Muzeum Tatrzańskie imienia doktora Tytusa Chałubińskiego
opis skrócony
Kalendarium:
1888-01-01: - utworzenie Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego, powołanie Muzeum
1889-07-01: - w lipcu otwarcie Muzeum Tatrzańskiego im. Tytusa Chałubińskiego
1891-01-01: - rozpoczęcie budowy własnego budynku; zatrudnienie kustosza zbiorów
1892-01-01: - lipiec - ukończenie budowy
1894-01-01: - dobudowa wieży meteorologicznej
1907-08-24: - decyzja o budowie murowanego gmachu
1913-08-03: - złożenie kamienia węgielnego pod nowy gmach wg proj. Stanisława Witkiewicza
1922-01-01: - uroczyste otwarcie zbiorów muzealnych dla publiczności w nowym gmachu przy ul. Krupówki 10
zmiany w nazwach:
misja:
Zgodnie ze Statutem: “Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego imienia Dra Tytusa Chałubińskiego Gromadzenie przedmiotów naukowych i artystycznych odnoszących się do Tatr Polskich, a także zbieranie wytworów przemysłu miejscowego oraz okazów przyrody z Tatr i najbliższych okolic i utworzenie z tychże Muzeum pod nazwaniem “Muzeum Tatrzańskie imienia Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem” - (Statut Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, Kraków, 1888).
zakres terytorialny:
opis instytucji:
Pierwsze Muzeum Tatrzańskie utworzone zostało ok. 1876 r. z inicjatywy Towarzystwa Tatrzańskiego (zał. 1873 jako Galicyjskie, od 1874 r. Polskie). Jego celem było zaznajomienie turystów z przyrodą tatrzańską. Mieściło się w lokalu tzw. Dworca Tatrzańskiego, użyczonym przez p. Eichborna, kustoszem zbiorów był dr Ludwik Gonczarski, najprawdopodobniej już w 1877 r. Muzeum zostało zamknięte. Cała kolekcja uległa zniszczeniu w czasie pożaru budynku (1900). W 1884 r. ks. Eustachy Sanguszko przekazał na poczet przyszłego muzeum fundusz (200 zł reńskich), na zebraniu wydziału zdecydowano o utworzeniu takiej instytucji i od 1886 r. zaczęto nabywać pierwsze zbiory. W 1887 r. hr Rey ofiarował na poczet muzeum datek w wysokości 200 złr. Ostatecznie Polskie Towarzystwo Tatrzańskie nie zdecydowało się na utworzenie muzeum.
W latach 80. XIX w. idea stworzenia w Zakopanem muzeum zrodziła się w gronie warszawskich przyjaciół doktora Tytusa Chałubińskiego. Uważa się, że głównym inicjatorem był warszawski przemysłowiec, z wykształcenia chemik, z zamiłowania przyrodnik, Adolf Scholze. Już w 1886 r. podjął starania o organizację nowej placówki. Wśród bywalców Zakopanego, znalazł chętnych do sfinansowania zakupu kolekcji przyrodniczej (351 ptaków, 54 ssaków i kilkunastu gniazd i jaj oraz preparatów ryb i płazów), Antoniego Kocjana, leśnika, znanego preparatora zwierząt z Zuberca. Dary złożyli przyszli członkowie komitetu założycielskiego Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego (TMT), byli to głównie lekarze i naukowcy: Ignacy Baranowski, dr Adam Bauerertz, Władysław Florkiewicz, Robert Herse, dr Konstanty Karwowski, Henryk Kucharzewski, Władysław Kudelski, Michał Mutniański, Edward hr. Raczyński, Adolf Scholtze, dr Feliks Sommer, Antoni Ślósarski. Celem komitetu było upamiętnienie działalności i zasług Chałubińskiego oraz gromadzenie przedmiotów związanych z Tatrami i tradycją regionu. Latem 1888 r. Kocjan przywiózł swoją kolekcję do Zakopanego. Równocześnie Adolf Scholze oraz przyrodnik Antoni Ślusarski przywieźli do Zakopanego dar Chałubińskiego - kolekcję mchów tatrzańskich, zielnik roślin jawnokwiatowych oraz kilkadziesiąt minerałów.
