Zbiory Jednoty Reformowanej w Królestwie Polskim
opis skrócony
Kalendarium:
1791: - początki zbiorów Kościoła Ewangelicko-Reformowanego
1904: - utworzenie archiwum parafii
1945: - po 1945 – przekazanie pozostałości zabytkowego dobytku archiwum i biblioteki parafii do Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego oraz Muzeum Narodowego w Warszawie (utensylia)
zmiany w nazwach:
misja:
Gromadzenie dzieł artystycznych i obiektów o charakterze religijnym i patriotycznym, pamiątki i dokumentacja działalności Kościoła Ewangelicko-Reformowanego oraz protestantów w Królestwie Polskim.
zakres terytorialny:
Królestwo Polskie
opis instytucji:
Zbiory Gminy Ewangelicko-Reformowanej w Warszawie gromadzone były najprawdopodobniej od końca XIX w., być może obejmowały przedmioty z czasów pierwszego kościoła ewangelicko-reformowanego (1777) z czasów rozbudowy kościoła i wzniesienie budynków parafialnych (po 1791) oraz ustanowienia Zboru Warszawskiego (1793). Do zbiorów być może należały elementy wyposażenia i utensyliów, które wyszły z użytkowania lub zostały wymienione w związku z budową nowego kościoła, a także galeria portretów wybitnych kalwinów polskich umieszczona w sali zgromadzeń. Gromadzenie „starożytności polskich i pamiątek narodowych” zapoczątkował najprawdopodobniej proboszcz parafii August Karol Diehl (od 1879), a następnie wieloletni pracownik biblioteki i utworzonego w 1904 r. archiwum Aleksander Woyde. Ze względu na brak materiałów źródłowych trudno ustalić, czy zbiory te włączone były do archiwum lub biblioteki, nie wydaje się, aby stanowiły osobną kolekcję o charakterze muzealnym.
Najprawdopodobniej w znacznej części obrazy, pamiątki i „starożytności” zostały zniszczone w czasie II wojny światowej, szczególnie w czasie likwidacji sąsiadującego z parafią getta warszawskiego i powstania w getcie.
typ:
zbiory muzealne przy instytucjach
instytucje naukowe, kulturalne, społeczne
rodzaje pamięci:
religijna
protestancka
obszary pamięci:
obszar historyczny
artystyczna
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Królestwo Polskie | Mazowsze | Warszawa | od 1879 do 1939 |
uwagi:
Budynek starego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, I piętro, sala zborowa obok kancelarii parafialnej, ul. Leszno 20
Pracownicy:
August Karol Diehl
Okres pracy pracownika od 1879
Okres pracy pracownika do 1908
Aleksander Woyde
Okres pracy pracownika od 1893
Okres pracy pracownika do 1925
Zbiory:
zbiory muzealne
Najprawdopodobniej zbiory muzealne stanowiły cześć wystroju sali zgromadzeń, starodruki włączone były do biblioteki.
1916: pamiątki narodowe i starożytności polskie, księgozbiór (ok. 10 000 t.), m.in. oryginalne wydania dzieł Kalwina, Komeńskiego, rzadkie druki dysydenckie polskie: Biblia Brzeska z 1563 r., Biblia Gdańska z 1632 r., Agenda z 1637 r.
1926: księgozbiór, portrety wybitnych kalwinów polskich, liczne pamiątki i starożytności polskie
po 1945: pozostałości biblioteki synodalnej zostały przekazane jako depozyt do Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, naczynia liturgiczne, hafty i tkaniny przekazano do Muzeum Narodowego
