Gabinet archeologiczny Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskie był kontynuatorem Gabinetu starożytnych osobliwości, działającym przy Królewskim Uniwersytecie Warszawskim, które po 1832 roku trafiły pod zarząd Dyrekcji Gabinetów Naukowych Warszawskiego Okręgu Naukowego a następnie trafiły do Muzeum Starożytności przy uniwersytecie. Do 1869 roku zbiory wzbogacane były o okazy odnajdywane w czasie prowadzonych prac budowlanych. W ten sposób do zbioru trafiły popielnice spod Łęczny, gub. lubelska, urny z okolic Tarnogrodu, Łęczycy, Nietuliska. W 1871 roku na skutek reorganizacji zbiorów, muzeum zostało przekształcone na Gabinet Starożytności, w kolejnych latach określany jako Gabinet Archeologiczny.

Pierwszym kustoszem Gabinetu był Antoni Mierzyński, kolejnym Adolf Pawiński. W 1897 roku kustoszem Gabinetu został Teodor Wierzbowski, który w 1904 roku opracował historię uniwersyteckiej kolekcji starożytności. Planował również opublikować katalog zbiorów. W 1912 roku, w związku z przygotowywaną wystawą, sporządzono listę okazów znajdujących się m.in. w zbiorach Gabinetu Archeologicznego.

W 1914 roku władze uniwersyteckie zdecydowały o wywiezieniu najcenniejszych eksponatów do Petersburga i Moskwy. W 1915 roku Wierzbowski zrzekł się funkcji kustosza zdewastowanego zbioru, a kuratorem Gabinetu Archeologicznego został mianowany Kazimierz Stołyhwo. W tym samym roku naprawiono uszkodzenia w lokalu zajmowanym przez Gabinet oraz oczyszczono i uporządkowano zbiory. Obejmowały one wówczas: przedmioty z archeologii przedhistorycznej i klasycznej, okazy etnograficzne oraz przedmioty o wartości historycznej. W związku z brakiem katalogu zbiorów przystąpiono do ich inwentaryzacji (Roman Jakimowicz). Równocześnie uzyskano zgodę na powiększenie lokalu Gabinetu o dodatkowy pokój. W 1916 roku kierownictwo nad Gabinetem zostało przekazane Ryszardowi Ganszyńcowi.

Więcej na temat Gabinetu zob. m.in.:

Ajewski Konrad, 1993. Zbiory artystyczne Uniwersytetu Warszawskiego w dobie Królestwa Kongresowego, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 1993, nr 38/1, s. 51-76
Kolendo Jerzy, 1993. Zbiory zabytków archeologicznych oraz kolekcje numizmatyczne na Uniwersytecie Warszawskim w latach 1816–1915, [w:] Dzieje archeologii na Uniwersytecie Warszawskim, red. S. K. Kozłowski, Warszawa
Kolendo Jerzy, 2002. Zbiory zabytków pradziejowych na Uniwersytecie Warszawskim, „Światowit”, t. 4 (45), fasc. B, s. 87-100
Łopaciński, Hieronim Archeologiczejskij Kabinet Imperatorskiego Warszawskiego Uniwersiteta, Światowit. Rocznik poświęcony archeologii pradziejowej i badaniom pierwotnej kultury polskiej i słowiańskiej, 1909, t. 7, s. 79-80
Przeciszewska Maria M., 2016. Uniwersytet Cesarski: środowisko naukowe 1869–1917, [w:] Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1816−1915, red. nauk. Kizwalter Tomasz, Warszawa: Wyd. UW, s. 705-722
Stołyhwo Kazimierz, Sprawozdanie ze stanu gabinetu archeologicznego Uniwersytetu Warszawskiego w r. 1915-ym, Pamiętnik Fizyograficzny, 1917, t. 24, dział VI, Miscellanea, s. 4-5
Wierzbowski Teodor, 1904. Arheologičeskìj Kabinet’ Imperatorskago Varšavskago Universiteta: istoričeskìj očerk’, Warszawa: [s.n.]

strona tytułowa: Wierzbowski Teodor, 1904. Arheologičeskìj Kabinet’ Imperatorskago Varšavskago Universiteta: istoričeskìj očerk’, Warszawa: [s.n.], źródło: Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych

[ato]

Print Friendly, PDF & Email

Aldona Tołysz

Wykonawczyni projektu. Absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (specjalizacje: Muzealnictwo, Konserwatorstwo), tytuł doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie nauk o sztuce uzyskała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu za rozprawę pt. Muzeum wobec rzeczywistości artystycznej XX wieku. Zbiory muzeów narodowych w Polsce, Czechach i na Słowacji. W ramach projektu prowadzi kwerendy dotyczące regionu historycznego Mazowsza. Koordynuje prace nad wydawnictwami przewidzianymi w ramach projektu.

Dodaj komentarz