Muzeum kieleckiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego
opis skrócony
Kalendarium:
1908-03-24: - powstanie Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Kielcach, utworzenie sekcji muzealnej
1909: - uzyskanie 2 pomieszczeń od Szkoły Handlowej Żeńskiej, kustoszem zbiorów Tadeusz Włoszek
1909-06-03: - przeniesienie zbiorów do nowego lokalu
1910: - udostępnienie zbiorów
1913: - przełom czerwca i lipca przeniesienie zbiorów do kamienicy Mieczysława Halika
1918: - subwencja Rady Miejskiej na utrzymanie podstawowej działalności muzeum
1919: - stała roczna zapomoga finansowa na działalność muzeum
1927-04-24: - Szymon Tadeusz Włoszek został honorowym członkiem Oddziału, rok później od wojewody kieleckiego otrzymał Krzyż Oficerski “Polonia Restituta” za zasługi dla PTK i muzealnictwa regionalnego
1934: - zmiana nazwy na Muzeum Świętokrzyskie.
zmiany w nazwach:
Muzeum Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Kielcach; Muzeum Kieleckie
1934: Muzeum Świętokrzyskie
1975: Muzeum Narodowe w Kielcach
misja:
1908: Zarząd postanowił zająć się gromadzeniem zbiorów muzealnych, które mogłyby służyć jako zalążek przyszłego muzeum krajoznawczego ziemi kieleckiej; gromadzenie zbiorów “dotyczących ziem polskich i krajów przyległych historycznie lub geograficznie z niemi związanych”
zakres terytorialny:
opis instytucji:
W 24 III 1908 r. utworzony został kielecki oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Inicjatorem powołania Sekcji Muzealnej przy Kieleckim Oddziale był Władysław Garbiński prezydent Kielc w latach 1902-1908, który ofiarował muzeum swoje prywatne zbiory. Pierwszym kustoszem został prezes oddziału Zygmunt Ziembiński, we wrześniu zastąpił go Szymon Tadeusz Włoszek. Dzięki staraniom nowego kustosza, Zarząd wynajął 2 pokoje od Szkoły Handlowej Żeńskiej, tam też zamieszkał kustosz. Podstawa zbiorów były kolekcje prywatne członków Towarzystwa oraz okazy nabywane przez Włoszka. Dzięki prężnej działalności muzeum jego zbiory stale wzrastały osiągając do końca roku ponad 500 okazów. Były to głównie medale, numizmaty, zabytki archeologiczne, w tym zbiór wykopalisk od Zdzisława Lenartowicza, dzieła sztuki, pamiątki historyczne, okazy przyrodnicze i geologiczne. Rozpoczęto także poszukiwania większego lokalu, który w zamierzeniu służyć jako wspólna siedziba dla Oddziału PTK i nowopowstałego Stowarzyszenia nauczycielstwa polskiego.
W 1910 r. ze względu na brak miejsca zdecydowano się na przeniesienie zbiorów do nowego lokalu przy ul. Bazarowej 14 w domu p. Chobrzyńskiego, w którym znajdowały się zbiory muzealne oraz mieszkanie kustosza. Przystąpiono również do inwentaryzacji kolekcji. Została ona skatalogowana, uporządkowana i udostępniona dla zwiedzających. W 1912 r. Marian Wawrzeniecki zinwentaryzował i opisał zbiory archeologiczne, a w 1913 r., ze względu na wzrost liczby obiektów, kolekcja ponownie została przeniesiona do większego lokalu przy ul. Leonarda 4, do kamienicy Mieczysława Halika. Odrębny pokój zajmowała biblioteka oraz magazyn okazów geologicznych. Zbiory muzealne podzielone zostały na kilka działów tematycznych: mineralogiczny, geologia z paleontologią, archeologia, zbiór ptaków miejscowych, numizmatyka: monety i medale, książki, dokumenty i inne. Do 1914 r. zbiory kieleckiego muzeum były źródłem wiedzy dla uczonych, również spoza regionu. W czasie I wojny kustosz Włoszek opiekował się zbiorami, opracowywał, porządkował i zabezpieczał eksponaty. Muzeum było otwarte dla zwiedzających.
