opis skrócony

---

Kalendarium:

1782: - tworzenie Gabinetu Historii Naturalnej przy Collegium Physicum

1783: - utworzenie Szkoły Głównej Koronnej, podział na Kolegium Fizyczne (Collegium Physicum) ze szkołą matematyczną, fizyczną i lekarską oraz Kolegium Moralne, ze szkołą teologiczną, prawa i literatury

1802-10-20: - dekret o połączeniu uniwersytetu we Lwowie i w Krakowie

1803: - do 1805, okres “regulacji” i przenoszenia katedr ze Lwowa, przekształcenie tamtejszego uniwersytetu w Liceum

1810: - utworzenie Dyrekcji Edukacji Narodowej; zakup kolekcji prof. Baltazara Hacqueta na wniosek Dyrekcji Edukacji Narodowej

1810: - zastąpienie katedry historii naturalnej trzema katedrami: botaniki, zoologii i mineralogii

1811: - podział Gabinetu historii naturalnej na: Gabinet Zoologiczny, Gabinet Mineralogiczny

---

zmiany w nazwach:

misja:

Gromadzenie jak największej liczby okazów, jako pomoc dydaktyczna przy nauczaniu studentów oraz jako materiał do badań naukowych.

zakres terytorialny:

opis instytucji:

W 1780 r. Hugo Kołłątaj rozpoczął przeprowadzanie reformy Akademii Krakowskiej, która została przekształcona na Szkołę Główna Koronną. Decyzja o założeniu Gabinetu Historii Naturalnej Szkoły Głównej Koronnej została podjęta ok. 1780 r. Twórcą gabinetu został Jan Jaśkiewicz, który zakupił kolekcję przyrodniczą w Paryżu oraz przekazał własne zbiory. Środki finansowe Pieniądze na powiększanie gabinetu przekazał prezes Komisji Edukacji Narodowej Książę Prymas Michał Poniatowski. Gabinet istniał już w 1783 r., a dwa lata później Kolegium fizyczne uchwaliło potrzebę jednego vice-profesora dla Historyi naturalnej, którego powinnością być miało: „utrzymywać Gabinet i jego dokładny inwentarz rzeczy kopalnych i zwierząt, a gdy Gabinet będzie raz w tydzień otwarty przychodzącym i potrzebującym objaśnienia, tłumaczyć zadane pytania“. Rok później utworzono fundusz, z którego powiększano zbiory oraz nabyto meble konieczne dla właściwego przechowywania i ekspozycji okazów.  Zły stan techniczny budynku spowodowany pośpiesznie wykonanym remontem spowodował konieczność zabrania kolekcji, “dopiero w r. 1787, przed samym przyjazdem Stanisława Augusta do Krakowa, gabinet przyrodniczy został doprowadzony do ładu. Sposób jego ułożenia spotkał się z aprobatą i uznaniem Michała Poniatowskiego i innych zwiedzających” (Chamcówna, 1957: 185). Opiekunami zbiorów byli wykładowcy historii naturalnej, którzy nabywali oraz porządkowali zbiory, które gromadzono w jednej z sal Kolegium Fizycznego.
W związku z reformą szkolnictwa wprowadzoną przez władze Cesarstwa Austriackiego, uniwersytety w Krakowie i Lwowie zostały połączone (1803), a następnie uczelnia Lwowska została zredukowana do rangi Liceum (1809). Zbiory Gabinetu powiększyły się w związku z przewiezieniem na życzenie nowych wykładowców części okazów ze Lwowa, zbiory gabinetu powiększane były także poprzez zakupy, do najważniejszych należała kolekcja minerałów jednego z wykładowców prof. Hacqueta.
W 1811 r. katedra historii naturalnej została podzielona na trzy, oddzielne katedry: botaniki, zoologii i mineralogii, co wiązało się z podziałem zbiorów zgromadzonych w Gabinecie HIstorii Naturalnej na Gabinet Zoologiczny i Mineralogiczny.

---

typ:
zbiory muzealne przy instytucjach uczelnie, szkoły

---

lokalizacja:

kraj:	region:	miejscowość:	datowanie:
Austro-Węgry	Galicja Zachodnia	Kraków	od 1780 do 1811

uwagi:

1782: na parterze Collegium Physicum, ul. Św. Anny 193 (ob. 6)

---

Pracownicy:

Jan Dominik Jaśkiewicz
Okres pracy pracownika od 1780
Okres pracy pracownika do 1787

Franciszek Scheidt
Okres pracy pracownika od 1787
Okres pracy pracownika do 1805

Baltazar Hacquet
Okres pracy pracownika od 1805
Okres pracy pracownika do 1809

Alojzy Rafał Estreicher
Okres pracy pracownika od 1809
Okres pracy pracownika do 1811
(1843)

---

Zbiory:

zbiory naukowe

po 1781: kolekcja minerałów (z Paryża), zbiory minerałów z ziem krakowskich i sandomierskich
1782: Zbiory przyrodnicze i mineralogiczne; kolekcja z pojezuickiego kolegium w Poznaniu; kolekcja muszli, kolekcja minerałów krajowych; czaszek zwierzęcych, wypchanych okazów zwierząt i ptaków; próbki drewna z drzew krajowych
Po 1783: kolekcja minerałów z Hartzu (M.J. Poniatowski), okazy z |Karlowych Warów (H. Kołłątaj); zakupy instrumentów w Paryżu (na wniosek Śniadeckiego)
1791: kolekcja kruszców z okolic kieleckich, przekazana przez prof. Fizyki w Kielcach X. Szaniawskiego profesorowi Historyi naturalnej Scheidtowi
1807: skorupy mięczaków, korale, owady (inwentarz Hacqueta)
1810: zbiór mineralogiczny Baltazara Hacqueta, 4092 numerów: minerałów prostych 3352, skał 361, skamielin 379 (stwierdzono brak 14 sztuk minerałów ), zielniki, zwierzęta, biblioteka

Zakupy (Paryż, Harz); kolekcja Baltazara Hacqueta
Wyprawy własne (krajowe Jana Jaśkiewicza i Pawła Czempińskiego po woj. Krakowskim i sandomierskim; zagraniczne Hugona Kołłątaja)
Dary: Wielkopolskich z Pińczowa, Jan Jaśkiewicz (muszle wg Linneusza), Prymas Poniatowski (kolekcja minerałów z Harzu, wartości 50 dukatów); Hugo Kołłątaj (okazy z podróży do Karlowych Warów, kolekcja włoskich muszli i “produktów morskich”)