W 1893 roku, na łamach „Gazety Przemysłowo-Rzemieślniczej” opublikowano koncepcję utworzenia Muzeum Towaroznawczego Wyrobów Wschodnich. Muzeum miałoby powstać w Warszawie, a jego celem byłoby podniesienie jakości produkcji krajowej.
Ja pisano w artykule: „Stajemy się coraz więcej krajem przemysłowym i stawać się nim będziemy codzień coraz więcej— a wśród naszych ekonomicznych zagadnień, jakie przed nami stają, kwestya zapewnienia przemysłowi naszemu pewnego udziału na rynkach Wschodnich coraz to poważniejsze przybiera zarysy”.
Wprawdzie (nieznany, ale związany ze Stałą Wystawą Prób i Wzorów w Warszawie) autor zapewne nie znał terminu „glokalność”, ale doskonale rozumiał jego znaczenie, pisał bowiem: „Aby jednak w tym kierunku skutecznie jak najdalej przenikać, nie można narzucać tym, dla których przeznaczony jest towar, swoich gustów i upodobań — trzeba do ich gustów i upodobań stosować się; potrzeba robić to, co ma zbyt na tych rynkach— a gusta te i upodobania są nieraz od naszych niesłychanie dalekie”.
Z tego też względu konieczne było zgromadzenie wzorów „zbieranych na miejscu, z wiadomością o cenach, po jakich dany towar, na danym rynku, sprzedać hurtownie i detalicznie można”. W ocenie autora największą trudnością było nie tyle zebranie materiału, co jego przechowywanie i eksponowanie. Wprawdzie produkty takie mogłyby być prezentowane w ówczesnych domach handlowych z towarami kolonialnymi, jednak takich w Warszawie pod koniec wieku jeszcze nie było. Jednyną realną propozycja było zatem, w ocenie autora, prezentowanie tego rodzaju zbiorów na Stałej Wystawie Prób i Wzorów przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie.
Kończąc autor stwierdzał: „Posiadanie takiego zbioru prób „Muzeum Towarów Wschodnich” da niezawodnie nowy popęd naszemu przemysłowi, naszym rzemiosłom, pozwoli rozszerzyć prodnkcyę i odbije się niewątpliwie na stanie warstw pracujących u nas”. Brak informacji o tym, czy ekspozycja taka doszła do skutku.
Cały tekst koncepcji muzeum:
- Muzeum towarów wschodnich w Warszawie Gazeta Przemysłowo-Rzemieślnicza 1896, r. 13, nr 3, s. 17-18
[ato]
