Zbiory Szkoły Głównej Krakowskiej | Uniwersytetu Jagiellońskiego: Gabinet Mineralogiczny
opis skrócony
Kalendarium:
1811: - podział Gabinetu historii naturalnej na: Gabinet Zoologiczny i Gabinet mineralogiczny 1838 - 1843 -
1815: - utworzenie Wolnego Miasta Krakowa z okręgiem, zachowanie niezależności uniwersytetu
1829: - Katedrę Mineralogii obejmuje prof. Ludwik Zeiszner, kierował nią do 1833 r.
1833: - Katedra Mineralogii została zlikwidowana a w jej miejsce utworzono Katedrę Historii Naturalnej, obejmującą mineralogię, zoologię i botanikę.
1838: - Gabinet mineralogiczny stanowił jeden z zakładów naukowych Wydziału Lekarskiego
1843: - zarząd nad gabinetem przejął prof. Czerwiakowski
zmiany w nazwach:
misja:
Gromadzenie jak największej liczby okazów, jako pomoc dydaktyczna przy nauczaniu studentów oraz jako materiał do badań naukowych.
zakres terytorialny:
opis instytucji:
W 1811 r. Katedra Historii Naturalnej została podzielona na trzy, oddzielne katedry: botaniki, zoologii i mineralogii, co wiązało się z podziałem zbiorów zgromadzonych w Gabinecie HIstorii Naturalnej na Gabinet Zoologiczny oraz Gabinet Mineralogiczny. Od 1817 r. Gabinet dysponował dotacjami na utrzymanie i rozwój. Katedra Mineralogii kierowana przez Ludwika Zeisznera istniała do 1833 r. W jej miejsce utworzono Katedrę Historii Naturalnej, obejmującą mineralogię, zoologię i botanikę, podział na osobne gabinety zachowano. Opiekunami zbiorów mieszczących się w budynku Kolegium byli wykładowcy kierujący katedrą, latach 1833-1842 Alojzy Estreicher, a do 1847 r. Ignacy Czerwiakowski. W 1835 r. wybrano i przekazano do szkoły technicznej 9700 sztuk minerałów. W 1864 r. Kolekcja obejmowała zbiór terminologiczny, orykognostyczny (ułożone przez Zepharowicza), zbiór Sołtyka, paleontologiczny (ułożony przez Estreichera), zbiór geologiczny uporządkowane przez kierownika katedry Mineralogii i Geologii Alojzego Altha. Było on także jednym z donatorów kolekcji. Gabinet otrzymywał roczną dotację 350 złr., jednego asystenta i posługacza (1887). W 1886 r. zbiory Muzeum Mineralogicznego rozdzielono na dwa oddziały mineralogiczny i geologiczny. Kolekcje połączono w latach siedemdziesiątych XX w., w ramach Muzeum Geologicznego przy Instytucie Nauk Geologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
typ:
zbiory muzealne przy instytucjach
uczelnie, szkoły
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Austro-Węgry | Kraków | od 1811 do 2020 |
Pracownicy:
Ludwik Zejszner
Okres pracy pracownika od 1829
Okres pracy pracownika do 1833
Alojzy Rafał Estreicher
Okres pracy pracownika od 1833
Okres pracy pracownika do 1843
Alojzy Alth
Okres pracy pracownika od 1843
Okres pracy pracownika do 1880
Zbiory:
zbiory naukowe
do 1811: patrz Gabinet Historii Naturalnej Szkoły Głównej Koronnej
1814: zbiór minerałów hrabiego Sołtyka (dar) 2,833 minerałów i kamieni, szlifowane okazy pierścionkowe (na skutek procesu wytoczonego przez spadkobierców Sołtyka,do zbiorów Gabinetu trafiło 1965 egzemplarzy, wg informacji A. Estreichera)
1815: zbiór kopalin z Miedzianej Góry i Czarków 158 numerów, 415 szt. (dar hutnika JP. Justa)
1817: zakup 10 szt. minerałów za 87 złp.
