Muzeum Erazma Majewskiego
opis skrócony
Kalendarium:
1892: - początki kolekcjonerstwa Erazma Majewskiego
1908-09-27: - uroczyste otwarcie ekspozycji Muzeum Erazma Majewskiego w Zachęcie
1916: - przeniesienie zbiorów do budynku Muzeum Narodowego przy ul. Podwale 15
1921-06-03: - przeniesienie zbiorów do Pałacu Staszica; podpisanie aktu darowizny, zmiana na Muzeum Przedhistoryczne im. Erazma Majewskiego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego
1932-11-25: - otwarcie Muzeum Przedhistorycznego im. Erazma Majewskiego
1941-01-01: - Przewiezienie kolekcji do gmachu Muzeum Narodowego i włączenie jej do zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego.
zmiany w nazwach:
Muzeum Przedhistoryczne im. Erazma Majewskiego
misja:
Ochrona zabytków archeologicznych, stworzenie centralnego muzeum archeologicznego, upamiętnienie kolekcjonera i twórcy muzeum.
zakres terytorialny:
Królestwo Polskie, Litwa, Wołyń, Podole, Ukraina, odlewy gipsowe zabytków zagranicznych (Zbiory porównawcze)
opis instytucji:
Pierwsze okazy do swoich zbiorów prehistorycznych Erazm Majewski pozyskał w 1892 r. w czasie pierwszych badań terenowych. Stopniowo poszerzany zbiór prezentowany był w l. 1892-1908 w gabinecie w mieszkaniu kolekcjonera (później w dwóch pomieszczeniach), w specjalnych w szafach i gablotach muzealnych. W 1897 r. Majewski na łamach prasy zadeklarował chęć przekazania zgromadzonego zbioru na rzecz Muzeum Miejskiego w Warszawie. Wraz z kolekcją przekazane miały zostać środki finansowe konieczne dla właściwej ekspozycji zbioru, a warunkiem przekazania było zachowanie autonomii kolekcji i prezentacja jej w osobnej sali nazwanej imieniem donatora.
Rozmowy na temat przekazania kolekcji nie zostały podjęte, a w 1907 r. Majewski rozważał organizację muzeum przy TOnZP. W 1908 r. Majewski podjął decyzję o utworzeniu własnej instytucji - Muzeum Erazma Majewskiego. Dzięki porozumieniu z Towarzystwem Zachęty Sztuk Pięknych kolekcja Majewskiego prezentowana była w siedzibie towarystwa do 1916 r. W związku z rozrastającą się ekspozycją w 1912 r. E. Majewski zakupił plac przy ul. Langerowskiej (ob. Chocimska), zlecając zaprojektowanie gmachu muzeum Zenonowi Chrzanowskiemu i Oskarowi Sosnowskiemu. W realizacji projektu przeszkodził wybuch I wojny światowej. W 1916 r. Majewski, po podpisaniu porozumienia z Muzeum Narodowym m.st. Warszawy zdcydował się na przeniesienie kolekcji do pomieszczeń znajdujących się na parterze ówczesnej siedziby instytucji przy ul. Podwale 15. Ze względu na liczne nieporozumienia Majewskiego z zarządem Muzeum Narodowego ekspozycja nigdy nie została otwarta dla zwiedzających.
W 1919 r. Majewski podjął próbę przekazania zbioru jako darowizny poprzez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego na rzecz państwa. Rozmowy prowadzone za pośrednictwem Państwowego Grona Konserwatorów Zabytków Przedhistorycznychnie przyniosły rezultatu. W 1920 r. Majewski otrzymał nakaz eksmisji z zajmowanych pomieszczeń, które przeznaczone zsotały na rzecz Muzeum Wojska.
