Zbiory Polskiego Archiwum Wojennego
opis skrócony
Kalendarium:
1915-01-17: - utworzenie Komitetu Polskiego Archiwum Wojennego
1921-01-01: - rozwiązanie Polskiego Archiwum Wojennego
1921-04-16: - przekazanie zbiorów z komitetów i delegatur Polskiego Archiwum Wojennego do Centralnej Biblioteki Wojskowej i Muzeum Wojska Polskiego
zmiany w nazwach:
misja:
Gromadzenie celem przechowania i dokumentacji dla przyszłych badań naukowych wszelkich materiałów odnośnie do udziału Polaków pod różnymi względami w I wojnie światowej oraz do stanu „sprawy polskiej” w międzynarodowej polityce i opinii publicznej.
zakres terytorialny:
Europa (stosownie do uczestnictwa Polaków w wojnie)
opis instytucji:
W dn. 17 I 1915 r. w Wiedniu powołany został przez galicyjskich uczonych i działaczy społecznych komitet dla dokumentacji udziału Polaków w wojnie, którego celem było zbieranie materiałów archiwalnych. Utworzył on Polskie Archiwum Wojenne, które w przyszłości miało zostać zlokalizowane w stolicy państwa polskiego. Prezydium Komitetu przewodniczył dr Oswald Balzer. Dla realizacji założonego celu stworzono sieć lokalnych 50 delegatur i 6 komitetów na ziemiach polskich i w Europie (komitety znajdowały się w Krakowie, Lwowie, Warszawie, Lublinie, Wiedniu i Fryburgu). Gromadzona dokumentacja dotyczyła udziału Polaków w I wojnie światowej i odbioru „sprawy polskiej” w ówczesnej Europie. Polskie Archiwum Wojenne kilkakrotnie zmieniało swoją lokalizację, początkowo przeniesione zostało do Lwowa, następnie do Krakowa. W styczniu 1921 r. Archiwum zostało zamknięte a zbiory przekazane do Centralnej Biblioteki Wojskowej (zbiory archiwalne) oraz Muzeum Wojska Polskiego (muzealia). Dokumentacja zgromadzona w Centralnej Bibliotece Wojskowej spłonęła w 1939 r.
typ:
zbiory muzealne przy instytucjach
instytucje naukowe, kulturalne, społeczne
lokalizacja:
kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
Austria | Wiedeń | od 1915 do 1921 |
uwagi:
1915: Wien, Wallnerstrasse 1 a
po 1915: Lwów, Kraków
Zbiory:
zbiory muzealne
po 1915: druki: książki, broszury, odezwy, afisze, czasopisma; rękopisy: pamiętniki, zapiski, listy; muzealia: ilustracje, fotografie, znaczki pocztowe, medale, mapy, monety, rzeźby, broń);
1917: 4 kategorie zbiorów: „1. Wszelkie druki polskie i obce t.j. dzieła i broszury (treści politycznej, ekonomicznej, literackiej i t.d. także pieśni żołnierskie), dalej pisma ulotne, odezwy, obwieszczenia, programy, zaproszenia, afisze, klepsydry.
2. Czasopisma polskie (krajowe i emigracyjne), wycinki z czasopism i dzienników obcych.
3. Materiały rękopiśmienne, jak pamiętniki, wspomnienia i zapiski, listy, kartki pocztowe żołnierzy i osób, które przeżywały wypadki wojenne, wykazy statystyczne dotyczące stosunków gospodarczych i kulturalnych, a nadto wszelkie papiery urzędowe i rękopisy, dotyczące dziejów polskich komitetów narodowych, organizacji militarnych oraz wychodźstwa wojennego.
4. Muzealia t. j. ilustracje tak poważne jak i karykatury, fotografie widokówki, znaczki pocztowe, bony wojenne, noty bankowe, pieczątki, mapy, odznaki okolicznościowe, pierścionki, medale pamiątkowe, monety, rzeźby, plakiety, utwory muzyczne”, (Cele i zadania Polskiego Archiwum Wojennego, 1917)
Celem pozyskiwania zbiorów PAW prowadziło bardzo intensywną działalność propagandową m.in. w formie odezw i komunikatów prasowych, oprócz dokumentów i przedmiotowych pamiątek sugerując dokumentowanie wydarzeń w postaci pisania wspomnień, zbierania opowieści, podań, pieśni wojennych, pamiętników itd.