Dom i Muzeum Jana Matejki
opis skrócony
Kalendarium:
1893-11-01: - umiera Jan Matejko
1893-11-09: - koncepcja utworzenia w domu Matejki muzeum jego imienia
1896-05-01: - otwarcie dla zwiedzających Domu i Muzeum Jana Matejki
1904: - przejście kamienicy pod zarząd gminy miasta Krakowa
1908-01-28: - przejście kamienicy pod zarząd Muzeum Narodowego w Krakowie
zmiany w nazwach:
Dom Matejki; Muzeum Matejki
misja:
Upamiętnienie miejsca, w którym mieszkał, tworzył i zmarł Jan Matejko
zakres terytorialny:
regionalny, krajowy
opis instytucji:
Pomysł zakupu i udostępnienia publiczności domu rodzinnego Jana Matejki pojawił się kilka dni po śmierci artysty i kolekcjonera, zmarłego 1 XI 1893 r. W artykule opublikowanym na łamach „Czasu” prof. Marian Sokołowski przedstawił projekt przekształcenia domu, w którym mieszkał i tworzył artysta, w Muzeum jego imienia. Pierwsze datki na na zakup kamienicy zadeklarowali eksc. ks. Adam Sapieha, bp Ignacy Łobos i prof. Sokołowski. W celu zebrania potrzebnych funduszy powstał komitet pod przewodnictwem księcia Eustachego Sanguszko. Szybko napłynęły dary pieniężne - Sejm krajowy ofiarował 20 tys. koron, Ministerstwo wyznań i oświaty w Wiedniu 10 tys. koron, pomysł wsparły finansowo rady miast i powiatów z terenu Galicji. Niezwykłą ofiarność wyraziło społeczeństwo, w ten sposób szybko zebrano fundusze na zakup domu, spuścizny artystycznej oraz bogatej kolekcji mistrza. Sprawę zakupu kamienicy przejęło „Towarzystwo im. Jana Matejki” pod przewodnictwem prof. Sokołowskiego. „Dom i Muzeum Jana Matejki” obejmujący I piętro domu Matejki został otwarty dla publiczności 1 V 1896 r. Pierwszym kustoszem został Ludomir Glattman, doktor filozofii. W 1900 r. kierownictwo powierzono długoletniemu kustoszowi Domu Matejki, Maciejowi Szukiewiczowi. Adaptacja pozostałych kondygnacji kamienicy trwała do 1904 r. Wówczas kamienicę urządzoną na Muzeum oddano na własność gminie miasta Krakowa a 28 I 1908 r. pod zarząd Muzeum Narodowego w Krakowie, jako jego III oddział. W muzeum biograficznym Jana Matejki znalazły się obrazy, szkice i rysunki wielkiego mistrza oraz jego zbiory prywatne a także wiele przedmiotów codziennego użytku związanych z artystą i jego rodziną. Większość z kolekcji Matejki oraz wyposażenia domu przetrwała i znajduje się w Domu Jana Matejki, Oddziale MNK, przy ul. Floriańskiej 41 w Krakowie.
typ:
Muzeum
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Austro-Węgry | Galicja Zachodnia | Kraków | od 1896 do 2020 |
uwagi:
1896: Kraków, ul. Floriańska 44
Pracownicy:
Ludwik Glatman
Okres pracy pracownika od 1896
Okres pracy pracownika do 1900
Maciej Szukiewicz
Okres pracy pracownika od 1900
Okres pracy pracownika do 1933
daty współpracy niedokładne
Zbiory:
zbiory muzealne
1893: Zachowane wyposażenie domu artysty, zbiory historyczne i artystyczne. Notatki, studia, szkice, obrazy. Rekwizyty: elementy uzbrojenia, zbiór dawnych strojów mieszczan krakowskich od XVI w., tkaniny, kolekcja narzędzi tortur odkryta w podziemiach krakowskiego ratusza.
Do najcenniejszych należały: „rzeźbione w drzewie głowy mieszczan i rzemieślników krakowskich (XVI w.) z kasetonów Sali poselskiej Wawelu, jak również korona-czapka z pogrzebnej wyprawy Zygmunta Starego pochodząca, […] znalezione w lochach zburzonego ratusza krakowskiego narzędzia tortur, jedyne w Polsce i stanowiące muzeów naszych unikat”; „model konia z rzędem XVII w.”. Zbiory obejmowały kolekcję Jana Matejki oraz dary mieszkańców Krakowa.
