Społecznik, etnograf, inicjatorka powołania Polskiej Macierzy Szkolnej w Łowiczu oraz Muzeum Etnograficznego w Łowiczu, członkini Sekcji Muzealnej Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Łowiczu, kolekcjonerka okazów etnograficznych Muzeum Etnograficzne w Łowiczu, członkini Sekcji Nauczania Polskiej Macierzy Szkolnej w Łowiczu, organizatorka bibliotek, wystaw, działaczka społeczna i oświatowa, krajoznawca, twórczyni Muzeum Etnograficznego Ziemi Łowickiej – tak w skrócie można podsumować działalność Anieli Chmielińskiej.
Chmielińska była córką lekarza i społecznika, Józefa Wasiewicza, którego niespodziewana śmierć uniemożliwiła kontynuację edukacji na akademii. Jako 18-latka wyszła za mąż za lekarza Jana Chmielińskiego, z którym przeniosła się z Pułtuska do Płocka. Początkowo Chmielińska prowadziła działalność społeczno-charytatywną, która ze względu na promowanie polskości, doprowadziła do zwolnienia jej męża ze stanowiska. Małżeństwo Chmielińskich przeniosło się w 1906 roku do Łowicza, gdzie Chmielińska rozwinęła swoją działalność na polu edukacji, etnografii, muzealnictwa.
Chmielińska była autorką wielu artykułów prasowych oraz publikacji poświęconych kulturze Księżaków. Fascynacja ta pozwoliła na stworzenie podstaw zbiorów etnograficznych Sekcji Muzealnej Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, a także promocję tej kultury (wycinanki łowickie przesyłane były do muzeów etnograficznych w kraju i zagranicą).
Więcej na temat Chmielińskiej zob.:
Chmielińska Maria, 1963, Życie i działalność Anieli Chmielińskiej: twórczyni Muzeum Etnograficznego Ziemi Łowickiej, Warszawa: Muzeum Narodowe
Wybrana bibliografia Chmielińskiej:
Chmielińska Aniela, 1908, Co nam dała wystawa w Łowiczu, Łowicz Druk K. Rybackiego
Chmielińska Aniela, 1910, Muzeum Ziemi Łowickiej, [w:] Kalendarz ziemi łowickiej na rok 1910, Łowicz, s.72-74
Chmielińska Aniela, 1911, Kilka słów o Polskim T-stwie Krajoznawczym, Łowiczanin, rok 1, nr 1, 2. czerwca, s. 5-6
Chmielińska Aniela, 1913, Sprawozdanie działalności Sekcji Muzealnej Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Łowiczu w 1912 r., Łowiczanin, rok III, nr 6, 7. lutego, s.3-4
Chmielińska Aniela, 1913, Księżacy, Ziemia, nr 15, s. 273-276
Chmielińska Aniela, 1913, Sprawozdanie działalności Sekcji Muzealnej Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Łowiczu w 1912 r., Łowiczanin, rok III, nr 7, 14. lutego, s.4
Chmielińska Aniela, 1913, W jakim celu tworzymy Muzeum w Łowiczu?, Łowiczanin, rok III, nr 5, 31. stycznia, s.1-2
Chmielińska Aniela, 1913, W jakim celu tworzymy Muzeum w Łowiczu?, Łowiczanin: rok III, nr 6, 7. lutego, s. 2-3
Chmielińska Aniela, 1913, W jakim celu tworzymy Muzeum w Łowiczu?, Łowiczanin: rok III, nr 7, 14. lutego, s.1-2
Chmielińska Aniela, 1913, W jakim celu tworzymy Muzeum w Łowiczu?, Łowiczanin: rok III, nr 8, 28. lutego, s.3-4
Chmielińska Aniela, 1913, W jakim celu tworzymy Muzeum w Łowiczu?, Łowiczanin: rok III, nr 9, 7. marca, s.2-3
Chmielińska Aniela, 1914, Ś.P. Teresa Pstruszeńska, Wieśniak: pismo poświęcone sprawom okolicy Łowicza i sąsiednich powiatów, r. 2, nr 12, 19 III, s. 4
Chmielińska Aniela, 1925, Księżacy (Łowiczanie), Kraków: nakł. Księgarni Geograficznej “Orbis”, (Kraków: drukiem Tłoczni Geograficznej “Orbis”)
Chmielińska Aniela, 1925, Idea zasadnicza wystaw etnograficznych, Ziemia, r. 10, nr 9, s.158-161
Chmielińska Aniela, 1925, Dział Etnograficzny na wystawie w Liskowie, Gazeta Gospodarska, r. 19, nr 45, s. 982-985
Chmielińska Aniela, 1925, Echa wystawy w Liskowie, Goniec Kaliski, r. 4, nr 161, s. 1-2
Chmielińska Aniela, 1927, Tworzymy w Łowiczu Muzeum Etnograficzne Ziemi Łowickiej, Łowiczanin, r. 18, nr 15, s. 4-5
Chmielińska Aniela, 1928, Zagadnienia muzeów, Młody Rolnik, r. 3, nr 25/26, s. 203-204
Chmielińska Aniela, 1930, Księżacy i ich strój, Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Macierzy Szkolnej, (Warszawa: Drukarnia Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej)
Chmielińska Aniela, ca 1930, Uwag kilka z powodu izby łowickiej na Wystawie zdobnictwa ludowego, Łowicz : s.n., (Łowicz : A. Rybacki
Chmielińska Aniela, 1931, Sięgnijmy myślą wstecz, Łowiczanin, r. 22, nr 46, s. 1-2
Chmielińska Aniela, 1931, Do tych, którzy pracą swą przyczynili się do urządzenia Muzeum Etnograficznego, Łowiczanin, rok XXII, nr 48, 27. listopada, s. 3-4
Chmielińska Aniela, 1932, Przegląd Muzealny, Ziemia, nr 4-5, s. 149-150
Chmielińska Aniela, 1935, Sprawozdanie z poszukiwań etnograficznych do Muzeum Etnograficznego PTK w Łowiczu, Życie Gromadzkie, r. 4, nr 42, s. 7-8
Chmielińska Aniela, 1935, Z życia Księżaków, nakładem autora
Na fotografii: Portret Anieli Chmielińskiej, z zasobów: Koła Edukacji Regionalnej SP4 w Łowiczu, źródło: http://kerwl.cba.pl/slawni%20ludzie.htm
[ato]