Pierwsza wystawa muzealna została urządzona w lipcu 1888 roku, w dwóch pomieszczeniach w domu Jana Krzeptowskiego, przy ul. Krupówki 7. Dzięki przystąpieniu do TMT Edwarda hr. Raczyńskiego, w maju 1889 r. został zatwierdzony przez władze państwowe Statut TMT.
W lipcu 1889 r. Muzeum udostępniono publiczności. Jednym z pierwszych gości był dr Tytus Chałubiński, który wpisał się do księgi gości w lipcu 1889 r. Już na początku działalności, ze względu na ilość okazów, podjęto starania nad budową własnej siedziby. Na ten cel muzeum otrzymało m.in. w 1890 r. subwencję od Wydziału TT (donacja hr Reya), a rok później parcelę budowlaną od spadkobierców dra Chałubińskiego (Jadwigi z Chałubińskich Surzyckiej Ludwika Chałubińskiego). W 1891 r. rozpoczęto budowę domu wg projektu Józefa Piusa Dziekońskiego, nakładem finansowym Władysława hr Zamoyskiego. Nowy, drewniany budynek był kompilacją modnego wówczas w Zakopanem stylu szwajcarskiego i motywów podhalańskich (m. in. na prośbę St. Witkiewicza wprowadzono podhalańskie szczyty w konstrukcji dachu). W lipcu 1892 r. zbiory zostały przeniesione do nowej siedziby a opiekunem zbiorów został walenty Staszel - miejscowy nauczyciel. W latach 1892-1896 muzeum otrzymywało subwencję od Towarzystwa Tatrzańskiego, w kolejnych latach (1902-1904) zainteresowanie działalnością placówki było niewielkie. W 1894 r. ze środków Adolfa Scholtzego, dobudowano wieżę meteorologiczną w stylu zakopiańskim i umieszczono w niej prywatną stację meteorologiczną dra Ignacego Baranowskiego, członka TMT. W 1911 r. stację przejęła Sekcja Przyrodnicza Tow. Tatrzańskiego.
W latach 1904-1906 prezesem TMT został Zygmunt Gnatowski (1904-1906), który wniósł na potrzebę nowego gmachu 10 tys, koron oraz przekazał również swoją kolekcję sztuki ludowej Podhala i druków. Równocześnie podjęto prace remontowe, zamontowano piece umożliwiające korzystanie ze zbiorów w miesiącach zimowych (1904). Uporządkowaniem i katalogowaniem zbiorów zajmowali się członkowie Towarzystwa, m.in. Ślósarski, Adolf Scholze (etnografia) oraz naukowcy, związani bezpośrednio z jego działalnością, m.in. Mieczysław Limanowski (geologia). W 1907 r. zmieniono ekspozycję etnograficzną, okazy ponumerowano i wykonano “Katalog zbiorów etnograficznych”. W czasie ogólnego zgromadzenia członków założycieli w 1907 r. podjęto decyzję o konieczności wzniesienia murowanego gmachu, który zabezpieczy zbiory przed ewentualnym pożarem. Autorem koncepcji nowej siedziby muzeum był Stanisław Witkiewicz, projekt opracował Franciszek Mączyński. Zarząd muzeum nie zbierał się regularnie.
