Zbiory Uniwersytetu Jagiellońskiego: Gabinet Geologiczny

opis skrócony

Gabinet Geologiczny był zbiorem o charakterze muzealnym tworzoną przy Wydziale Geologicznym wydzielonym w 1886 r. w ramach działalności Uniwersytetu Jagiellońskiego. W jego zbiorach znajdowały się przede wszystkim okazy geologiczne, petrograficzne i paleontologiczne. Kolekcja rozwijana była w dwudziestoleciu międzywojennym. W 1962 r. Zakład Geologiczny otrzymał nowy budynek, gdzie przeniesiono zbiory.


Kalendarium:

1783: - 1782/1783 tworzenie Gabinetu Historii Naturalnej przy Collegium Physicum

1811: - podział Gabinetu historii naturalnej na: Gabinet Zoologiczny, Gabinet mineralogiczny

1886: - rozdzielenie katedr mineralogii i geologii; wydzielenie Gabinetu Geologicznego

1887: - przeniesienie zbiorów do Collegium Minus

1896: - powiększenie siedziby gabinetu


zmiany w nazwach:

misja:

Gromadzenie jak największej liczby okazów, jako pomoc dydaktyczna przy nauczaniu studentów oraz jako materiał do badań naukowych.

zakres terytorialny:

opis instytucji:

Zbiory Geologiczne gromadzone były w utworzonym w 1783 r. Gabinecie Historii Naturalnej Szkoły Głównej Koronnej. Obejmowały one głównie zbiory z podróży naukowych Jana Jaśkiewicza, założyciela muzeum, kilka kolekcji ofiarowanych przez Hugo Kołłątaja i biskupa Michała Poniatowskiego, a także kolekcji Baltazara Hacqueta zbiór minerałów, skał i skamieniałości. Znaczna część zbiorów pochodziła z zakupów w zagranicznych magazynach i kantorach mineralogicznych, m. in. w Heidelbergu, Bonn i Genewie.
W XIX w. zbiory mineralogiczno-geologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego były w Krakowie jedynymi dostępnymi dla szerszej publiczności. W związku ze stałym powiększaniem się zbiorów, konieczne było wykonanie nowego urządzenia Gabinetu Geologicznego. W połowie XIX wieku powstały, według projektu architekta miejskiego Karola Kremera i wskazówek profesora Ludwika Zejsznera, dwukondygnacyjne szafy z galeryjką, pozwalające na pełne wykorzystanie bardzo wysokiej sali.
W kwietniu 1886 r. nastąpiło rozdzielenie katedr mineralogii i geologii. Zakład Geologii przyjął nazwę Gabinetu Geologicznego i wraz ze zbiorami pozostał w Collegium Physicum przy ul. Św. Anny, na I piętrze. Kierownictwo Katedry Geologii oraz Gabinetu Geologicznego objął Władysław Szajnocha. Po przeniesieniu się Zakładu Mineralogii do Collegium Minus (1887) Zakład Geologii uzyskał nowe pomieszczenie. Uporządkowane przez Szajnochę zbiory zostały podzielone na 26 kolekcji, m.in. zbiór paleontologiczny ogólny ułożony według epok, zbiór paleontologi­czny skamielin z krajów Polski, stratygraficzny do wykładów geologii historycznej, petrograficzny, zbiór ogólny topograficzny. Z biegiem czasu Zakład uzyskał jeszcze dwie duże, dwupiętrowe sale (1896,l 1912) oraz większy pokój (1904), który stał się gabinetem profesora i pomieszczeniem powiększającej się biblio­teki. Podczas kierownictwa Szajnochy zgroma­dzono ogromne zbiory, pomysłowo ustawione i rozdzielone dla celów dy­daktycznych. Do takich zbiorów należy zbiór z działu geologii dynamicznej i zbiór paleontologiczno-stratygraficzny, składający się z 5000 okazów, po­chodzących z całego świata, oraz zbiory regionalne ilustrujące różne ob­szary kraju.
W 1962 Zakład Geologiczny otrzymał nowy budynek, gdzie przeniesiono zbiory.

 



typ:
zbiory muzealne przy instytucjach uczelnie, szkoły


lokalizacja:

kraj: region: miejscowość: datowanie:
Austro-Węgry Kraków od 1886 do 1928

uwagi:

1866: Collegium Physicum, I piętro, ul. Św. Anny 6
1887: Collegium Minus

 


Pracownicy:

Władysław Szajnocha
Okres pracy pracownika od 1886
Okres pracy pracownika do 1928


Zbiory:

zbiory naukowe

1783: patrz Gabinet Historii Naturalnej
1811: patrz Gabinet Mineralogiczny
1886: ok. 10 000 okazów: zbiór paleontologiczny (5500 numerów), zbiór paleontologi­czny skamielin z krajów Polski (1200 nr), stratygraficzny do wykładów geologii historycznej (1440 nr), petrograficzny (1680 nr), zbiór ogólny topograficzny (4250 nr)
1920: 40 000 okazów

Print Friendly, PDF & Email