „Przeglądzie Technicznym”: „[…] wystawa wykazała dowodnie znaczny postęp, pod względem poszanowania i zrozumienia form i kształtów estetycznych, co głównie przypisać należy przyswajaniu sobie i korzystaniu z wzorów zagranicznych”.
Więcej na temat wystawy zob. m.in.
Wystawa przemysłowo-rolnicza w Warszawie, Kraj: tygodnik polityczno- społeczny, 1885, nr 23, s. 11-13
Wystawa przemysłowo-rolnicza w Warszawie w r. 1885. I. Urządzenie ogólne, Przegląd Techniczny, 1885, z. 7, s. 8
Wystawa przemysłowo-rolnicza w Warszawie w r. 1885. II. Przemysł górniczy III. Maszyny parowe stalowe, Przegląd Techniczny, 1885, z. 8, s. 37
Wystawa przemysłowo-rolnicza w Warszawie w r. 1885. III. Maszyny parowe stalowe, Przegląd Techniczny, 1885, z. 9, s. 59
Wystawa przemysłowo-rolnicza w Warszawie w r. 1885. IV. Przemysł młynarski, Przegląd Techniczny, 1885, z. 10, s. 81
Wystawa przemysłowo-rolnicza w Warszawie w r. 1885. IV. Przemysł fabryczny tkacki, Przegląd Techniczny, 1885, z. 11, s. 108
Wystawa przemysłowo-rolnicza w Warszawie w r. 1885. IV. Przemysł fabryczny tkacki, Przegląd Techniczny, 1885, z. 12, s. 128
Na ilustracji: Pawilon Towarzystwa Udziałowego Fabryka machin i odlewów d. K. Rudzkiego i Sk-i, repr. z: Przegląd Techniczny, 1885, t. XXII, tab. II
[ato]