Od 1912 r. Muzeum ponownie zacieśniło współpracę z Towarzystwem Tatrzańskim, które przekazało na jego rzecz zbiory gromadzone przez Sekcję Przyrodniczą: “Zbiory, przyrządy naukowe i księgozbiór Sekcji przechodzą na własność Muzeum przyczem bibliotekarz Sekcji prowadzi wspólną bibliotekę”, ponadto “Przedstawiciele Sekcji powołani zostali przez komitet budowy Muzeum w charakterze rzeczoznawców i przedstawili projekty szczegółowych urządzeń przyszłych pracowni”. Zdecydowano się również na pomoc przy organizacji alpinarium przy gmachu muzealnym (Sprawozdanie za 1912). W latach 1911-1914 z Muzeum Tatrzańskim współpracował Bronisław Piłsudski, który jako prezes sekcji Ludoznawczej TT opracował wytyczne do gromadzenia zbiorów ludoznawczych. Prowadził badania etnograficzne Podhala, Spiszu i Orawy. Zainicjował wydawanie “Rocznika Podhalańskiego”. W 1912 r. prezesem TMT został Kazimierz Dłuski, a sekretarzem Bronisław Piłsudski.
W 1913 r. wmurowano kamień węgielny pod gmach muzealny. Projekt opracował Stanisław Witkiewicz techniczny Franciszek Mączyński. Zarząd Towarzystwa wydał odezwę, zredagowaną przez Kazimierza Tetmajera, której fragment brzmiał: “Gromadząc skarby przeszłości, powinno ono [Muzeum] również stać się placówką dla badań nad całą przyrodą tatrzańską, zawierać w tym celu odpowiednio urządzone pracownie, zaopatrzone w niezbędne przyrządy naukowe”. Prace budowlane przeciągnęły się do 1920 r. Budynek został wzniesiony wyłącznie z dobrowolnych datków. Wśród ofiarodawców znaleźli się m.in. Kazimierz i Bronisława Dłuscy, Maria Skłodowska Curie. W 1922 r. kustoszem działu etnograficznego, a następnie dyrektorem muzeum został Juliusz Zborowski. Na stanowisku pozostał do śmierci w 1965 r., za jego czasów placówka stała się znanym ośrodkiem badawczym. Muzeum Tatrzańskie kontynuuje swoją działalność do dnia dzisiejszego.
typ:
Muzeum
lokalne
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Austro-Węgry | Galicja Zachodnia | Zakopane | od 1888 do 1892 |
uwagi:
1888: dom Jana Krzeptowskiego, ul. Krupówki 7
Pracownicy:
Walenty Staszel
Okres pracy pracownika od 1892
Okres pracy pracownika do 1912
kustosz
Zygmunt Gnatowski
Okres pracy pracownika od 1904
Okres pracy pracownika do 1906
Od 1904 do 1906 roku prezes Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego.
Bohdan Dyakowski
Okres pracy pracownika od 1906
Okres pracy pracownika do 1907
Prezes Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego.
Bronisław Piłsudski
Okres pracy pracownika od 1912
Okres pracy pracownika do 1914
Zbiory:
zbiory muzealne
Zbiory Towarzystwa Tatrzańskiego założonego w 1873 roku, jako Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie:
1876: zbiór minerałów (dar p. Eichborna); okazy flory tatrzańskiej 300 szt., kozica wypchana (p. Zontank), w zamian za wypchanego świstaka Muzeum Przyrodnicze hr. Dzieduszyckiego we Lwowie przekazało dublety ze zbiorów flory i fauny. 1886: płaskorzeźba Tatr zakupiona u p. Wolgnera z Łobzowa; świstak wypchany
Zbiory muzealne Towarzystwa Tatrzańskiego zostały przekazane Muzeum Tatrzańskiemu im. T. Chałubińskiego w 1892 r., a Towarzystwo otrzymało status zbiorowego członka założyciela Muzeum. Kolekcja obejmowała: 73 okazy ssaków i 408 ptaków tatrzańskich; okazy geologiczne i zielniki z Tatr, ok. 400 gatunków mchów tatrzańskich; zbiór 57 eksponatów strojów kobiecych i drobnego sprzętu gospodarskiego z okolic Czorsztyna. Biblioteka liczyła 279 pozycji książek i map.
