W 1906 roku w Łowiczu zaczęto gromadzić zbiory szkolne w ramach działalności Towarzystwa Zbiorów Szkolnych. Jego aktywna członkini Aniela Chmielińska wyszła z ideą organizacji wystawy, na której można byłoby zaprezentować już zgromadzone zbiory i uzupełnić o nowe działy. Koncepcja ta została zrealizowana w 1908 roku. W pracę nad organizacją zaangażowała się młodzież oraz włościanie i mieszkańcy regionu.
Jak pisała Aniela Chmielińska “W poszukiwaniu trafnych rad nie zawiedliśmy się nigdy i na rzemieślnikach tutejszych, którzy, zgodziwszy się przyjąć udział w łącznej pracy, okazywali z dniem każdym większe zainteresowanie wystawą, gorliwość w niesieniu pomocy czynnej, zawsze bezinteresownej. Hasło, które wysunęliśmy na pierwszy plan: „Wszyscy razem,“ przynosiło najlepsze owoce”.
Wystawa została zorganizowana w kilkunastu pomieszczeniach w lokalu użyczonym na potrzebę wystawy przez p. Szenfelda. “Cały dom i wnętrze sal ubrane wesoło zielenią — a przed domem, niby żywe kwiaty, gromadki urodziwych księżanek w przepięknych barwnych strojach” – pisał sprawozdawca wystawy.
Wystawa składała się z trzech działów: naukowo-poznawczego, przemysłu domowego włościańskiego i przemysłu rękodzielniczego łowickiego. W dwóch pierwszych salach zaprezentowano zbiory mineralogiczne i przyrodnicze, trzecia prezentowała sposoby wykorzystania roślin w przemyśle, kolejna zbiory zoologiczne. Piąta cala całkowicie poświęcona została higienie, a wykłady na temat zasad zachowania zdrowia prowadzili doktorzy Chmieliński i Karlsbad. W szóstej sali zaprezentowano przedmioty wykonane przez dzieci na zajęciach prowadzonych w okolicznych ochronkach (przedszkolach). Szóstą, siódmą, ósmą i dziewiątą salę przeznaczono na prezentację zbiorów etnograficznych – strojów łowickich, wycinanek, tkanin, przedmiotów rzemiosła domowego i codziennego użytku. Pozostałe sale wypełnione zostały przedmiotami
Z inicjatywy organizatorów, w budynku straży pożarnej urządzono bufet, który zapewniał możliwość wypoczynku i spożycia posiłku przyjezdnym z okolicznych wsi.
Zgromadzone zbiory stały się podstawą dla muzeum, które utworzono w ramach Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w 1909 roku.
Więcej na temat wystawy:
- Aniela Chmielińska, Co nam dała wystawa w Łowiczu, Łowicz: 1908
- M. Brzeziński, Po wystawie łowickiej, “Pobudka”, 1908, nr 25, s. 483-485
- Księżak,Wrażenia z Wystawy w Łowiczu, “Pobudka”, 1908, nr 26, s. 503-505
[ato]