W 1918 r. Muzeum kieleckie otrzymało od Rady Miejskiej znaczną subwencję na utrzymanie podstawowej działalności, a od 1919 r. utrzymywało się z rocznej dotacji. W dwudziestoleciu międzywojennym nastąpiło ożywienie działalności Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, jego prezesem został Edmund Padechowicz. W 1927 r. Szymon Tadeusz Włoszek został honorowym członkiem Oddziału, rok później od wojewody kieleckiego otrzymał Krzyż Oficerski “Polonia Restituta” za zasługi dla PTK i muzealnictwa regionalnego. W 1934 roku muzeum uzyskało nazwę Muzeum Świętokrzyskie. Muzeum kontynuowało swoją działalność po II wojnie światowej, w 1975 r. placówce nadano rangę Muzeum Narodowego.
typ:
Muzeum
stowarzyszenia
organizacja kulturalna
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Królestwo Polskie | Kielce | od 1909 do 1910 |
uwagi:
1908: Szkoła Handlowa Żeńska, ul. Woźniesieńska 10; (1909: Wniebowstąpienia, ob. ul. Mickiewicza 4)
Pracownicy:
Zygmunt Ziembiński
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1908
inicjator; kustosz
Szymon Tadeusz Włoszek
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1933
kustosz
Zbiory:
zbiory muzealne
1908: 500 okazów: medale, numizmaty, zabytki archeologiczne, dzieła sztuki, pamiątki historyczne okazy przyrodnicze i geologiczne, w tym miniatury, bilety skarbowe, dokumenty dotyczące Legionów (Dzięki staraniom kustosza Szymona Tadeusza Włoszka); depozyt: ponad 100 polskich i zagranicznych monet, Order Legii Honorowej, polski Order Virtuti Militari, medal napoleoński, różne medale polskie i zagraniczne, 2 rapiery z 1700 r., szpada gen. Wincentego Aksamitowskiego, skałkowy pistolet, patent wolnomularski, list Aleksandra Wielopolskiego (ogrodnik miejski pan Nowisz);
1909: zbiory geologiczne 116 szt. (dar Jana Czarnockiego, Zygmunta Kielbassa i Stanisława Kossuthuczniowa, uczniów VII klasy Szkoły Handlowej im. Jana Śniadeckiego, członków szkolnego koła przyrodniczego); kolekcja numizmatów od czasów rzymskich do XVIII w., medale i odznaczenia wojskowe z różnych okresów, medale papieży, militaria i pamiątki z okresu powstania styczniowego, dokumenty; zbiory bibliofilskie roczniki Biblioteki Warszawskiej, Kłosy, Wisła, encyklopedie, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, roczniki Gazety Kieleckiej
1910: 1986 okazów:
Przedmiotów muzealnych: 13 darów i 31 depozytów; monet: 117 darów i 137 depozytów; medale: 3 darów i 11 depozytów; wykopaliska: 4 darów i 31 depozytów; okazy minerałów: 1 darów i 42 depozytów; dokumenty: 5 darów i 40 depozytów; mapy i plany: 1 darów i 1 depozytów; fragmenty pism periodycznych: 8 darów i 6 depozytów; książki: 46 darów i 8 depozytów; broszury: 9 darów; ryciny: 4 depozytów (wg sprawozdania Włoszka); okazy archeologiczne (dar Zdzisława Lenartowicza);
1911: 2271 poz. inwentarzowych, w tym obiekty pochodzące z jaskiń Jerzmanowskiej i Wierzchowskiej, m.in. czaszka niedźwiedzia jaskiniowego i kości tura (dar Jana Stanisława Czarnowskiego i Józefa Milicera); żarna prehistoryczne ze zbiorów Zygmunta Glogera od Zarządu Głównego PTK; dział numizmatyczny: “setki monet polskich i ponad sto medali”; dział geologiczny: okazy minerałów, rud i skamieniałości z terenu ziem kieleckich.