W 1921 r. kolekcja została przeniesiona do siedziby Towarzystwa Naukowego Warszawskiego w Pałacu Staszica. Tego samego roku Erazm Majewski przekazał aktem darowizny zbiory TNW, wyłączając z nich najcenniejsze eksponaty. Kolekcja przekazana 3 czerwca 1921 zgodnie z wolą darczyńcy miała być niepodzielna i funkcjonować pod nazwiskiem właściciela, który dożywotnio został mianowany dyrektorem nowopowstałej placówki. Muzeum zostało otwarte w 1932 r. dzięki staraniom Włodzimierza Antoniewicza. W 1938 r. ze zbiorów wydzielono 262 przedmioty antyczne przekazując je do Zbiorów Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie. Cześć zbiorów uległa znieszczeniu w czasie II wojny światowej. W 1941 r. zachowane okazy ze zbiorów Majewskiego włącozno do zbiorów. Państwowego Muzeum Archeologicznego przechowywanych w gmachu Muzeum Narodowego w Warszawie. Usankcjonowanie tego faktu nastąpiło 21.12.1948 r.
obszary pamięci:
obszar historyczny
archeologia
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Królestwo Polskie | Mazowsze | Warszawa | od 1892 do 1908 |
uwagi:
1892-1908: Złota 61 (mieszkanie prywatne pp. Majewskich), gabinet z wyposażeniem muzealnym, później dwa pomieszczenia
Pracownicy:
Erazm Majewski
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1922
Włodzimierz Antoniewicz
Okres pracy pracownika od 1924
Okres pracy pracownika do 1939
Zbiory:
zbiory muzealne
1900: 10 422 obiekty
1902: 15 080 obiekty
1905: ok. 16 000 zabytków
1911: ok. 22 000 zabytków
1912: 20 944 zabytków
1913: archiwum naukowe, zbiór materiału surowego, zbiór pedagogiczny do uczenia archeologii i porównań (Lencewicz 1913)
1915: ok. 30 000 zabytków
1921: 30 329 zabytków (wg księgi inwentarzowej), 96 mebli muzealnych, tablice ścienne, mapy, rysunki - 15 szt.; archiwum negatywów fotograficznych, 250 klisz cynkotypowych, 50 kompletów 11-tomowych roczników Światowita - wg aktu darowizny z 3.06.1921
1933: ok. 42 000 zabytków, archeologia przedhistoryczna i wcześniejsza, z terenu Polski, Litwy i Rusi, także archeologia ogólnoeuropejska (AAN 1933)
Początkowo zbiory uzyskiwane z badań powierzchniowych i sondażowych wykonywanych przez Erazma Majewskiego i Fryderyka Zembrowskiego (wuj E. Majewskiego) oraz zakupywane od okolicznej ludności wiejskiej. Od 1899 r. kolekcja wzbogacana była o dary przekazywane w reakcji na odezwy zamieszczane na łamach czasopisma "Światowit". Po1904 r. ze względu na pogarszający się stan zdrowia, Majewski pozyskiwał obiekty dzięki zlecanym ekspedycjom naukowym, zakupom (także autoryzowanych kopii) i wymianie duplikatów. Zbiory w muzeum były posegregowane chronologicznie i terytorialnie, inwentaryzacja polegała na nadaniu numeru wraz z nazwą miejscowości pozyskania oraz wykonaniu fotografii (najczęściej zbiorowych). Opis obiektów na ekspozycji zawierał nazwę, dane administracyjne i nr inwentarzowy. Dodatkowe dane podawano na tablicach umieszczonych na meblach. Brulionowy inwentarz muzeum założony w 1892 r., już 6 lat później został przekształcony w księgę zawierającą: nazwę przedmiotu, nr katalogowy, surowiec z którego obiekt został wykonany, miejsce i datę znalezienia, datę pozyskania do muzeum, ew. informacje dodatkowe w rubryce uwagi, miejsce przechowywania (nr szafy, półki, itp.), odręczny szkic.
