opis skrócony

---

Kalendarium:

1864-11-08: - utworzenie Miejskich Zbiorów Sztuki i Starożytności (Städtischen Kunst- und Alterthumssammlung)

1867: - włączenie do zbiorów kolekcji Johanna Jacoba Conveta; opublikowanie katalogu zbiorów

1868-04-07: - utworzenie komisji muzealnej

1873: - utworzenie Elbląskiego Towarzystwa Starożytności (Elbinger Altertumsgesellschaft)

1878: - na mocy porozumienia Stowarzyszenia i władz miejskich kustoszem muzealnym byli przewodniczący stowarzyszenia

1880-08-05: - uczestnictwo muzeum w wystawie w Berlinie

1893: - przeniesienie muzeum do Ratusza

1912: - przeniesienie muzeum do pomieszczeń Gimnazjum Realnego

1938: - rozdzielenie działalności Stowarzyszenia i Muzeum Miejskiego

1945: - zakończenie istnienia Muzeum Miejskiego

---

zmiany w nazwach:
Muzeum Miejskich Zbiorów Sztuki i Starożytności | Städtischen Kunst- und Alterthumssammlung

misja:

Celem Muzeum stała się opieka nad powierzonymi kolekcjami, ich rozwój, naukowe opracowanie i udostępnianie. Zbiory powiększone miały być o okazy archeologiczne oraz zabytkowe meble, porcelanę, wyroby kamionkowe, broń, wyroby metalowe i “wszelkiego rodzaju sprzętów z dawnych czasów”.

zakres terytorialny:

opis instytucji:

Muzeum Miejskich Zbiorów Sztuki i Starożytności (Städtischen Kunst- und Alterthumssammlung) utworzone zostało w 1864 r. przez magistrat Elbląga i nadburmistrza Theodora Burschera. Pierwsze zbiory mieściły się w sali biblioteki miejskiej w dawnym Gimnazjum (Führer durch die Sammlungen, 1903) i obejmował kolekcję numizmatów i kuriozów. W związku z brakiem miejsca, część kolekcji została przeniesiona na ostatnie piętro ratusza miejskiego. Wkrótce po utworzeniu muzeum zmieniło nazwę na Muzeum Miejskie (Städtisches Museum). W 1867 r. do zbiorów miejskich włączona została kolekcja Johanna Jacoba Conveta zawierająca m.in. zbiór obrazów, szkła, wyrobów konwisarskich, różne rękopisy, a także różne pamiątki i rzemiosło artystyczne związane z Elblągiem, prezentowanej w tzw. Industriehause. Tego samego roku opublikowany został sporządzony w 1865 r. katalog zbiorów. W 1868 r. magistrat powołał specjalną komisję miejską, składającą się z jednego członka magistratu i dwóch radnych, mającą zajmować się sprawami muzeum. W jej skład weszli Wilhelm Thomale, Heinrich Wiewald oraz George Grunau. Członków tej komisji nazywano kuratorami, a także ustalono, że powinni oni sporządzić również dokumentację fotograficzną elbląskich zabytków.

W 1873 r. w mieście powstało Elbląskie Towarzystwo Starożytności (Elbinger Altertumsgesellschaft), którego celem było m.in. prowadzenie działalności naukowej. wsparcie  muzeum oraz umocnienie jego pozycji jako placówki oświatowo-kulturalnej, szerzącej patriotyzm lokalny i wiedzę o historii kraju. W 1878 roku na mocy porozumienia Stowarzyszenia oraz władz miejskich ustalono, że każdy kolejny przewodniczący stowarzyszenia będzie zarazem pełnił funkcję kustosza muzealnego. Porozumienie to obowiązywało do 1938 r.  Pierwszym kustoszem kolekcji był Siegfried Anger, dyrektor Gimnazjum Miejskiego, który przyczynił się do rozwoju zbiorów i przejęcia w depozyt kolekcji archeologicznej Towarzystwa. W 1880 r. muzeum wzięło udział w Ogólnoniemieckiej wystawie prehistoryczno-antropologicznej w Berlinie, wypożyczając swoje zbiory archeologiczne.

Kolejnymi kustoszami  muzeum byli  księgarz Carl Meissner (1884), a następnie, przez kolejne 32 lata profesor Gimnazjum Miejskiego  Robert Dorr (do 1916 r.), który rozwinął działalność naukowo-oświatową placówki. W 1893 r., po ukończeniu remontu zbiory muzealne zostały przeniesione do pomieszczeń na parterze Ratusza miejskiego. W 1903 r. opublikowano pierwszy przewodnik po muzeum. W 1912 r. muzeum zostało przeniesione do auli dawnego Gimnazjum Realnego. Kolekcja podzielona była na 12 działów: 1) prahistoria i okres „krzyżacki”, 2) wizerunki miasta, 3) elbląskie meble, piece i sprzęty domowe, 4) przemysł artystyczny i rzemiosło, 5) broń, 6) historia naturalna, 7) zabytki kamienne, 8) monety i medale, 9) etnografia, 10) sztuka sakralna, 11) malarstwo, ryciny i drzeworyty, 12) dokumenty i biblioteka. Muzeum nie poniosło większych strat w czasie I wojny światowej i rozwijało swoją działalność do II wojny światowej. W 1945 r. kolekcja muzealna została ewakuowana z miasta i w większości zaginęła.