1888: zbiór mchów tatrzańskich, zielnik, 320 szt. minerałów (T. Chałubiński); zielnik (A. Wrześniowski); zbiór przedmiotów etnograficznych i kolekcja minerałów (St. Drohojowski), instrumenty meteorologiczne (Ign. Baranowski); zbiory biblioteczne (W. Lasocki, T. Chałubiński, p. Taczanowski)
1889:
Zbiór ssaków tatrzańskich (m.in. kozica, świstak, koszałki, Sminthus) około 40 gat.
Zbiór ptaków (m.in. ptaki drapieżne i wróblowate, około 270 gat. Zbiory te zostały zakupione od A. Kocyana, leśniczego w Żuberczu na Orawie
Zbiór gadów, ziemnowodnych i ryb, przechowanych w spirytusie (ok. 10 gat.)
Zbiór mięczaków nagich, raków i robaków, przechowanych w spirytusie (10 gat.)
Zbiór motyli, w części ofiarowanych przez hr. A. Krasińskiego i hr. Raczyńskiego (syna), a w części zebranych staraniem muzeum (ok. 50 gat.)
Zielnik roślin jawnokwiatowych tatrzańskich (350 gat.), ofiarowanych przez dra T. Chałubińskiego i prof. A.Wrześniowskiego
Kolekcja mchów tatrzańskich, zebranych i określonych przez dra T. Chałubińskiego (400 gat.)
Kolekcja skał, zebranych z różnych szczytów tatrzańskich przez dra T. Chałubińskiego (250 okazów). Zbiór etnograficzny, (m.in. różne ubiory, sprzęty domowe z okolic Czorsztyna), ofiarowanego przez p. S. Drohojowskiego (54 egz.).
1892: świstak, pas góralski, rzeźba Tatr, alpinarium założone pierwotnie przy kasynie, fundusz 50 złr (PTT);
1894: fundusz 50 złr (PTT);
1895: fundusz 50 złr (PTT);
1896: fundusz 50 złr (PTT);
1900: kolekcja mineralogiczna M.Limanowskiego
1901: okazy znalezione w grocie Magóry: kości niedźwiedzia jaskiniowego (pp. Gorzechowski i Rabowski), szczątki człowieka paleolitycznego, pozostałości narzędzi (pp. Witkiewicz, Rabowski, Limanowski, Ślimak); 25 fotogramów architektury lokalnej (p. Kondratowiczowa); stroje ludowe i narzędzia (rodzina ś.p. W. Gersona); kościec niedźwiedzia z Kamczatki (Dybowski), dzik z doliny Zuberskiej (F. Słowik)
1904: dział zoologiczny wzbogacił się o wypchanego niedźwiedzia, którego ustrzelił w Tatrach w maju 1904 roku Jan Tyrała Bukowski z Kościeliska.
1906: kolekcja etnograficzna Zygmunta Gnatowskiego 300 szt.
przed 1908: szafa z próbami wyrobów ceramicznych w stylu zakopiańskim pomysłu i wykonania artysty rzeźbiarza Antoniego Szczyglińskiego (Zdzisław Gabryelski)
dary
darczyńcy:
Tytus Chałubiński (1888) - zielnik roślin jawnokwiatowych, 320 minerałów i mchy tatrzańskie (ok. 400 gatunków)
Antoni Kocyan (1836-1916)- leśniczy z Zuberca na Orawie, ornitolog, znawca fauny tatrzańskiej - ok. 351 okazów ptaków, 54 ssaków tatrzańskich, kilkanaście gniazd i jaj, oraz preparaty ryb i płazów.- tworząc kanon działu przyrodniczego.
dr A. Wrześniowski - bogaty zielnik
Komisja Fizjograficzna Akademii Umiejętności w Krakowie - zielnik: ok. 900 gatunków roślin
Edward hr. Raczyński - 500 złr. austriackich.