1912: 2200 poz. inwentarzowych
1913: nabytki głównie przyrodnicze
1914: przybyło 55 okazów (dary): okazy przyrodnicze (Thiede, Zubrzycki, W. Ślaski), z dziedziny nauk humanistycznych (Józef Dunin, Zdzisław Lenartowicz, Pałysiewicz); depozyty 162 przedmioty (obrazy, zegary, meble, książki)
(„Ziemia. 1913, nr 12, s. 175)
dary
1908: miniatury, bilety skarbowe, dokumenty dotyczące Legionów (Władysław Garbiński, prezydent Kielc)
1909: zabytki archeologiczne i własne publikacje, m. in. zęby trzonowe mamuta i część siekacza, czaszka niedźwiedzia jaskiniowego z zębami - wykopana w jaskini Wierzchowskiej pod Ojcowem w lutym 1909 r. (Jan Stanisław Czarnowski)
1910: obiekty archeologiczne (Zdzisław Lenartowicz, artysta malarz, archeolog amator, ofiarodawca wielu obiektów archeologicznych do muzeów w Kielcach, Piotrkowie Trybunalskim i Sandomierzu)
po 1911: książki do biblioteki muzealnej (Mieczysław Halik adwokat, przysięgły, sędzia Sądu Okręgowego w Kielcach, prezes Straży Ogniowej)
1913: nabytki głównie przyrodnicze (Jan Czarnocki, Kalinowski, Józef Milicer, Czesław Kossuth, Bronisław Laskowski, Zdzisław Lenartowicz, Masłowski, Ruszczewski, Julian Sobczyk)
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Królestwo Polskie | Kielce | od 1910 do 1913 |
uwagi:
1910: ul. Bazarowa 14 (ob. ul. Śniadeckich), dom p. Chobrzyńskiego
Pracownicy:
Zygmunt Ziembiński
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1908
inicjator; kustosz
Szymon Tadeusz Włoszek
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1933
kustosz
Zbiory:
zbiory muzealne
1908: 500 okazów: medale, numizmaty, zabytki archeologiczne, dzieła sztuki, pamiątki historyczne okazy przyrodnicze i geologiczne, w tym miniatury, bilety skarbowe, dokumenty dotyczące Legionów (Dzięki staraniom kustosza Szymona Tadeusza Włoszka); depozyt: ponad 100 polskich i zagranicznych monet, Order Legii Honorowej, polski Order Virtuti Militari, medal napoleoński, różne medale polskie i zagraniczne, 2 rapiery z 1700 r., szpada gen. Wincentego Aksamitowskiego, skałkowy pistolet, patent wolnomularski, list Aleksandra Wielopolskiego (ogrodnik miejski pan Nowisz);
1909: zbiory geologiczne 116 szt. (dar Jana Czarnockiego, Zygmunta Kielbassa i Stanisława Kossuthuczniowa, uczniów VII klasy Szkoły Handlowej im. Jana Śniadeckiego, członków szkolnego koła przyrodniczego); kolekcja numizmatów od czasów rzymskich do XVIII w., medale i odznaczenia wojskowe z różnych okresów, medale papieży, militaria i pamiątki z okresu powstania styczniowego, dokumenty; zbiory bibliofilskie roczniki Biblioteki Warszawskiej, Kłosy, Wisła, encyklopedie, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, roczniki Gazety Kieleckiej
1910: 1986 okazów:
Przedmiotów muzealnych: 13 darów i 31 depozytów; monet: 117 darów i 137 depozytów; medale: 3 darów i 11 depozytów; wykopaliska: 4 darów i 31 depozytów; okazy minerałów: 1 darów i 42 depozytów; dokumenty: 5 darów i 40 depozytów; mapy i plany: 1 darów i 1 depozytów; fragmenty pism periodycznych: 8 darów i 6 depozytów; książki: 46 darów i 8 depozytów; broszury: 9 darów; ryciny: 4 depozytów (wg sprawozdania Włoszka); okazy archeologiczne (dar Zdzisława Lenartowicza);
1911: 2271 poz. inwentarzowych, w tym obiekty pochodzące z jaskiń Jerzmanowskiej i Wierzchowskiej, m.in. czaszka niedźwiedzia jaskiniowego i kości tura (dar Jana Stanisława Czarnowskiego i Józefa Milicera); żarna prehistoryczne ze zbiorów Zygmunta Glogera od Zarządu Głównego PTK; dział numizmatyczny: “setki monet polskich i ponad sto medali”; dział geologiczny: okazy minerałów, rud i skamieniałości z terenu ziem kieleckich.
1912: 2200 poz. inwentarzowych
1913: nabytki głównie przyrodnicze
1914: przybyło 55 okazów (dary): okazy przyrodnicze (Thiede, Zubrzycki, W. Ślaski), z dziedziny nauk humanistycznych (Józef Dunin, Zdzisław Lenartowicz, Pałysiewicz); depozyty 162 przedmioty (obrazy, zegary, meble, książki)
(„Ziemia. 1913, nr 12, s. 175)
dary
1908: miniatury, bilety skarbowe, dokumenty dotyczące Legionów (Władysław Garbiński, prezydent Kielc)
1909: zabytki archeologiczne i własne publikacje, m. in. zęby trzonowe mamuta i część siekacza, czaszka niedźwiedzia jaskiniowego z zębami - wykopana w jaskini Wierzchowskiej pod Ojcowem w lutym 1909 r. (Jan Stanisław Czarnowski)