---

typ:
Muzeum lokalne

---

lokalizacja:

kraj:	region:	miejscowość:	datowanie:
Niemcy | Prusy		Elbląg	od 1864 do 1894

uwagi:

1864: Rejencja gdańska (budynek nie istnieje) Pl. Słowiański, obecnie rejon Nowego Miasta

1873: Industriehaus (kolekcja Conventa), ul. Świętego Ducha

---

Pracownicy:

Siegfried Anger
Okres pracy pracownika od 1873
Okres pracy pracownika do 1884
kustosz

Carl Meißner
Okres pracy pracownika od 1884
Okres pracy pracownika do 1884
kustosz

Robert Dorr
Okres pracy pracownika od 1884
Okres pracy pracownika do 1916
kustosz

Bruno Ehrlich
Okres pracy pracownika od 1916
Okres pracy pracownika do 1938
kustosz

---

Zbiory:

zbiory muzealne

1864: 136 numerów katalogowych: broń (16 szt.); rzeźby i odlewy gipsowe (9 szt. w tym zestawy); obrazy i rysunki (16 szt); okazy metalowe (3 szt. w tym zestawy); szkło i malarstwo na szkle (2 szt.); modele i reliefy (12 szt. w tym zespoły); różne przedmioty zabytkowe (78 szt. w tym zestawy)

1867: kolekcja Conveta (kolekcja obrazów, szkła, wyrobów konwisarskich, rękopisy, pamiątki i rzemiosło artystyczne związane z Elblągiem)

1880: ok. 1100 okazów (w tym grupy obiektów)

W zbiorach dominowały zabytki archeologiczne z wykopalisk w tym  neolityczne młotki z poroża łosi i jeleni, kamienne siekierki, narzędzia, naczynia, bursztynowe ozdoby, artefakty odkryte w Neustädter Feld (Nowe Pole): biżuteria naramienna, szpile do spinania ubrań i do włosów, igły do szycia, pincety, sprzączki od pasów, kościane grzebienie, klucze, zawieszki, urny. W kolekcji znajdowały się także elbląskie meble, piece, zegary, zabytki sztuki sakralnej, kolekcja przedmiotów codziennego użytku i ozdób z końca XVI w.: srebrne kielichy i kufle kościelne oraz cechowe. W zbiorze zabytków krzyżackich znajdowały się m.in. stare plany i prospekty miasta, fotografie ukazujące elbląskie domy szczytowe (Gibelhäuser) z różnych epok, portrety zasłużonych elblążan i widoki zabytkowych budowli miejskich oraz kamienic patrycjuszowskich. W dziale przyrodniczym zgromadzono m.in. minerały, okazy roślin i zwierząt oraz profile i próbki głębokich odwiertów z miasta i okolic. Kolekcja etnograficzna obejmowała okazy pozaeuropejskie z Chin, Turcji, Iranu ( Persji), Azji Pd, Polinezji, Egiptu, Maroka, obu Ameryk, m.in. chińskie parasole słoneczne, chiński damski bucik, tureckie lalki, egipska mumia krokodyla i zmumifikowana ręka. Kolekcja numizmatyczna obejmowała zbiór monet starożytnych, średniowiecznych i nowożytnych (w tym elbląskich), na zbiory artystyczne składały się obrazy olejne i rysunki głównie  z XVI, XVII i XVIII w. przedstawiające, m. in. elbląskie widoki oraz królów polskich. Osobny zbiór tworzyły rzeźby i odlewy gipsowe.

 

 

lokalizacja:

kraj:	region:	miejscowość:	datowanie:
Niemcy | Prusy		Elbląg	od 1894 do 1912

uwagi:

1894: ul Giermków/Pl. Wolności

---

Pracownicy:

Siegfried Anger
Okres pracy pracownika od 1873
Okres pracy pracownika do 1884
kustosz

Carl Meißner
Okres pracy pracownika od 1884
Okres pracy pracownika do 1884
kustosz

Robert Dorr
Okres pracy pracownika od 1884
Okres pracy pracownika do 1916
kustosz

Bruno Ehrlich
Okres pracy pracownika od 1916
Okres pracy pracownika do 1938
kustosz

---

Zbiory:

zbiory muzealne

1864: 136 numerów katalogowych: broń (16 szt.); rzeźby i odlewy gipsowe (9 szt. w tym zestawy); obrazy i rysunki (16 szt); okazy metalowe (3 szt. w tym zestawy); szkło i malarstwo na szkle (2 szt.); modele i reliefy (12 szt. w tym zespoły); różne przedmioty zabytkowe (78 szt. w tym zestawy)

1867: kolekcja Conveta (kolekcja obrazów, szkła, wyrobów konwisarskich, rękopisy, pamiątki i rzemiosło artystyczne związane z Elblągiem)

1880: ok. 1100 okazów (w tym grupy obiektów)

