Muzeum Seminaryjne

opis skrócony

Muzeum Seminaryjne utworzone zostało w 1870 r. z inicjatywy księży Stanisława i Zenona Chodyńskich i miało charakter dydaktyczny. Po 1901 r. dostępne było szerszej publiczności i pełniło funkcję Muzeum Diecezjalnego. W jego zbiorach znajdowały się m.in. zabytki archeologiczne, numizmaty, sztuka kościelna, zabytki krajoznawcze. W 1939 r. zbiory uległy rozproszeniu i zniszczeniu. Najcenniejsze okazy rozgrabiono, część zachowanych obiektów weszła do kolekcji otwartego w 1995 r. Włocławskiego Muzeum Diecezjalnego.


Kalendarium:

1870: - założenie muzeum przez braci księży Chodyńskich

1901: - inwentaryzacja zbiorów przez Władysława Kubickiego

1907: - reorganizacja Muzeum; mianowany kustoszem ks. Górzyńskiego

1908: - rozbudowa muzeum; wzrost liczby darów z terenu diecezji kujawsko-kaliskiej

1939-11-07: - grabież i rozproszenie zbiorów muzealnych


zmiany w nazwach:
1901: Muzeum Diecezjalne

misja:

Początkowo zbiory miały charakter dydaktyczny, w późniejszym czasie (po 1908) misją muzeum stała się także ochrona zabytków diecezji kujawsko-kaliskiej.

zakres terytorialny:

opis instytucji:

Muzeum Seminaryjne we Włocławku zostało założone przez wykładowców Seminarium, braci księży Stanisława i Zenona Chodyńskich. Zbiory gromadzone przy bibliotece służyły początkowo wychowankom Seminarium jako pomoc do nauki historii kościoła, dostępność do zbioru była ograniczona. Przy muzeum istniały także niewielkie zbiory przyrodnicze (Gabinet Przyrodniczy). Na początku XX w. kolekcja została zinwentaryzowana i uporządkowana przez ks. Władysława Kubickiego. Najprawdopodobniej od tego czasu kolekcja Seminarium, określana mianem Muzeum Diecezjalnego dostępna była szerszej publiczności. Od  1907 r. w programie nauczania seminarium wprowadzono wykłady z historii sztuki i archeologii, położono również większy nacisk na ochronę zabytków na terenie diecezji  kujawsko-kaliskiej. W tym czasie przeprowadzona została także reorganizacja Muzeum, jego kustoszem został ks. Władysław Górzyński, który skatalogował zbiory. Muzeum posiadało 5 działów: archeologiczny, numizmatyczny, sfragistyczny, tkanin kościelnych i pamiątek diecezjalnych. Oprócz przekazanych przez nowego kustosza zbiorów z podróży zagranicznych, począwszy od 1908 r. do muzeum zaczęły napływać dary od duchownych, co można wiązać z wystosowaną przez bpa Zdzitowieckiego prośbą do wszystkich kapłanów, by przekazywali swoje prywatne zbiory do muzeum. Kontynuatorem działalności ks. Górzyńskiego był ks. Henryk Brzuski, dzięki któremu muzeum uzyskało nowe przestrzenie ekspozycyjne.
W dwudziestoleciu międzywojennym muzeum pozostawało w organizacji, ekspozycja zajmowała 2 sale, prowadzono księgi inwentarzowe. W czasie 1939 r. większość kolekcji uległa rozproszeniu i zniszczeniu, najcenniejsze okazy rozgrabiono. część zbiorów została zabezpieczona przez opiekujące się Seminarium siostry służki. Reaktywacja muzeum nastąpiła w 1995 r.

 



typ:
Muzeum religijne - wyznaniowe diecezjalne


lokalizacja:

kraj: region: miejscowość: datowanie:
Królestwo Polskie Włocławek od 1870 do 1939

uwagi:

ul. Seminaryjska 10 (ob. Seminaryjna)


Pracownicy:

Stanisław Chodyński
Okres pracy pracownika od 1870
Okres pracy pracownika do 1900

Zenon Chodyński
Okres pracy pracownika od 1870
Okres pracy pracownika do 1900

Władysław Górzyński
Okres pracy pracownika od 1901
Okres pracy pracownika do 1920

Henryk Brzuski
Okres pracy pracownika od 1920
Okres pracy pracownika do 1939


Zbiory:

zbiory muzealne

1870: „przedmioty na przechowanie i pokazanie zasługujące”, zbiory historyczne: numizmaty, medale, zabytki archeologiczne, pieczęcie, autografy; portrety i fotografie ważnych postaci, szczątki ornatów starych, haftów kościelnych, dywanów, pasów; Kilka obrazów na drzewie z tryptyków ołtarzowych; zbiór sztychów i obrazów, Olejny portret ks. Skargi  z kolegium jezuickiego w Kaliszu;
po 1903: obrazy, rzeźby, ryciny, fotografie, dywany, pasy, pieczęcie, szaty liturgiczne, numizmaty, urny, ceramikę; niewielki gabinet przyrodniczy: 38 okazów ptaków krajowych, głównie z daru ks. kan. Aleksandra Salacińskiego prob. w Piotrkowie i ks. kan. Wład. Grabowskiego prob. w Iźbicy;  zbiór minerałów, kamieni i skamieniałości ks. Kubickiego;
po 1907: zabytki sztuki kościelnej z terenu diecezji kujawsko-kaliskiej, m.in.  gotycki tryptyk ze sceną Koronacji Najświętszej Marii Panny i poliptyk z drugiej połowy XV w.
ok. 1920: oryginał aktu erekcji seminarium duchownego we Włocławku z 1569 r.; kolekcja obrazów cechowych; gotycki tryptyk ze sceną Koronacji Najświętszej Marii Panny; poliptyk z drugiej połowy XV w.; portrety trumienne; księgozbiór braci Chodyńskich (ponad 4 tysiące woluminów); ornaty, relikwiarze, kielichy mszalne, złote monstrancje, rzeźby i obrazy średniowieczne oraz późniejsze; zbiory z Ziemi Kujawskiej; pasy kontuszowe; fotografie; obiekty pochodzące z wykopalisk archeologicznych (ceramika, numizmaty, medale, narzędzia)

 

Print Friendly, PDF & Email