Muzeum zostało założone w 1910 r. Formalnie przestało istnieć w 1918 r. wraz z likwidacją muzeów pułkowych carskiej armii. Było zlokalizowane w jednym pokoju klubu oficerskiego w koszarach pułku pod Augustowem w tzw. Bagrationowskim sztabie (obecnie Augustów, Al. kardynała S. Wyszyńskiego); zawierało pamiątki pułkowe, w tym medale, fotografie, książki i dokumenty, umundurowanie i uzbrojenie, dzieła sztuki (między innymi obrazy, a pośród nich ikony, a także rzeźby), wyroby rzemiosła artystycznego. Założycielem muzeum był dowódca pułku w l. 1909 – 1914 Nikołaj Semionowicz Trikowskij.
Według relacji z 1912 r. muzeum można było zwiedzać codziennie. Nie został jednak określony krąg zwiedzających.
W muzeum prowadzono rękopiśmienny inwentarz zbiorów, do którego przyjmowano obiekty w kolejności napływania. Nie wiadomo, co się z tą księgą stało. W1912 r. nie istniał jesze statut muzeum, a jego opiekunem, zgodnie z przyjętymi zasadami wyznaczanym przez dowódcę pułku, był sztabs-kpt. . S. P. Gagarin. Placówka nie posiadała wyodrębnionych środków na utrzymanie, a wszelkie koszta jej działalności pokrywano z kasy pułkowej. Opis z 1912 r. umieszcza zgromadzone obiekty pod 55 numerami katalogowymi. W rzeczywistości było ich zdecydowanie więcej (zapewne kilkaset), na co wskazują wykorzystane w tekście formułki: „itd.” oraz umiejscowienie wielu przedmiotów pod jednym numerem, jak np. pod 498: dziesięć autografów szefów, dowódców i oficerów 6 jegierskiego pułku czy pod nr 501: zbiór telegramów, pism… [itd.]. Opis sporządzono według zasady podziału na XII kategorii: I oddz.: okucia sztandarów georgiewskich 2, 3 i 4 batalionów; II oddz.: brak obiektów; III oddz.: krzyże, medale i żetony, umieszczone pod 13 nr. kat., w tym krzyż srebrny dla upamiętnienia wojny 1831 r., medal dla upamiętnienia wojny 1853–1856; medal za podbój Czeczenii i Dagestanu w l. 1857–1859; medal za uśmierzenie polskiego powstania 1863–1864; medale pamiątkowe, monety srebrne i miedziane (najstarsza z 1749 r.); IV oddz.: szpontony czasów Piotra I i Anny Iwanowny, broń biała i strzelecka, manekiny przedstawiające umundurowanie z czasów Aleksandra II i Aleksandra III oraz z przedstawieniem mundurów 6 pułku jegierskiego; V oddz.: kule armatnie, w tym znaleziona pod Borodino w miejscu, gdzie poniósł 26 VIII 1812 r. śmierć ks. Bagration, kompas japoński znaleziony podczas kampanii 1904 r.; VI oddz.: (jeden obiekt) – młotek dla przybicia nowego sztandaru w 1877 r.; VII oddz.: pod 14 nr. kat. portrety i widoki wykonane w różnych technikach, w tym portrety (zapewne olejne) Katarzyny II i Mikołaja II, portrety „Wiecznego szefa” pułku ks. Bagrationa, portrety dowódców Wojskowego Okręgu Wileńskiego, dowódców pułku, wśród nich pierwszego – Werner–Lewisona (1863–1868), biust Piotra I, farfurowe reliefy z przedstawieniem Mikołaja II i jego żony, portrety oficerów (zapewne fotograficzne), sceny z pułkowego życia i widoki miejsc, gdzie jednostka przebywała, w tym Grodna z 1593 r. (technika nieokreślona), przedstawienia umundurowania pułku; VIII oddz.: prace oficerów o historii pułku, kroniki innych jednostek wojskowych, mapy kampanii 1799 r.; IX oddz.: materiały archiwalne do dziejów pułku, w tym rękopiśmienne materiały zebrane przez płk Polikarpowa z l. 1787 – 1800, dziesięć autografów szefów pułku, kopia aktu erekcyjnego pomnika ks. Bagrationa postawionego w 1897 r. przed koszarami pułku, telegramy, pisma, dokumenty, w tym przepustka dla szlachcica do nadwornych warsztatów z 1804 r.; X oddz.: ikona z 1803 r. św. Włodzimierz i św. Charłampa w srebrnej koszulce, związana z osobą ks. Włodzimierza Iwanowicza Szczerbatowa.
Według wszelkiego prawdopodobieństwa w trakcie I wojny światowej muzeum dzieliło losy pułku.
Nie jest jasne czy zbiory trafiły do depozytu w Artyleryjskim Historycznym Muzeum w Petersburgu, czy też znalazły się w innym miejscu, gdyż wiemy, że zdarzało się i tak, i tak. Potwierdzone są także wypadki rozgrabiania pułkowych starożytności, nawet przez żołnierzy jednostek.
Na temat muzeum zob.:
- Адамович Б.В., Полковые музеи, [w:] idem, Опись музея лейб-гвардии Кексгольмского императора австрийского полка, Варшава 1907, s. V–XII [pierwodruk: „Русский инвалид” 1900, nr 255 (24 XI), s. 2–3) .
- Афанасьев А., Полковые музеи русской армии —хранители воинской славы Отечества, „Отечественные записки” 2003, nr 1, s. 326–334.
- Александрова Н.В., Российские военные музеи в первой трети ХХ в.: из истории орг. и деятельности : дис. … канд. ист. наук, Москва 1997, s. 76–80.
- Александрова Н.В., Cпaceние вoeннo-иcтopичecкиx мaтepиалов в 1914–1918 гг., „Информационно-методическй сборник ЦMBC” 1999, nr 4, s. 25–27.
- Бaженов C. B., Пepeнeceниe коллекции войсковых музеев в государственные xpaнилища (январь – май 1918), „Cборник исследований и материалов Военно-историческoго Opдена Kpacной Звезды музея артиллерии, инженерных войск и войск связи”, вып. V, 1990, s. 196–211.
- Гaбaeв Г. C., Oтзывъ o тpyдѣ Н. А. Маркса: Обозрение предметов военной старины, Отдел І: Музеи войсковых частей, Выпуск І, Санкт-Петербург 1912, s. 9.
- Gawryluk D., Wpływ lokalizacji carskich koszar na strukturę przestrzenną wybranych miast województwa podlaskiego, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych Odział PAN w Lublinie”, t. XI, 2015, nr 1, s. 61, 63–64.
- Котков В. М., Полковые музеи и музеи военно-учебных заведений русской армии в XIX-начале XX вв., Санкт-Петербург 2018, s. 104–107.
- Mashtalir V., Preconditions of origin at the beginning of the XX century museums of military units and ukrainian component in the regimental museums of the Russian Empire Army, „Східноєвропейський історичний вісник”, вип. 8, 2018, s. 73.
- Обозрение предметов военной старины, Отдел І: Музеи войсковых частей, Выпуск І. Издание Московского отдела Императорского Русского военно-исторического общества, под редакцией действительного члена общества Н. А. Маркса, Москва 1912, s. 46–49.
- Панченко А.М., Полковые музеи русской армии: от офицерских библиотек к библиотекам музеев, „Вестник ТГУ. Культурология и искусствоведение” 2014, nr 2 (14), s. 93–94.
- Пособие для составления полковых историй и устройства музеев, cocтaвил Григорович А. И., Санкт-Петербург 1906, s. 149.
[dd]