W zbiorach dominowały zabytki archeologiczne z wykopalisk w tym  neolityczne młotki z poroża łosi i jeleni, kamienne siekierki, narzędzia, naczynia, bursztynowe ozdoby, artefakty odkryte w Neustädter Feld (Nowe Pole): biżuteria naramienna, szpile do spinania ubrań i do włosów, igły do szycia, pincety, sprzączki od pasów, kościane grzebienie, klucze, zawieszki, urny. W kolekcji znajdowały się także elbląskie meble, piece, zegary, zabytki sztuki sakralnej, kolekcja przedmiotów codziennego użytku i ozdób z końca XVI w.: srebrne kielichy i kufle kościelne oraz cechowe. W zbiorze zabytków krzyżackich znajdowały się m.in. stare plany i prospekty miasta, fotografie ukazujące elbląskie domy szczytowe (Gibelhäuser) z różnych epok, portrety zasłużonych elblążan i widoki zabytkowych budowli miejskich oraz kamienic patrycjuszowskich. W dziale przyrodniczym zgromadzono m.in. minerały, okazy roślin i zwierząt oraz profile i próbki głębokich odwiertów z miasta i okolic. Kolekcja etnograficzna obejmowała okazy pozaeuropejskie z Chin, Turcji, Iranu ( Persji), Azji Pd, Polinezji, Egiptu, Maroka, obu Ameryk, m.in. chińskie parasole słoneczne, chiński damski bucik, tureckie lalki, egipska mumia krokodyla i zmumifikowana ręka. Kolekcja numizmatyczna obejmowała zbiór monet starożytnych, średniowiecznych i nowożytnych (w tym elbląskich), na zbiory artystyczne składały się obrazy olejne i rysunki głównie  z XVI, XVII i XVIII w. przedstawiające, m. in. elbląskie widoki oraz królów polskich. Osobny zbiór tworzyły rzeźby i odlewy gipsowe.

 

 

lokalizacja:

kraj:	region:	miejscowość:	datowanie:
Niemcy | Prusy		Elbląg	od 1912 do 1945

uwagi:

1912: Gimnazjum Realne (ob. ulica Wapienna)

---

Pracownicy:

Siegfried Anger
Okres pracy pracownika od 1873
Okres pracy pracownika do 1884
kustosz

Carl Meißner
Okres pracy pracownika od 1884
Okres pracy pracownika do 1884
kustosz

Robert Dorr
Okres pracy pracownika od 1884
Okres pracy pracownika do 1916
kustosz

Bruno Ehrlich
Okres pracy pracownika od 1916
Okres pracy pracownika do 1938
kustosz

---

Zbiory:

zbiory muzealne

1864: 136 numerów katalogowych: broń (16 szt.); rzeźby i odlewy gipsowe (9 szt. w tym zestawy); obrazy i rysunki (16 szt); okazy metalowe (3 szt. w tym zestawy); szkło i malarstwo na szkle (2 szt.); modele i reliefy (12 szt. w tym zespoły); różne przedmioty zabytkowe (78 szt. w tym zestawy)

1867: kolekcja Conveta (kolekcja obrazów, szkła, wyrobów konwisarskich, rękopisy, pamiątki i rzemiosło artystyczne związane z Elblągiem)

1880: ok. 1100 okazów (w tym grupy obiektów)

W zbiorach dominowały zabytki archeologiczne z wykopalisk w tym  neolityczne młotki z poroża łosi i jeleni, kamienne siekierki, narzędzia, naczynia, bursztynowe ozdoby, artefakty odkryte w Neustädter Feld (Nowe Pole): biżuteria naramienna, szpile do spinania ubrań i do włosów, igły do szycia, pincety, sprzączki od pasów, kościane grzebienie, klucze, zawieszki, urny. W kolekcji znajdowały się także elbląskie meble, piece, zegary, zabytki sztuki sakralnej, kolekcja przedmiotów codziennego użytku i ozdób z końca XVI w.: srebrne kielichy i kufle kościelne oraz cechowe. W zbiorze zabytków krzyżackich znajdowały się m.in. stare plany i prospekty miasta, fotografie ukazujące elbląskie domy szczytowe (Gibelhäuser) z różnych epok, portrety zasłużonych elblążan i widoki zabytkowych budowli miejskich oraz kamienic patrycjuszowskich. W dziale przyrodniczym zgromadzono m.in. minerały, okazy roślin i zwierząt oraz profile i próbki głębokich odwiertów z miasta i okolic. Kolekcja etnograficzna obejmowała okazy pozaeuropejskie z Chin, Turcji, Iranu ( Persji), Azji Pd, Polinezji, Egiptu, Maroka, obu Ameryk, m.in. chińskie parasole słoneczne, chiński damski bucik, tureckie lalki, egipska mumia krokodyla i zmumifikowana ręka. Kolekcja numizmatyczna obejmowała zbiór monet starożytnych, średniowiecznych i nowożytnych (w tym elbląskich), na zbiory artystyczne składały się obrazy olejne i rysunki głównie  z XVI, XVII i XVIII w. przedstawiające, m. in. elbląskie widoki oraz królów polskich. Osobny zbiór tworzyły rzeźby i odlewy gipsowe.