Miejskie Muzeum Starożytności | Städtisches Museum für Altertum
opis skrócony
Kalendarium:
1883-11-24: - utworzenie Towarzystwa Starożytności w Grudziądzu Graudenzer Altertums Gesellschaft
1884-06-15: - otwarcie Muzeum Starożytności
1893: - przeniesienie muzeum do pomieszczeń Gimnazjum Królewskiego
1899: - przeniesienie muzeum do refektarza Pałacu Opatek
1907: - legat Gustava Roethe dla muzeum
1908: - budowa siedziby własnej muzeum
1911-04-11: - przeniesienie zbiorów do nowej siedziby, otwarcie muzeum
zmiany w nazwach:
misja:
Gromadzenie zabytków archeologicznych, popularyzacja wiedzy.
zakres terytorialny:
opis instytucji:
Muzeum starożytności w Grudziądzu (Städtisches Museum ) zostało utworzone z inicjatywy grudziądzkiego Towarzystwa Starożytności (Graudenzer Altertums Gesellschaft) w 1883 r. Początkowo zbiory muzealne gromadzone były w jednej z sal w budynku d. Pałacu Opatek (wówczas szkoły dla dziewcząt), przekazanej na ten cel przez władze miejskie. Otwarcie nastąpiło 15 VI 1884 r. Na ekspozycję składały się zbiory J. Scharlocja, J. Bohma, K. Florkowskiego, zbiory Gimnazjum Królewskiego oraz Wyższej Szkoły Żeńskiej, przekazane przez Gustava Bormanna. Początkowo muzeum utrzymywało się ze składek członkowskich Towarzystwa Starożytności, częściowo dzięki dotacjom władz miasta i prowincji. Trzon zbiorów muzealnych stanowiły kolekcje członków-założycieli, dzięki organizowanym przez Towarzystwo wyprawom archeologicznym wzrastały także zbiory archeologiczne (część wydobytych okazów trafiała do zbiorów muzealnych w Berlinie, Gdańsku, Halle, Królewcu i Magdeburgu. Szczególnie owocne były poszukiwania prowadzone na cmentarzysku lateńsko-rzymskim w Rządzu. Pozyskane zbiory cieszyły się szczególnym uznaniem i przyniosły rozgłos muzeum i Towarzystwu. Działalnością muzeum kierował kustosz (Kastellan), wraz z grupą współpracujących członków Towarzystwa (konserwatorów), funkcję tę pełnili m.in. Konstantin Florkowski, Max Mathes, August Schmidt, Gerhard Hering, Martin Witt, Dr Praetorius.
Ze względu na wzrost zbiorów Muzeum kilkakrotnie zmieniało lokalizację. W latach 1893-1899 zajmowało pomieszczenia przy Gimnazjum Królewskim, w 1899 r. ze względu na tymczasowe przeniesienie siedziby władz ratusza do budynku szkoły, muzeum zostało przeniesione do refektarza d. pałacu Opatek. W zbiorach, oprócz zabytków archeologicznych i regionalnych starano się gromadzić rzemiosło artystyczne oraz malarstwo współczesne. Przy sali ekspozycyjnej urządzono pracownię konserwatorską oraz bibliotekę. Brak możliwości właściwej ekspozycji kolekcji oraz liczne postulaty Towarzystwa o przekazanie na potrzeby muzeum odpowiedniej siedziby doprowadziło do dyskusji, w czasie której wysuwano propozycje oddania kolekcji do Muzeum w Gdańsku. W 1907 r. na mocy testamentu Gustava Roethe, wydawcy gazety codziennej „Der Gesselige”, muzeum otrzymało 60 tysięcy marek, z których 25 tys. Roethe przewidział na budowę gmachu muzealnego, 15 tys. na zakup księgozbioru a 20 tys. na rozwój kolekcji, a także biblioteki, pod warunkiem przekazania przez miasto nieodpłatnie parceli oraz zabezpieczenie późniejszej działalności instytucji. Prace nad wzniesieniem budynku rozpoczęto w 1908 r., w 1911 r. w związku z budową administracja muzeum mieściła się w budynku Ratusza.
