Dnia 10 lipca 1910 roku w Krakowie hucznie obchodzono rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Uroczyste uczczenie tego ważnego w dziejach narodu polskiego wydarzenia, było wyrazem zachowania pamięci historycznej i formą manifestacji wciąż żywego przywiązania do polskiej przeszłości. Kraków z Wawelem był miejscem triumfalnego wjazdu Jagiełły po zwycięskiej walce z Krzyżakami i zawieszenia u stóp grobu św. Wojciecha zdobycznych chorągwi. W uroczystościach brali udział przedstawiciele wszystkich ziem dawnej Rzeczypospolitej.

Na tę okazję z początkiem 1910 roku, u dwóch malarzy z pracowni Jana Matejki – Tadeusza Popiela (1863-1913) i Zygmunta Rozwadowskiego (1870-1950) zamówiono wykonanie dużych rozmiarów obrazu przedstawiającego Bitwę pod Grunwaldem. W ciągu niemal półrocza powstało malowidło – diorama o wymiarach 1000 x 510 cm.

W celu odpowiedniej prezentacji obrazu obok Teatru im Juliusza Słowackiego w Krakowie, na Placu Świętego Ducha, wybudowano specjalny drewniany pawilon, zaprojektowany przez architekta Maurycego Tlachnę (wykonanie Zakład Ciesielski Bolesława Zielińskiego). Fasadę zdobiły herby Polski i Litwy, elewacje boczne natomiast kopie chorągwi krzyżackich wg Banderia Prutenorum Jana Długosza.
Wewnątrz budynku wykonano platformę dla 100 osób, w odległości 6 metrów od obrazu. Malowidło za dnia było oświetlone oknem umieszczonym w dachu, natomiast wieczorem oświetlone sztucznym światłem, można było je oglądać do godziny 22.

W uroczystościach brali udział przedstawiciele wszystkich ziem dawnej Rzeczypospolitej. Pawilon, prawdopodobnie w czasie I wojny został rozebrany a obraz przewieziono do Lwowskiego Muzeum Historycznego, gdzie znajdowała się Panorama Racławicka.

Źródło:
Diorama Tadeusza Popiela i Zygmunta Rozwadowskiego Bitwa pod Grunwaldem, Grunwald 1410-2010, Wystawa w ramach obchodów 600. Rocznicy bitwy pod Grunwaldem objętych honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego, Wałbrzyska Galeria Sztuki BWA „Zamek Książ”, Zamek Królewski na Wawelu, 2010.

Zdjęcie obrazu: Fot. archiwalna z lat 90. XX w.Prac. fot. Muzeum Narodowego w Krakowie.

[mw]

Print Friendly, PDF & Email

Aldona Tołysz

Wykonawczyni projektu. Absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (specjalizacje: Muzealnictwo, Konserwatorstwo), tytuł doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie nauk o sztuce uzyskała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu za rozprawę pt. Muzeum wobec rzeczywistości artystycznej XX wieku. Zbiory muzeów narodowych w Polsce, Czechach i na Słowacji. W ramach projektu prowadzi kwerendy dotyczące regionu historycznego Mazowsza. Koordynuje prace nad wydawnictwami przewidzianymi w ramach projektu.

Dodaj komentarz