dary
przed 1911: Franciszek Pułaski (ponad 1000 obiektów z pow. Kamienieckiego na Podolu)
1911: Jadwiga Chyczewska-Modelska z Kluczewa pod Płońskiem (zabytki z brązu)
1921: darowizna na rzecz państwa kolekcji Muzeum Erazma Majewskiego, z wyłączeniem części zbiorów, w tym zabytków przekazanych przez Jadwigę Chyczewską-Modelską;
1928: Lucyna Majewska (przekaz kopii zabytków zakupionych w Musée National à Saint-Germain-en-Laye, w późniejszych latach liczne przekazy okazów wyłączonych ze zbiorów MEM przez Erazma Majewskiego, a także biblioteka Majewskiego - 208 dzieł z dziedziny archeologii, historii, antropologii, etnologii, geologii, paleontologii i lingwistyki)
1938: Zakład Archeologii UW (włączenie depozytu zabytków archeologicznych Zakładu Archeologii UW)
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Królestwo Polskie | Mazowsze | Warszawa | od 1908 do 1916 |
uwagi:
1908-1916: pl. Małachowskiego 3, Pałac Sztuki - gmach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie
Pracownicy:
Erazm Majewski
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1922
Włodzimierz Antoniewicz
Okres pracy pracownika od 1924
Okres pracy pracownika do 1939
Zbiory:
zbiory muzealne
1900: 10 422 obiekty
1902: 15 080 obiekty
1905: ok. 16 000 zabytków
1911: ok. 22 000 zabytków
1912: 20 944 zabytków
1913: archiwum naukowe, zbiór materiału surowego, zbiór pedagogiczny do uczenia archeologii i porównań (Lencewicz 1913)
1915: ok. 30 000 zabytków
1921: 30 329 zabytków (wg księgi inwentarzowej), 96 mebli muzealnych, tablice ścienne, mapy, rysunki - 15 szt.; archiwum negatywów fotograficznych, 250 klisz cynkotypowych, 50 kompletów 11-tomowych roczników Światowita - wg aktu darowizny z 3.06.1921
1933: ok. 42 000 zabytków, archeologia przedhistoryczna i wcześniejsza, z terenu Polski, Litwy i Rusi, także archeologia ogólnoeuropejska (AAN 1933)
Początkowo zbiory uzyskiwane z badań powierzchniowych i sondażowych wykonywanych przez Erazma Majewskiego i Fryderyka Zembrowskiego (wuj E. Majewskiego) oraz zakupywane od okolicznej ludności wiejskiej. Od 1899 r. kolekcja wzbogacana była o dary przekazywane w reakcji na odezwy zamieszczane na łamach czasopisma "Światowit". Po1904 r. ze względu na pogarszający się stan zdrowia, Majewski pozyskiwał obiekty dzięki zlecanym ekspedycjom naukowym, zakupom (także autoryzowanych kopii) i wymianie duplikatów. Zbiory w muzeum były posegregowane chronologicznie i terytorialnie, inwentaryzacja polegała na nadaniu numeru wraz z nazwą miejscowości pozyskania oraz wykonaniu fotografii (najczęściej zbiorowych). Opis obiektów na ekspozycji zawierał nazwę, dane administracyjne i nr inwentarzowy. Dodatkowe dane podawano na tablicach umieszczonych na meblach. Brulionowy inwentarz muzeum założony w 1892 r., już 6 lat później został przekształcony w księgę zawierającą: nazwę przedmiotu, nr katalogowy, surowiec z którego obiekt został wykonany, miejsce i datę znalezienia, datę pozyskania do muzeum, ew. informacje dodatkowe w rubryce uwagi, miejsce przechowywania (nr szafy, półki, itp.), odręczny szkic.