W 1911 r. ukończono budowę gmachu muzeum przy ul. Lipowej, w tym samym roku przeniesiono tam zbiory. Budynek o neorenesansowej fasadzie posiadał dwa piętra: parter przeznaczono do magazynowania zbiorów muzealnych, pierwsze piętro zajmowała biblioteka, natomiast na drugim piętrze ulokowano sale ekspozycyjne. Funkcję kustosza pełnił p. Cichotzki, w radzie muzealnej zasiadali przedstawiciele władz miejskich i inteligencji (1913). Zbiory były katalogowane. Kolekcję rozwijano w dwudziestoleciu międzywojennym, muzeum funkcjonowało w budynku przy ul. Lipowej do 1956 r.
typ:
Muzeum
państwowe
władza państwowa
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Niemcy | Prusy | Grudządz | od 1884 do 1911 |
uwagi:
1884-1893: Nonnen St. (ob. ul. Klasztorna 5)
1899-1911: Nonnen St. (ob. ul. Klasztorna 5)
Pracownicy:
Konstantin Florkowski
Okres pracy pracownika od 1884
Okres pracy pracownika do 1884
Zbiory:
zbiory muzealne
1884: 741 obiektów, okazy archeologiczne
30 X 1884: 841 obiektów
1886: 1065 obiektów
1889: 2717 obiektów
1890: 3116 obiektów; 75 tomów w bibliotece muzealnej; 400 obiektów pozyskanych w czasie wykopalisk w Rządzu, Chełmnie, Warlubiu i na Górze Zamkowej w Grudziądzu
4 VII 1894: zakup kolekcji dr. Bolumińskiego z Nowej Gwinei
30 I 1901: zapis książek oraz rękopisów po Juliusie Scharlocku
1905: 3985 obiektów; mapy, dokumenty, ryciny
1908: utworzenie zbiorów numizmatycznych
Darczyńcy:
Julius Scharlock (zbiory starożytnicze, zbiór książek i rękopisów); Jakob Bohm, Konstantin Florkowski (zbiory starożytnicze), Gustav Roethe (60 tysięcy marek)
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Niemcy | Prusy | Grudządz | od 1893 do 1899 |
uwagi:
1893-1899: Untere Thorner St. (ob. ul. Sienkiewicza 27)
Pracownicy:
Konstantin Florkowski
Okres pracy pracownika od 1884
Okres pracy pracownika do 1884
Zbiory:
zbiory muzealne
1884: 741 obiektów, okazy archeologiczne
30 X 1884: 841 obiektów
1886: 1065 obiektów
1889: 2717 obiektów
1890: 3116 obiektów; 75 tomów w bibliotece muzealnej; 400 obiektów pozyskanych w czasie wykopalisk w Rządzu, Chełmnie, Warlubiu i na Górze Zamkowej w Grudziądzu
4 VII 1894: zakup kolekcji dr. Bolumińskiego z Nowej Gwinei
30 I 1901: zapis książek oraz rękopisów po Juliusie Scharlocku
1905: 3985 obiektów; mapy, dokumenty, ryciny
1908: utworzenie zbiorów numizmatycznych
Darczyńcy:
Julius Scharlock (zbiory starożytnicze, zbiór książek i rękopisów); Jakob Bohm, Konstantin Florkowski (zbiory starożytnicze), Gustav Roethe (60 tysięcy marek)
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Niemcy | Prusy | Grudządz | od 1911 do 1956 |
uwagi:
1911-1956: Linden st. 19 (ul. Lipowa 28, ob. Legionów)
Pracownicy:
Konstantin Florkowski
Okres pracy pracownika od 1884
Okres pracy pracownika do 1884
Zbiory:
zbiory muzealne
1884: 741 obiektów, okazy archeologiczne
30 X 1884: 841 obiektów
1886: 1065 obiektów
1889: 2717 obiektów
1890: 3116 obiektów; 75 tomów w bibliotece muzealnej; 400 obiektów pozyskanych w czasie wykopalisk w Rządzu, Chełmnie, Warlubiu i na Górze Zamkowej w Grudziądzu
4 VII 1894: zakup kolekcji dr. Bolumińskiego z Nowej Gwinei
30 I 1901: zapis książek oraz rękopisów po Juliusie Scharlocku
1905: 3985 obiektów; mapy, dokumenty, ryciny
1908: utworzenie zbiorów numizmatycznych
Darczyńcy:
Julius Scharlock (zbiory starożytnicze, zbiór książek i rękopisów); Jakob Bohm, Konstantin Florkowski (zbiory starożytnicze), Gustav Roethe (60 tysięcy marek)