1910: obiekty archeologiczne (Zdzisław Lenartowicz, artysta malarz, archeolog amator, ofiarodawca wielu obiektów archeologicznych do muzeów w Kielcach, Piotrkowie Trybunalskim i Sandomierzu)
po 1911: książki do biblioteki muzealnej (Mieczysław Halik adwokat, przysięgły, sędzia Sądu Okręgowego w Kielcach, prezes Straży Ogniowej)
1913: nabytki głównie przyrodnicze (Jan Czarnocki, Kalinowski, Józef Milicer, Czesław Kossuth, Bronisław Laskowski, Zdzisław Lenartowicz, Masłowski, Ruszczewski, Julian Sobczyk)
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Królestwo Polskie | Kielce | od 1913 do 1934 |
uwagi:
1913: Kamienica Mieczysława Halika, ul. Leonarda 4
Pracownicy:
Zygmunt Ziembiński
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1908
inicjator; kustosz
Szymon Tadeusz Włoszek
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1933
kustosz
Zbiory:
zbiory muzealne
1908: 500 okazów: medale, numizmaty, zabytki archeologiczne, dzieła sztuki, pamiątki historyczne okazy przyrodnicze i geologiczne, w tym miniatury, bilety skarbowe, dokumenty dotyczące Legionów (Dzięki staraniom kustosza Szymona Tadeusza Włoszka); depozyt: ponad 100 polskich i zagranicznych monet, Order Legii Honorowej, polski Order Virtuti Militari, medal napoleoński, różne medale polskie i zagraniczne, 2 rapiery z 1700 r., szpada gen. Wincentego Aksamitowskiego, skałkowy pistolet, patent wolnomularski, list Aleksandra Wielopolskiego (ogrodnik miejski pan Nowisz);
1909: zbiory geologiczne 116 szt. (dar Jana Czarnockiego, Zygmunta Kielbassa i Stanisława Kossuthuczniowa, uczniów VII klasy Szkoły Handlowej im. Jana Śniadeckiego, członków szkolnego koła przyrodniczego); kolekcja numizmatów od czasów rzymskich do XVIII w., medale i odznaczenia wojskowe z różnych okresów, medale papieży, militaria i pamiątki z okresu powstania styczniowego, dokumenty; zbiory bibliofilskie roczniki Biblioteki Warszawskiej, Kłosy, Wisła, encyklopedie, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, roczniki Gazety Kieleckiej
1910: 1986 okazów:
Przedmiotów muzealnych: 13 darów i 31 depozytów; monet: 117 darów i 137 depozytów; medale: 3 darów i 11 depozytów; wykopaliska: 4 darów i 31 depozytów; okazy minerałów: 1 darów i 42 depozytów; dokumenty: 5 darów i 40 depozytów; mapy i plany: 1 darów i 1 depozytów; fragmenty pism periodycznych: 8 darów i 6 depozytów; książki: 46 darów i 8 depozytów; broszury: 9 darów; ryciny: 4 depozytów (wg sprawozdania Włoszka); okazy archeologiczne (dar Zdzisława Lenartowicza);
1911: 2271 poz. inwentarzowych, w tym obiekty pochodzące z jaskiń Jerzmanowskiej i Wierzchowskiej, m.in. czaszka niedźwiedzia jaskiniowego i kości tura (dar Jana Stanisława Czarnowskiego i Józefa Milicera); żarna prehistoryczne ze zbiorów Zygmunta Glogera od Zarządu Głównego PTK; dział numizmatyczny: “setki monet polskich i ponad sto medali”; dział geologiczny: okazy minerałów, rud i skamieniałości z terenu ziem kieleckich.
1912: 2200 poz. inwentarzowych
1913: nabytki głównie przyrodnicze
1914: przybyło 55 okazów (dary): okazy przyrodnicze (Thiede, Zubrzycki, W. Ślaski), z dziedziny nauk humanistycznych (Józef Dunin, Zdzisław Lenartowicz, Pałysiewicz); depozyty 162 przedmioty (obrazy, zegary, meble, książki)
(„Ziemia. 1913, nr 12, s. 175)
dary
1908: miniatury, bilety skarbowe, dokumenty dotyczące Legionów (Władysław Garbiński, prezydent Kielc)
1909: zabytki archeologiczne i własne publikacje, m. in. zęby trzonowe mamuta i część siekacza, czaszka niedźwiedzia jaskiniowego z zębami - wykopana w jaskini Wierzchowskiej pod Ojcowem w lutym 1909 r. (Jan Stanisław Czarnowski)
1910: obiekty archeologiczne (Zdzisław Lenartowicz, artysta malarz, archeolog amator, ofiarodawca wielu obiektów archeologicznych do muzeów w Kielcach, Piotrkowie Trybunalskim i Sandomierzu)
po 1911: książki do biblioteki muzealnej (Mieczysław Halik adwokat, przysięgły, sędzia Sądu Okręgowego w Kielcach, prezes Straży Ogniowej)
1913: nabytki głównie przyrodnicze (Jan Czarnocki, Kalinowski, Józef Milicer, Czesław Kossuth, Bronisław Laskowski, Zdzisław Lenartowicz, Masłowski, Ruszczewski, Julian Sobczyk)