Stanisław Drohojowski - stroje kobiece z okolic Czorsztyna (57 okazów) i kolekcja minerałów
prof Ignacy Baranowski - instrumenty meteorologiczne do obserwacji i pomiarów.
dr Wacław Lasocki - zbiory biblioteczne
hrabina Dzieduszycka - 600 koron.
Bronisław Limanowski (1901) - kolekcja minerałów
Zygmunt Gnatowski - wniósł legatem testamentowym (1906) na potrzebę nowego gmachu 10 tys, koron, przekazał również swoją kolekcję sztuki ludowej Podhala (300 egz.) i bibliotekę tatrzańską.
Włodzimierz hr. Dzieduszycki - 600 koron (1903 r.), ze wskazaniem, że mają być przeznaczone na zakup okazów etnograficznych.
Zdzisław Gabryelski - szafa z próbami wyrobów ceramicznych w stylu zakopiańskim, wyk. przez art.-rzeźbiarza Antoniego Szczygielskiego
Róża hr. Krasińska-Raczyńska - okazy miejscowej sztuki.
Maria i Bronisław Dembowscy - w domu góralskim zwanym chatą w latach 1886-1893 zgromadzili dużą kolekcję etnograficzną , ok. 400 pozycji, w 1922 r. podarowali ją Muzeum Tatrzańskiemu.
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Austro-Węgry | Galicja Zachodnia | Zakopane | od 1892 do 1920 |
Pracownicy:
Walenty Staszel
Okres pracy pracownika od 1892
Okres pracy pracownika do 1912
kustosz
Zygmunt Gnatowski
Okres pracy pracownika od 1904
Okres pracy pracownika do 1906
Od 1904 do 1906 roku prezes Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego.
Bohdan Dyakowski
Okres pracy pracownika od 1906
Okres pracy pracownika do 1907
Prezes Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego.
Bronisław Piłsudski
Okres pracy pracownika od 1912
Okres pracy pracownika do 1914
Zbiory:
zbiory muzealne
Zbiory Towarzystwa Tatrzańskiego założonego w 1873 roku, jako Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie:
1876: zbiór minerałów (dar p. Eichborna); okazy flory tatrzańskiej 300 szt., kozica wypchana (p. Zontank), w zamian za wypchanego świstaka Muzeum Przyrodnicze hr. Dzieduszyckiego we Lwowie przekazało dublety ze zbiorów flory i fauny. 1886: płaskorzeźba Tatr zakupiona u p. Wolgnera z Łobzowa; świstak wypchany
Zbiory muzealne Towarzystwa Tatrzańskiego zostały przekazane Muzeum Tatrzańskiemu im. T. Chałubińskiego w 1892 r., a Towarzystwo otrzymało status zbiorowego członka założyciela Muzeum. Kolekcja obejmowała: 73 okazy ssaków i 408 ptaków tatrzańskich; okazy geologiczne i zielniki z Tatr, ok. 400 gatunków mchów tatrzańskich; zbiór 57 eksponatów strojów kobiecych i drobnego sprzętu gospodarskiego z okolic Czorsztyna. Biblioteka liczyła 279 pozycji książek i map.
1888: zbiór mchów tatrzańskich, zielnik, 320 szt. minerałów (T. Chałubiński); zielnik (A. Wrześniowski); zbiór przedmiotów etnograficznych i kolekcja minerałów (St. Drohojowski), instrumenty meteorologiczne (Ign. Baranowski); zbiory biblioteczne (W. Lasocki, T. Chałubiński, p. Taczanowski)
1889:
Zbiór ssaków tatrzańskich (m.in. kozica, świstak, koszałki, Sminthus) około 40 gat.
