INFORMACJE | PROGRAM | PRELEGENCI | WARSZTATY
Małgorzata BAKA >>>
Narzędzia cyfrowe do badań muzeologicznych, czyli “muzeologia cyfrowa”.
Rozwój technologii cyfrowych, Internetu, narzędzi do digitalizacji niewątpliwie wpłynął na sposób prezentowania przeszłości w muzeach, stał się narzędziem do działań edukacyjnych, wizualizowania historii na ekspozycjach, wreszcie prezentowania badań naukowych. Nastąpiły zmiany w obszarze nauki, gdzie za pomocą narzędzi cyfrowych możliwe jest dokonywanie analizy dużej ilości danych(big data), a następnie ich interpretacja. W Polsce widoczny jest wyraźny podział na obszar stosowania narzędzi cyfrowych w muzeach i do badań naukowych (prowadzonych także przez muzea), do których właściwie takich narzędzi nie ma. W muzeologii sięga się często do zasobów bazodanowych, które jednak nie posiadają odpowiednich aplikacji pozwalających na analizowanie zawartości danych ikonograficznych. Biblioteki cyfrowe umożliwiają obecnie łatwe wyszukiwanie interesujących użytkownika danych na podstawie wyszukiwarek hipertekstowych, docieranie do najdrobniejszych wzmianek w prasie z epoki na temat danej instytucji muzealnej czy na wizualizowanie danych. Jak jednak badać dawne ekspozycje w oparciu o zasoby ikonograficzne czy katalogi wystaw, śledzić rozwój wystawiennictwa? Czy obecnie dostępne narzędzia cyfrowe pozwalają sięgnąć nieco dalej niż do analizy kolorystyki malarstwa czy badania powiązań między kolekcjonerami lub muzeami w postaci grafów i interaktywnych osi czasu? Co dają technologie cyfrowe do badań nad historią muzeów?
Aleksandra JANUS >>>
Humanistyka cyfrowa, muzea i historia ratownicza
Rozwój technologii i powszechny dostęp do narzędzi cyfrowych oraz prowadzona na szeroką skalę digitalizacja zasobów kultury zmieniła zarówno instytucje dziedzictwa, jak i ich publiczność. W jaki sposób szeroki dostęp do cyfrowych zasobów dziedzictwa i narzędzi tworzonych na ich podstawie kształtuje relacje odbiorców z instytucją? W jaki sposób powszechny dostęp do zasobów dziedzictwa wpływa na współczesne kultury pamięci? Jak instytucje same mogą wykorzystywać dostępne narzędzia i zasoby cyfrowe, by tworzyć angażujące i jednocześnie wieloperspektywiczne narracje poświęcone interesującym je obszarom kultury i historii? Jaką rolę odgrywa demokratyzacja dostępu do narzędzi i zasobów w tworzeniu się tzw. historii ratowniczej i jaką rolę mogę odegrać w tym procesie muzea (i inne instytucje) zainteresowane wdrażaniem bardziej otwartych i partycypacyjnych strategii działania? Wystąpienie będzie próbą odpowiedzi na te pytania, w odniesieniu do wniosków płynących z aktualnych badań i przykładów praktyk instytucjonalnych.
Anna Kornelia JĘDRZEJEWSKA >>>
Narzędzia cyfrowe do badań nad dziejami piernikarstwa
W ostatnich latach widoczny jest wzrost zainteresowania badawczego nad regionalnymi tradycjami piernikarskimi. Pojawiają się kolejne opracowania mające na celu popularyzację wiedzy zarówno o historii, zwyczajach związanych z piernikami, jak i technologiach jego wypieku, czy znaczeniu dla danej społeczności. Jedną z przyczyn jest zapewne wzrost popularności badań nad dziedzictwem kulinarnym i jego rolą w kulturze. Wyzwaniem w pracy naukowej nad kolekcjami form piernikarskich w muzeach, może być ograniczona dostępność do materiału badawczego, brak opracowanych tekstów źródłowych czy wciąż dość skromna literatura przedmiotu. Z pomocą przychodzą narzędzia cyfrowe, które mogą stanowić istotne uzupełnienie poszukiwań. W czasie przygotowania rozprawy poświęconej toruńskim formom piernikarskim, prelegentka korzystała z możliwości, jakie daje współczesna digitalizacja i cyfryzacja, wystąpienie stanowi krótką refleksję.