dary
przed 1911: Franciszek Pułaski (ponad 1000 obiektów z pow. Kamienieckiego na Podolu)
1911: Jadwiga Chyczewska-Modelska z Kluczewa pod Płońskiem (zabytki z brązu)
1921: darowizna na rzecz państwa kolekcji Muzeum Erazma Majewskiego, z wyłączeniem części zbiorów, w tym zabytków przekazanych przez Jadwigę Chyczewską-Modelską;
1928: Lucyna Majewska (przekaz kopii zabytków zakupionych w Musée National à Saint-Germain-en-Laye, w późniejszych latach liczne przekazy okazów wyłączonych ze zbiorów MEM przez Erazma Majewskiego, a także biblioteka Majewskiego - 208 dzieł z dziedziny archeologii, historii, antropologii, etnologii, geologii, paleontologii i lingwistyki)
1938: Zakład Archeologii UW (włączenie depozytu zabytków archeologicznych Zakładu Archeologii UW)
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Królestwo Polskie | Mazowsze | Warszawa | od 1916 do 1921 |
uwagi:
1916-1921: Podwale 15, budynek Muzeum Narodowego, 6 sal na parterze
Pracownicy:
Erazm Majewski
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1922
Włodzimierz Antoniewicz
Okres pracy pracownika od 1924
Okres pracy pracownika do 1939
Zbiory:
zbiory muzealne
1900: 10 422 obiekty
1902: 15 080 obiekty
1905: ok. 16 000 zabytków
1911: ok. 22 000 zabytków
1912: 20 944 zabytków
1913: archiwum naukowe, zbiór materiału surowego, zbiór pedagogiczny do uczenia archeologii i porównań (Lencewicz 1913)
1915: ok. 30 000 zabytków
1921: 30 329 zabytków (wg księgi inwentarzowej), 96 mebli muzealnych, tablice ścienne, mapy, rysunki - 15 szt.; archiwum negatywów fotograficznych, 250 klisz cynkotypowych, 50 kompletów 11-tomowych roczników Światowita - wg aktu darowizny z 3.06.1921
1933: ok. 42 000 zabytków, archeologia przedhistoryczna i wcześniejsza, z terenu Polski, Litwy i Rusi, także archeologia ogólnoeuropejska (AAN 1933)
Początkowo zbiory uzyskiwane z badań powierzchniowych i sondażowych wykonywanych przez Erazma Majewskiego i Fryderyka Zembrowskiego (wuj E. Majewskiego) oraz zakupywane od okolicznej ludności wiejskiej. Od 1899 r. kolekcja wzbogacana była o dary przekazywane w reakcji na odezwy zamieszczane na łamach czasopisma "Światowit". Po1904 r. ze względu na pogarszający się stan zdrowia, Majewski pozyskiwał obiekty dzięki zlecanym ekspedycjom naukowym, zakupom (także autoryzowanych kopii) i wymianie duplikatów. Zbiory w muzeum były posegregowane chronologicznie i terytorialnie, inwentaryzacja polegała na nadaniu numeru wraz z nazwą miejscowości pozyskania oraz wykonaniu fotografii (najczęściej zbiorowych). Opis obiektów na ekspozycji zawierał nazwę, dane administracyjne i nr inwentarzowy. Dodatkowe dane podawano na tablicach umieszczonych na meblach. Brulionowy inwentarz muzeum założony w 1892 r., już 6 lat później został przekształcony w księgę zawierającą: nazwę przedmiotu, nr katalogowy, surowiec z którego obiekt został wykonany, miejsce i datę znalezienia, datę pozyskania do muzeum, ew. informacje dodatkowe w rubryce uwagi, miejsce przechowywania (nr szafy, półki, itp.), odręczny szkic.