Zbiór ptaków (m.in. ptaki drapieżne i wróblowate, około 270 gat. Zbiory te zostały zakupione od A. Kocyana, leśniczego w Żuberczu na Orawie
Zbiór gadów, ziemnowodnych i ryb, przechowanych w spirytusie (ok. 10 gat.)
Zbiór mięczaków nagich, raków i robaków, przechowanych w spirytusie (10 gat.)
Zbiór motyli, w części ofiarowanych przez hr. A. Krasińskiego i hr. Raczyńskiego (syna), a w części zebranych staraniem muzeum (ok. 50 gat.)
Zielnik roślin jawnokwiatowych tatrzańskich (350 gat.), ofiarowanych przez dra T. Chałubińskiego i prof. A.Wrześniowskiego
Kolekcja mchów tatrzańskich, zebranych i określonych przez dra T. Chałubińskiego (400 gat.)
Kolekcja skał, zebranych z różnych szczytów tatrzańskich przez dra T. Chałubińskiego (250 okazów). Zbiór etnograficzny, (m.in. różne ubiory, sprzęty domowe z okolic Czorsztyna), ofiarowanego przez p. S. Drohojowskiego (54 egz.).
1892: świstak, pas góralski, rzeźba Tatr, alpinarium założone pierwotnie przy kasynie, fundusz 50 złr (PTT);
1894: fundusz 50 złr (PTT);
1895: fundusz 50 złr (PTT);
1896: fundusz 50 złr (PTT);
1900: kolekcja mineralogiczna M.Limanowskiego
1901: okazy znalezione w grocie Magóry: kości niedźwiedzia jaskiniowego (pp. Gorzechowski i Rabowski), szczątki człowieka paleolitycznego, pozostałości narzędzi (pp. Witkiewicz, Rabowski, Limanowski, Ślimak); 25 fotogramów architektury lokalnej (p. Kondratowiczowa); stroje ludowe i narzędzia (rodzina ś.p. W. Gersona); kościec niedźwiedzia z Kamczatki (Dybowski), dzik z doliny Zuberskiej (F. Słowik)
1904: dział zoologiczny wzbogacił się o wypchanego niedźwiedzia, którego ustrzelił w Tatrach w maju 1904 roku Jan Tyrała Bukowski z Kościeliska.
1906: kolekcja etnograficzna Zygmunta Gnatowskiego 300 szt.
przed 1908: szafa z próbami wyrobów ceramicznych w stylu zakopiańskim pomysłu i wykonania artysty rzeźbiarza Antoniego Szczyglińskiego (Zdzisław Gabryelski)
dary
darczyńcy:
Tytus Chałubiński (1888) - zielnik roślin jawnokwiatowych, 320 minerałów i mchy tatrzańskie (ok. 400 gatunków)
Antoni Kocyan (1836-1916)- leśniczy z Zuberca na Orawie, ornitolog, znawca fauny tatrzańskiej - ok. 351 okazów ptaków, 54 ssaków tatrzańskich, kilkanaście gniazd i jaj, oraz preparaty ryb i płazów.- tworząc kanon działu przyrodniczego.
dr A. Wrześniowski - bogaty zielnik
Komisja Fizjograficzna Akademii Umiejętności w Krakowie - zielnik: ok. 900 gatunków roślin
Edward hr. Raczyński - 500 złr. austriackich.
Stanisław Drohojowski - stroje kobiece z okolic Czorsztyna (57 okazów) i kolekcja minerałów
prof Ignacy Baranowski - instrumenty meteorologiczne do obserwacji i pomiarów.
dr Wacław Lasocki - zbiory biblioteczne
hrabina Dzieduszycka - 600 koron.
Bronisław Limanowski (1901) - kolekcja minerałów
Zygmunt Gnatowski - wniósł legatem testamentowym (1906) na potrzebę nowego gmachu 10 tys, koron, przekazał również swoją kolekcję sztuki ludowej Podhala (300 egz.) i bibliotekę tatrzańską.
