Brześć Litewski, 1900-1918, Muzeum 152 Władykaukaskiego PP gen. Jermołowa

Niewiele wiadomo na temat muzeum Muzeum 152. Władykaukaskiego PP gen. Jermołowa. Musiało powstać przed 1914 r., skoro pułk w tym roku był wzmiankowany jako posiadający muzeum. Zapewne pocz. XX w. Brak jednak konkretnych danych. Formalnie przestało istnieć w 1918 r. , wraz z likwidacją muzeów pułkowych carskiej armii (Александрова Н.В., Российские военные музеи, s. 76–80;Спиридонова Т.П., Музеи войсковых частей, s. 230).

Można się domyślać, że muzeum działało w klubie oficerskim (jak inne muzea tego typu), a także jedynie przypuszczać, że gromadzono pamiątki historyczne, broń, dokumentacje, czyli zbiory analogiczne do występujących w znanych z opisów muzeach pułkowych.

Według wszelkiego prawdopodobieństwa w trakcie I wojny światowej muzeum dzieliło losy pułku.  Nie jest jasne czy zbiory trafiły do depozytu w Artyleryjskim Historycznym Muzeum w Petersburgu, czy też znalazły się w innym miejscu, gdyż wiemy, że zdarzało się i tak, i tak. Potwierdzone są również wypadki rozgrabiania pułkowych starożytności, nawet przez żołnierzy jednostek (Бaженов C. B., Пepeнeceниe коллекции войсковых музеев, s. 198).

Na temat muzeum zob.:

•  Адамович Б.В., Полковые музеи, [w:] idem, Опись музея лейб-гвардии Кексгольмского императора австрийского полка, Варшава 1907, s. V–XII [pierwodruk: „Русский инвалид” 1900, nr 255 (24 XI), s. 2–3) .
• Афанасьев А., Полковые музеи русской армии —хранители воинской славы Отечества, „Отечественные записки” 2003, nr 1, s. 326–334.
• Александрова Н.В., Российские военные музеи в первой трети ХХ в.: из истории орг. и деятель­ности : дис. … канд. ист. наук, Москва 1997, s. 76–80.
• Александрова Н.В., Cпaceние вoeннo-иcтopичecкиx мaтepиалов в 1914–1918 гг., „Информационно-методическй сборник ЦMBC” 1999, nr 4, s. 25–27.
• Бaженов C. B., Пepeнeceниe коллекции войсковых музеев в государственные xpaнилища (январь – май 1918), „Cборник исследований и материалов Военно-историческoго Opдена Kpacной Звезды музея артиллерии, инженерных войск и войск связи”, вып. V, 1990, s. 196–211.
• Котков В. М., Полковые музеи и музеи военно-учебных заведений русской армии в XIX-начале XX вв., Санкт-Петербург 2018.
• Mashtalir V., Preconditions of origin at the beginning of the XX century museums of military units and ukrainian component in the regimental museums of the Russian Empire Army, „Східноєвропейський історичний вісник”, вип. 8, 2018, s. 72.
• Панченко А.М., Полковые музеи русской армии: от офицерских библиотек к библиотекам музеев, „Вестник ТГУ. Культурология и искусствоведение” 2014, nr 2 (14), s. 93–94.
• Пособие для составления полковых историй и устрой­ства музеев, cocтaвил  Григорович А. И. , Санкт-Петербург 1906, s. 149.
• Спиридонова Т.П., Музеи войсковых частей в дореволюционной России. Становление и историко-культурное значение: дис. … канд. истор. наук, Москва 2005, s. 258.

[dd]