W 1908 r. powstał Oddział PTK w Radomiu, dwa lata później kolekcjoner ks. Jan Wiśniewski (1876–1943) udostępnił jako depozyt część swoich prywatnych zbiorów Oddziałowi PTK w Radomiu. Zbiory PTK składały się z około 1000 okazów i w 1910 r. były udostępniane mieszkańcom miasta.
W 1913 r. Oddział PTK w Radomiu podjął decyzję o organizacji Muzeum, bazującego na zbiorach ks. Wiśniewskiego. Ro później Oddział PTK w Radomiu, przy współudziale Towarzystwa Higienicznego, Lekarskiego i Prawniczego, wynajął pomieszczenie na potrzeby muzeum w domu M. Glogiera przy ul. Michałowskiej 1 (obecnie Sienkiewicza 12). Do otwarcia muzeum nie doszło ze względu na wybuch I wojny światowej.
W 1917 r. wznowiono działalność Oddziału, a w 1918 r. zaproponowano połączenie tworzącego się muzeum przyrodniczego z muzeum krajoznawczym i założenie ośrodka oświatowo-pedagogicznego, który pełniłby funkcję centrum „popularyzacji krajoznawstwa dla nauczycieli szkół ludowych, dla urządzania popularnych odczytów i pogadanek krajoznawczych, ogrodniczych, rolniczych i przyrodniczych”. Rada Miasta zaakceptowała projekt i przyznała subsydium na utrzymanie lokalu muzeum miejskiego.
W 1923 r. zbiory PTK zdeponowano w gmachu starostwa przy ul. Żeromskiego 53 i nastąpiło uroczyste otwarcie muzeum. Trudności lokalowe doprowadziły do zamknięcia muzeum, które ponownie otwarto w 1930 r. W muzeum funkcjonowały trzy działy: historyczny, przyrodniczy i archeologiczny, później także przemysłowo-gospodarczy i etnograficzny.
W 1936 r. zdecydowano o zmianie nazwy instytucji na Muzeum Ziemi Radomskiej Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego im. ks. Jana Wiśniewskiego. Po wybuchu II wojny światowej zbiory przeniesiono, a muzeum rozwiązano (1940). Po 1945 r. pozostałość kolekcji została przeniesiona do budynku przy ul. Piłsudskiego 12 i stała się zasadniczą częścią Muzeum Miejskiego. Dzisiejsze Muzeum im. J. Malczewskiego w Radomiu posiada 9 działów i jest największą placówką muzealną w regionie.
Więcej na temat Muzeum zob. m.in.:
Oddział Radomski, Rocznik PTK 1908, s. 150.
Oddział Radomski, Rocznik PTK 1909, s. 160.
Oddział Radomski, Rocznik PTK 1910, s. 208.
Oddział Radomski, Rocznik PTK 1911, s. 223.
Oddział Radomski, Rocznik PTK 1912, s. 103.
Oddział Radomski, Rocznik PTK 1913, s. 111.
A. Apanowicz, Historia Muzeum Regionalnego w Radomiu, [w:] „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego” 1966, t. III, s. 9-10.
R. Otolińska, Polskie Towarzystwo Krajoznawcze w Radomiu w latach 1908-1939, 2001.
D. M. Zając, Od muzeum PTK do placówki o znaczeniu ogólnopolskim – https://khit.pttk.pl/teksty/muzea_m_d_zajac.pdf
http://www.muzeum.edu.pl/index.php/main/page/pg_flink/historia-muzeum
Radom (woj. kieleckie). Pomnik legionisty, kartka pocztowa, ze zbiorów Radomskiej Biblioteki Cyfrowej
[mw]