Włodzimierz hr. Dzieduszycki - 600 koron (1903 r.), ze wskazaniem, że mają być przeznaczone na zakup okazów etnograficznych.
Zdzisław Gabryelski - szafa z próbami wyrobów ceramicznych w stylu zakopiańskim, wyk. przez art.-rzeźbiarza Antoniego Szczygielskiego
Róża hr. Krasińska-Raczyńska - okazy miejscowej sztuki.
Maria i Bronisław Dembowscy - w domu góralskim zwanym chatą w latach 1886-1893 zgromadzili dużą kolekcję etnograficzną , ok. 400 pozycji, w 1922 r. podarowali ją Muzeum Tatrzańskiemu.
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Austro-Węgry | Galicja Zachodnia | Zakopane | od 1920 do 2020 |
uwagi:
Budynek muzeum znajdowął się w budynku przy u. Krupówki 10.
Pracownicy:
Walenty Staszel
Okres pracy pracownika od 1892
Okres pracy pracownika do 1912
kustosz
Zygmunt Gnatowski
Okres pracy pracownika od 1904
Okres pracy pracownika do 1906
Od 1904 do 1906 roku prezes Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego.
Bohdan Dyakowski
Okres pracy pracownika od 1906
Okres pracy pracownika do 1907
Prezes Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego.
Bronisław Piłsudski
Okres pracy pracownika od 1912
Okres pracy pracownika do 1914
Zbiory:
zbiory muzealne
Zbiory Towarzystwa Tatrzańskiego założonego w 1873 roku, jako Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie:
1876: zbiór minerałów (dar p. Eichborna); okazy flory tatrzańskiej 300 szt., kozica wypchana (p. Zontank), w zamian za wypchanego świstaka Muzeum Przyrodnicze hr. Dzieduszyckiego we Lwowie przekazało dublety ze zbiorów flory i fauny. 1886: płaskorzeźba Tatr zakupiona u p. Wolgnera z Łobzowa; świstak wypchany
Zbiory muzealne Towarzystwa Tatrzańskiego zostały przekazane Muzeum Tatrzańskiemu im. T. Chałubińskiego w 1892 r., a Towarzystwo otrzymało status zbiorowego członka założyciela Muzeum. Kolekcja obejmowała: 73 okazy ssaków i 408 ptaków tatrzańskich; okazy geologiczne i zielniki z Tatr, ok. 400 gatunków mchów tatrzańskich; zbiór 57 eksponatów strojów kobiecych i drobnego sprzętu gospodarskiego z okolic Czorsztyna. Biblioteka liczyła 279 pozycji książek i map.
1888: zbiór mchów tatrzańskich, zielnik, 320 szt. minerałów (T. Chałubiński); zielnik (A. Wrześniowski); zbiór przedmiotów etnograficznych i kolekcja minerałów (St. Drohojowski), instrumenty meteorologiczne (Ign. Baranowski); zbiory biblioteczne (W. Lasocki, T. Chałubiński, p. Taczanowski)
1889:
Zbiór ssaków tatrzańskich (m.in. kozica, świstak, koszałki, Sminthus) około 40 gat.
Zbiór ptaków (m.in. ptaki drapieżne i wróblowate, około 270 gat. Zbiory te zostały zakupione od A. Kocyana, leśniczego w Żuberczu na Orawie
Zbiór gadów, ziemnowodnych i ryb, przechowanych w spirytusie (ok. 10 gat.)
Zbiór mięczaków nagich, raków i robaków, przechowanych w spirytusie (10 gat.)
Zbiór motyli, w części ofiarowanych przez hr. A. Krasińskiego i hr. Raczyńskiego (syna), a w części zebranych staraniem muzeum (ok. 50 gat.)
Zielnik roślin jawnokwiatowych tatrzańskich (350 gat.), ofiarowanych przez dra T. Chałubińskiego i prof. A.Wrześniowskiego
Kolekcja mchów tatrzańskich, zebranych i określonych przez dra T. Chałubińskiego (400 gat.)