dr Izabela MROCHEN >>>
Semantyka i składnia strony www w procesie digitalizacji zbiorów muzealnych
Semantyka i składnia najczęściej postrzegane na poziomie interfejsu z całą bogatą strukturą elementów typografii. Jednak należy zauważyć, że warstwa wizualna to nie jedyny sposób komunikacji ponieważ w dobie globalizacji i digitalizacji ważnym elementem struktury jest niewidzialna przestrzeń zazwyczaj niewidzialna dla większości użytkowników. Przestrzeń komunikacji, o której mowa, to struktura znaczników i atrybutów zawarta w kodzie HTML. Do tej pory wspomniany patchwork semantyki i składni to fundament treści werbalnej odczytywanej przez technologie asystujące. Można powiedzieć, że jest to niewidzialna przestrzeń, która w swojej bogatej i ciekawej strukturze jest zaniedbana w badaniach humanistyki cyfrowej. Dlatego nowe podejście i kierunek badań przestrzeni cyfrowej na poziomie warstwy wizualnej interfejsu i warstwy ukrytej, niewidzialnej dla przeciętnego odbiorcy, powinno być głównym przedmiotem rozważań nad procesem komunikacji. W swoim wystąpieniu autorka zwróci uwagę na interdyscyplinarność badań w zakresie humanistyki cyfrowej ze szczególnym uwzględnieniem synergii widzialnej i niewidzialnej przestrzeni komunikacji.
dr Dominik M. PIOTROWSKI >>>
Upowszechnianie wiedzy o zbiorach muzealnych za pomocą otwartych narzędzi do zarządzania treścią: Omeka, CollectiveAccess, Mukurtu czy też Curatescape?
Biblioteki, archiwa i muzea prezentują obecnie swoje kolekcje za pośrednictwem internetu. Zbiory znajdujące się w sieci tworzą odwzorowania dóbr kultury, które jako źródła historyczne stanowią przedmiot zainteresowania naukowców oraz społeczeństwa. Dlatego też zbiory cyfrowe, podobnie jak ich materialne odpowiedniki, wymagają specjalnej opieki. Wobec tego niezbędne staje się kuratorstwo cyfrowe, które obejmuje ochronę, gwarancję dostępu oraz promocję zasobów kultury i nauki. Dzięki zastosowaniu cyfrowych metod i narzędzi, instytucje pamięci mogą wspólnie z naukowcami, praktykami, nauczycielami i lokalną społecznością tworzyć cyfrowe muzea, archiwa, wystawy oraz inne zasoby, które wspierają badania naukowe oraz dydaktykę. Celem referatu jest zaprezentowanie potencjału, jaki oferują otwarte systemy do zarządzania treścią w kontekście tworzenia cyfrowych kolekcji tematycznych i upowszechnia wiedzy o dziedzictwie kulturowym.
Referat sygnalizuje także perspektywę poprawy doświadczeń użytkowników, mobilnych serwisów internetowych, dzięki wprowadzeniu elementów progresywnych aplikacji webowych, które mogą ułatwić dostęp do informacji o cyfrowych kolekcjach oraz zachęcać do ponownego skorzystania z usług oferowanych przez daną instytucję. Intencją referatu jest wskazanie na możliwości, jakie humanistyka cyfrowa oferuje instytucjom kultury, jednostkom dydaktycznym oraz lokalnym społecznościom pod względem kształtowania pamięci społecznej i wsparcia edukacji historycznej.
Alicja de ROSSET >>>
Digitalizacja w muzeach w Polsce – dlaczego to nie działa? O braku systemowych rozwiązań dla polskiego sektora muzealnego
Dlaczego w Polsce wciąż nie ma porządnego systemu do ewidencji zbiorów muzealnych? Dlaczego biblioteki i archiwa są w stanie udostępniać wspólnie swoje zbiory, a muzea nie? Dlaczego tylko nieliczne muzea udostępniają swoje zasoby, a pojedyncze spośród nich robią to w większym zakresie? Dlaczego w ministerialnej bazie strat wojennych trudno cokolwiek wyszukać?
Digitalizacja, cyfryzacja, XXI w., Internet – w 2019 roku nazywanie tego nowością, powtarzanie, że w DZISIEJSZYCH czasach to już MUS, zaczyna śmieszyć, bo ile lat jeszcze będziemy to powtarzać? Od lat nie podejmuje się systemowych rozwiązań na rzecz unowocześnienia podstawowej działalności muzeów, czy to się kiedyś zmieni?
Marcin WILKOWSKI >>>
Wykorzystanie języka R w badaniach muzealniczych – wprowadzenie
Język R, popularny głównie w zastosowaniach statystycznych i pracy z danymi, może być z powodzeniem wykorzystywany także do budowania narzędzi badawczych w humanistyce. Masowa digitalizacja zbiorów muzealnych oraz literatury muzealniczej, a także dostępność otwartych interfejsów pozwala na zadawanie nowych pytań badawczych, wspieranie pracy badawczej czy publikowanie i wizualizowanie ich wyników.
