Kolekcja Adolfa Cichowskiego

opis skrócony

Kolekcja prywatna Adolfa Cichowskiego została zgromadzona w latach 1833-1858, w czasie jego pobytu na emigracji, początkowo w Dreźnie, następnie w Paryżu. Obejmowała ona wyłącznie polonica: zbiory pamiątek narodowych, malarstwa (portrety), grafiki, map, broni, ceramiki. Jej uzupełnieniem była biblioteka. Kolekcja udostępniana była nieregularnie. Zbiory zostały sprzedane po śmierci kolekcjonera na aukcjach w Hotel Drouot w Paryżu.

zmiany w nazwach:
Muzeum Adolfa Cichowskiego

misja:

Zgromadzenie i ochrona rozproszonego w Europie polskiego dziedzictwa narodowego (historycznego, artystycznego, naukowego); stymulacja badań nad historią Polski; pomoc historyczna amatorom i artystom polskim.

zakres terytorialny:
Paryż; oddziaływanie: polskie środowiska emigracyjne (Francja, Anglia, Niemcy, Włochy), ziemie polskie

opis instytucji:

Adolf Cichowski, polityk, kolekcjoner i oficer armii Księstwa Warszawskiego emigrował z kraju w 1831 r. po zajęciu Warszawy przez Rosjan. Gromadzenie poloników rozpoczął ok. 1833 r. podczas pobytu w Dreźnie. Od 1835 r. mieszkał i pracował w Paryżu, nawiązując kontakt ze środowiskiem politycznym Czartoryskich (Hotelu Lambert), prowadził ożywioną korespondencję Polakami w kraju i zagranicą, co pomogło mu w pozyskiwaniu okazów do kolekcji. Cichowski wyszukiwał je i nabywał je osobiście lub za pośrednictwem korespondentów w całej Europie. W 1852 r. kolekcja ta została opisana przez ks. Walerego Kalinkę, który w 1853 r. pracował nad katalogiem zbiorów. Po śmierci kolekcjonera kolekcja została sprzedana na akcjach w Hotel Drouot w Paryżu w 1858 r. i w 1859 r., w sporej części nabyta został do zbiorów Czartoryskich w Paryżu, przeniesionej następnie do Krakowa. Część kolekcji przeszła w ręce córki zbieracza.

typ:
kolekcja prywatna
rodzaje pamięci:
narodowa poska
obszary pamięci:
obszar historyczny pamiątki/relikwie

lokalizacja:

kraj:	region:	miejscowość:	datowanie:
Francja		Paryż	od 1835 do 1854

Zbiory:

kolekcja prywatna

Zakupy, darowizny, poszukiwania w całej Europie („W Paryżu znalazł P. Cichowski bogate źródła do swoich zbiorów, lecz nie przestając na antykwariuszach paryzkich, szukał pamiątek polskich wszędzie, gdzie mógł znaleźć rzetelnego pełnomocnika”, W. Kalinka 1856, 5).

Polonika: osobliwości i pamiątki narodowe ("przywołujące na pamięć niemal wszystkie ostatnich czasów wypadki") ok. 1000 obiektów: m.in. broń, odznaczenia i różnorodne przedmioty pozostałe po wielkich postaciach zaopatrzone w certyfikaty: laski, fajki, tabakiery, naczynia, nożyki, książki, medaliki; broń; malarstwo (głównie polskie portrety); miniatury; ceramika; szkła witrażowe; statuetki; grafika: mapy, ryciny (ok. 30 000: prace polskich artystów lub ikonograficznie związane z Polską), rysunki polskich twórców (ok. 300).
W. Kalinka (1856, 6-7): Zbiór P. Cichowskiego dzieli się na wiele gałęzi. Oprócz rycyn, do których należą sztychy (a tych jest kilkanaście oddziałów), litografie i drzeworyty, są ręczne rysunki i akwarele, są obrazy historyczne i portrety olejne, miniatury, emalie, dagerotypy. Są książki, książki z polskiemi rycinami, książki z bibliotek królów polskich, książki rzadkie zagraniczne o Polsce traktujące. Jest wiele manuskryptów i osobny zbiór autografów. Są popiersia i statuetki polskie, medaliony i medale, różnego rodzaju szkła dawne polskie, rozmaite sprzęty z XVI, XVII i dawniejszych nawet wieków; są rozmaite narzędzia będące niegdyś własnością słynnych w dziejach naszych mężów. Zbiór relikwii polskich składa się z włosów, szat i innych szczątków z trumien królów polskich, wojowników i innych mężów zasłużonych. Emigracya polska znalazła tutaj dla siebie miejsce, a różne jéj epizody i obrazy zewnętrznego i wewnętrznego życia mają swoich reprezentantów w odpowiednich zabytkach.

Darczyńcy:

korespondenci i pośrednicy Cichowskiego (MNW, Dział dokumentacji, Zbiory gołuchowskie, Korespondencja Adolfa Cichowskiego 1832-1858, t. 1-6): Joachim Lelewel (Bruksela)),Adam Czartoryski (Paryż), Antoni Oleszczyński (Paryż), Władysław Oleszczyński (Paryż), Bonaweturas Niemojoski (Paryż), Ambroży Grabowski, Gwalbert Pawlikowski (Medyka), Ludwik Plater (Paryż), Ferdynand Dienheim-Chotomski (Paryż), Maciej Wodziński (Drezno), Konstancja Wodzińska (Drezno), Franciszek Salezy Gawroński (Kraków), Teofil Żebrowski (Kraków), Józef Feliks Zieliński, Charles de Montalembert, Ludwik Norblin (Paryż), Emil Norblin (Paryż), Sebastian Norblin (Paryż), Kajetan Kielisiński (Kórnik), Eustachy Januszkiewicz (Paryż), Krystian Lach Szyrma (Londyn), Z. B. Breisig (Gdańsk), Adam Wileński (Clermont Fernand), Karol Sienkiewicz (Londyn), Celiński (Ajaccio), Brodzki (Valence), Klementyna z Tańskich Hoffmanowa (Paryż), Fryderyk Chopin (Paryż), Charles de Montalembert (Paryż), Henryk Dmochowski, Feliks Bliziński (Ttroyes), Meier (Kraków), Delfina z Komarów Potocka (Paryż), Miodoński (lekarz (Marsylia), Antoni Brodowski, Izabela Sanguszko, Krystyn Ostrowski (Paryż), Anna Sapieżyna (Paryż Hotel Lambert), ks. Jełowicki (Paryż), Lucjan Siemieński (Kraków, Bruksela), Jastrzębski (Genewa), Leksander Lesser (Warszawa), Detkens (Londyn), J. Liffner (Poznań), Aleksander Stryjeński (Berno), Leon Kapliński (Paryż), Józef Bem (Paryż), Albert Grzymała (Genewa), Aleksander Ludwik Molinari (Paryż), ks. Maliszewski (Strasburg), Franciszek Ksawery Pudłowski (Warszawa), Franciszek Trzciński (Melun).