1819: zakup 25 szt. (Freiberg) za 30 talar. 8 gr. pruskich.
1820: zakup przez prof. Markowskiego zbioru minerałów (Freiberg) od Breithaupta za 100 czerw. Zł., 406 numerów minerałów, 200 skał
1821: zakup kolekcji Lilla, dyrektora kopalń w Wieliczce za 1,350 złp., minerałów 600, skał 400, okazy z Galicyi zachodniej, z północnych Węgier i ze Śląska
1830: 2 kolekcje A. Estreichera: minerały czeskie i saskie 105 szt. i 260 szt.; zakup w Paryżu zbiór modeli drewnianych
1835: przekazanie do szkoły technicznej okazów ze zbiorów Gabinetu 9700 szt.: “ze zbioru Sołtyka 1868, ze zbioru minerałów Krzemienieckich przez Załuskiego darowanych 18, cały zbiór Wodzickiego w liczbie 438 sztuk, cały zbiór darowany przez Dembowskiego w roku 1828/9 i inne pojedyncze minerały”
1838: przybyło 48 sztuk istot kopalnych z Wiednia sprowadzonych, po większej części rzadkich, których dotąd Gabinet nie posiadał, m.in. Arfwedsonit, Ficynit, Selenian ołowiu, ołów ziemianowy (tellurowy), Oxalit, Glaukosiderit, Hyalosiderit, Retynit, Rubellan, Thenardit, Berthierit, Fiorit, Piorunowiec (Fulgurit), Bolhryolit
1839: przybyło 80 szt. Aeschynit z gór uralskich; Alniandyn z Meksyku; Allochroit, Batrachit ze Spinelem czarnym, Ligurit z Tyrolu; Jamesonit i Pingwit z Węgier; Zeagonit z okolic Rzymu; Komptonit z Wezuwiuszu; żelazo tytanowe z Gasteinu; cyna z Kornwalii; Orthit i Syenit cyrkonowy z Norwegii; Oligoklas, Turmalin niebieski, Tliulit, Fahlunit albo Triklasit, Itlerspat, Ittrotantałit i Cereryt z Szwecyi
1842: z kolekcji Hacqueta 4050 numerów, w tym 3150 minerałów prostych, 900 skał i skamielin (wg A. Estreichera); istot kopalnych było 9580 szt.; 189 minerałów krajowych, m. in. marmurów polerowanych w tabliczkach kwadratowych, głównie krajowych (A. Estreicher)
1843: 70 szt. kopalin z Okręgu W. M. Krakowa i Galicyi, 106 szt.marmurów głównie krajowych; 8 szt. jaspisów
1847: zakup zbioru odlewów gipsowych od Scholla w Darmstadzie, m. in. odlewy większych lub mniejszych kości zwierząt kręgowych, między temi szczęki i zęby z gatunków:
Dinotherium gigantami, Rhinoceros ScMeiermacheri, Acerotherium incisivum, Tapirus priscus, Mastodon longirostris i inne pomniejsze, Mystriosaurus Laveillardii z formacji basowej;
1864: zbiór terminologiczny ułożony przez Zepharowicza (z inwentarzem): 100 różnych kryształów ładnie wykształconych (małych), 37 modeli drewnianych, 711 minerałów wyjaśniających; zbiór orykognostyczny: 486 gat. w 3065 okazach; zbiór Sołtyka; zbiór paleontologiczny: ponad 3000 gatunków skamielin; zbiór geologiczny;
Narzędzia do badania minerałów: kątomiar optyczny, goniometr ręczny, waga hydrostatyczna i areometr Nicholsona, “najprostsze i niezbędnie potrzebne” narzędzia optyczne, magnetyczne i elektryczne, 8 dmuchawek z oprzyrządowaniem; najpotrzebniejsze odczynniki chemiczne.
Dary; zakupy z Wiednia od p. Badera (1839)