Kolekcja skał, zebranych z różnych szczytów tatrzańskich przez dra T. Chałubińskiego (250 okazów). Zbiór etnograficzny, (m.in. różne ubiory, sprzęty domowe z okolic Czorsztyna), ofiarowanego przez p. S. Drohojowskiego (54 egz.).
1892: świstak, pas góralski, rzeźba Tatr, alpinarium założone pierwotnie przy kasynie, fundusz 50 złr (PTT);
1894: fundusz 50 złr (PTT);
1895: fundusz 50 złr (PTT);
1896: fundusz 50 złr (PTT);
1900: kolekcja mineralogiczna M.Limanowskiego
1901: okazy znalezione w grocie Magóry: kości niedźwiedzia jaskiniowego (pp. Gorzechowski i Rabowski), szczątki człowieka paleolitycznego, pozostałości narzędzi (pp. Witkiewicz, Rabowski, Limanowski, Ślimak); 25 fotogramów architektury lokalnej (p. Kondratowiczowa); stroje ludowe i narzędzia (rodzina ś.p. W. Gersona); kościec niedźwiedzia z Kamczatki (Dybowski), dzik z doliny Zuberskiej (F. Słowik)
1904: dział zoologiczny wzbogacił się o wypchanego niedźwiedzia, którego ustrzelił w Tatrach w maju 1904 roku Jan Tyrała Bukowski z Kościeliska.
1906: kolekcja etnograficzna Zygmunta Gnatowskiego 300 szt.
przed 1908: szafa z próbami wyrobów ceramicznych w stylu zakopiańskim pomysłu i wykonania artysty rzeźbiarza Antoniego Szczyglińskiego (Zdzisław Gabryelski)
dary
darczyńcy:
Tytus Chałubiński (1888) - zielnik roślin jawnokwiatowych, 320 minerałów i mchy tatrzańskie (ok. 400 gatunków)
Antoni Kocyan (1836-1916)- leśniczy z Zuberca na Orawie, ornitolog, znawca fauny tatrzańskiej - ok. 351 okazów ptaków, 54 ssaków tatrzańskich, kilkanaście gniazd i jaj, oraz preparaty ryb i płazów.- tworząc kanon działu przyrodniczego.
dr A. Wrześniowski - bogaty zielnik
Komisja Fizjograficzna Akademii Umiejętności w Krakowie - zielnik: ok. 900 gatunków roślin
Edward hr. Raczyński - 500 złr. austriackich.
Stanisław Drohojowski - stroje kobiece z okolic Czorsztyna (57 okazów) i kolekcja minerałów
prof Ignacy Baranowski - instrumenty meteorologiczne do obserwacji i pomiarów.
dr Wacław Lasocki - zbiory biblioteczne
hrabina Dzieduszycka - 600 koron.
Bronisław Limanowski (1901) - kolekcja minerałów
Zygmunt Gnatowski - wniósł legatem testamentowym (1906) na potrzebę nowego gmachu 10 tys, koron, przekazał również swoją kolekcję sztuki ludowej Podhala (300 egz.) i bibliotekę tatrzańską.
Włodzimierz hr. Dzieduszycki - 600 koron (1903 r.), ze wskazaniem, że mają być przeznaczone na zakup okazów etnograficznych.
Zdzisław Gabryelski - szafa z próbami wyrobów ceramicznych w stylu zakopiańskim, wyk. przez art.-rzeźbiarza Antoniego Szczygielskiego
Róża hr. Krasińska-Raczyńska - okazy miejscowej sztuki.
Maria i Bronisław Dembowscy - w domu góralskim zwanym chatą w latach 1886-1893 zgromadzili dużą kolekcję etnograficzną , ok. 400 pozycji, w 1922 r. podarowali ją Muzeum Tatrzańskiemu.