dary
przed 1911: Franciszek Pułaski (ponad 1000 obiektów z pow. Kamienieckiego na Podolu)
1911: Jadwiga Chyczewska-Modelska z Kluczewa pod Płońskiem (zabytki z brązu)
1921: darowizna na rzecz państwa kolekcji Muzeum Erazma Majewskiego, z wyłączeniem części zbiorów, w tym zabytków przekazanych przez Jadwigę Chyczewską-Modelską;
1928: Lucyna Majewska (przekaz kopii zabytków zakupionych w Musée National à Saint-Germain-en-Laye, w późniejszych latach liczne przekazy okazów wyłączonych ze zbiorów MEM przez Erazma Majewskiego, a także biblioteka Majewskiego - 208 dzieł z dziedziny archeologii, historii, antropologii, etnologii, geologii, paleontologii i lingwistyki)
1938: Zakład Archeologii UW (włączenie depozytu zabytków archeologicznych Zakładu Archeologii UW)
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Królestwo Polskie | Mazowsze | Warszawa | od 1922 do 1939 |
uwagi:
1921-1941: Nowy Świat 72, Pałac Staszica, budynek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, sale pocerkiewne na III piętrze budynku; Królestwo Kongresowe, II RP
Pracownicy:
Erazm Majewski
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1922
Włodzimierz Antoniewicz
Okres pracy pracownika od 1924
Okres pracy pracownika do 1939
Zbiory:
zbiory muzealne
1900: 10 422 obiekty
1902: 15 080 obiekty
1905: ok. 16 000 zabytków
1911: ok. 22 000 zabytków
1912: 20 944 zabytków
1913: archiwum naukowe, zbiór materiału surowego, zbiór pedagogiczny do uczenia archeologii i porównań (Lencewicz 1913)
1915: ok. 30 000 zabytków
1921: 30 329 zabytków (wg księgi inwentarzowej), 96 mebli muzealnych, tablice ścienne, mapy, rysunki - 15 szt.; archiwum negatywów fotograficznych, 250 klisz cynkotypowych, 50 kompletów 11-tomowych roczników Światowita - wg aktu darowizny z 3.06.1921
1933: ok. 42 000 zabytków, archeologia przedhistoryczna i wcześniejsza, z terenu Polski, Litwy i Rusi, także archeologia ogólnoeuropejska (AAN 1933)
Początkowo zbiory uzyskiwane z badań powierzchniowych i sondażowych wykonywanych przez Erazma Majewskiego i Fryderyka Zembrowskiego (wuj E. Majewskiego) oraz zakupywane od okolicznej ludności wiejskiej. Od 1899 r. kolekcja wzbogacana była o dary przekazywane w reakcji na odezwy zamieszczane na łamach czasopisma "Światowit". Po1904 r. ze względu na pogarszający się stan zdrowia, Majewski pozyskiwał obiekty dzięki zlecanym ekspedycjom naukowym, zakupom (także autoryzowanych kopii) i wymianie duplikatów. Zbiory w muzeum były posegregowane chronologicznie i terytorialnie, inwentaryzacja polegała na nadaniu numeru wraz z nazwą miejscowości pozyskania oraz wykonaniu fotografii (najczęściej zbiorowych). Opis obiektów na ekspozycji zawierał nazwę, dane administracyjne i nr inwentarzowy. Dodatkowe dane podawano na tablicach umieszczonych na meblach. Brulionowy inwentarz muzeum założony w 1892 r., już 6 lat później został przekształcony w księgę zawierającą: nazwę przedmiotu, nr katalogowy, surowiec z którego obiekt został wykonany, miejsce i datę znalezienia, datę pozyskania do muzeum, ew. informacje dodatkowe w rubryce uwagi, miejsce przechowywania (nr szafy, półki, itp.), odręczny szkic.
dary
przed 1911: Franciszek Pułaski (ponad 1000 obiektów z pow. Kamienieckiego na Podolu)
1911: Jadwiga Chyczewska-Modelska z Kluczewa pod Płońskiem (zabytki z brązu)
1921: darowizna na rzecz państwa kolekcji Muzeum Erazma Majewskiego, z wyłączeniem części zbiorów, w tym zabytków przekazanych przez Jadwigę Chyczewską-Modelską;
1928: Lucyna Majewska (przekaz kopii zabytków zakupionych w Musée National à Saint-Germain-en-Laye, w późniejszych latach liczne przekazy okazów wyłączonych ze zbiorów MEM przez Erazma Majewskiego, a także biblioteka Majewskiego - 208 dzieł z dziedziny archeologii, historii, antropologii, etnologii, geologii, paleontologii i lingwistyki)
1938: Zakład Archeologii UW (włączenie depozytu zabytków archeologicznych Zakładu Archeologii UW)
