Małgorzata WAWRZAK | Bronisław Piłsudski (1866-1918) – wybitny etnograf i muzeolog

20.06.2018 | Wybitny etnograf, folklorysta, muzealnik i muzeolog, zbieracz zabytków kultury materialnej. W 1887 roku jako jeden z oskarżonych o udział w zamachu na cara Aleksandra III, został skazany na karę śmierci, zamienioną na zesłanie na wyspę Sachalin. Tam podjął systematyczne badania ginących ludów Dalekiego Wschodu: Goldów, Giliaków (Niwchów) i Oroków na Sachalinie oraz Ajnów…

Monika NOWOCIŃSKA, Piotr ROGÓLSKI (oprac.) | Muzeum PTK w Radomiu (1908–1939)

16.12.2018 | W 1908 roku, dzięki staraniom księdza Jana Wiśniewskiego, historyka i kolekcjonera, powstało w Radomiu muzeum radomskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (PTK). Muzeum początkowo funkcjonowało przy plebanii kościoła farnego na ul. Grodzkiej, gdzie odbywały się zebrania członków radomskiego PTK. W 1910 roku ks. Wiśniewski przeniósł siedzibę muzeum na ul. Lubelską do większego lokum, gdzie…

Małgorzata TABORSKA | Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego – spadkobierca Gabinetu Archeologicznego Józefa Łepkowskiego

15.06.2018 |   Powołane do życia ustawą senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z 1964 roku Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego mieści się w dawnym Collegium Maius. Już sama lokalizacja jest symboliczna – jest to bowiem najstarszy, znany obecnie budynek uniwersytecki w Polsce. Równocześnie była to pierwsza siedziba Biblioteki Jagiellońskiej – serca Uniwersytetu. Inicjatorem utworzenia placówki był Karol Estreicher Junior,…

Aldona TOŁYSZ | W służbie higieny. Muzea i wystawy higieniczne do 1918 r. w Królestwie Polskim

01.06.2018 |   Wiek XIX odcisnął piętno bodaj na każdej dziedzinie ludzkiego życia. Była to epoka wynalazków, odkryć i upowszechniania wiedzy na niespotykaną wcześniej skalę. Proces ten doskonale ilustruje rozwój wiedzy na temat ludzkiego zdrowia, która chociaż nawiązywała do  nazwy greckiej bogini zdrowia Hygíeii, prawdziwy rozkwit przezywała w drugiej połowie XIX i na początku XX…

Ewelina BEDNARZ | Muzeum Narodowe w Szczecinie
– spadkobierca Museum der Stadt Stettin

20.05.2018 |   Do polskich muzeów publicznych o najdłuższej tradycji zaliczyć można m.in. Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie, a także muzea miejskie i muzea towarzystw funkcjonujące od połowy XIX wieku w miastach na terenie zaborów. Warto wspomnieć o jeszcze jednym, które choć nie mieści się w ramach terytorialnych projektu „Muzeum w polskiej…

Małgorzata BAKA | Bogusława Mansfelda ‘Katalog muzeów XIX i pierwszej połowy XX wieku’

12.03.2018 | W zbiorach archiwalnych Katedry Zabytkoznawstwa i Muzealnictwa Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu[1] zgromadzona jest spuścizna Bogusława Mansfelda [dalej zwana “Archiwum”], na którą składają się fiszki bibliograficzne w skrzynkach, skrzynki z “teczkami” w formie kopert zawierających wypisy z literatury oraz notatki w teczkach, które stanowiły dokumentację badawczą do przygotowywanego “Katalogu muzeów…

Aldona TOŁYSZ | Odezwy i informacje prasowe jako jeden z elementów angażowania społeczeństwa do udziału w tworzeniu muzeów – na przykładzie łódzkich instytucji

28.02.2018 |   W pierwszej połowie XX wieku w Łodzi funkcjonowało kilka instytucji o charakterze muzealnym. Do najważniejszych z nich należały bez wątpienia Muzeum Oddziału łódzkiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1909-lata 20 XX w.; dalej: PTK) oraz Muzeum Nauki i Sztuki założone (1911-1923).  Pole zainteresowań kolekcjonerskich obu placówek było podobne, w pierwszych latach swej działalności, wykorzystywały…

Tomasz de ROSSET | Zamek w Montrésor – polskie muzeum we Francji

14.12.2018 | Zamek w Montrésor w departamencie Indre-et-Loire w Turenii od lat stanowi polski akcent jednej z większych atrakcji turystycznych Europy, jaką jest Dolina Loary, od 2000 roku figurująca na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO (Val de Loire). Region przyciąga walorami krajobrazowymi oraz historią, jaka zapisała się przede wszystkim w architekturze rezydencjonalnej, jednej z najświetniejszych…

Tomasz de ROSSET | Dom Balzaka w Paryżu – próba muzeum biograficznego

27.01.2018 | Interesującą inicjatywą, którą można by określić jako muzealna, była niespełniona próba stworzenia w dziewiętnastowiecznym Paryżu swego rodzaju miejsca pamięci ku czci Honoré de Balzaka podjęta przez Ewelinę z Rzewuskich Balzakową (1-voto Hańską) oraz jej córkę i zięcia Annę i Jerzego Mniszchów. Miało być ono zlokalizowane w domu, gdzie pisarz zmarł, a gdzie wcześniej…

Aldona TOŁYSZ | Wystawy krajowe na Mazowszu na przełomie XIX i XX wieku i ich wpływ na rozwój muzealnictwa

16.09.2017 |   Początki wystaw powszechnych najczęściej sytuuje się w XVII w., podając jako pierwszy przykład nowoczesnej ekspozycji wystawę w Paryżu w 1648 roku oraz późniejsze  tego typu realizacji w Londynie (1756 i 1761) oraz Pradze (1791) [Ołdziejewski 1928: 3]. Ten ostatni przykład podał również autor krótkiej monografii wystaw wszechświatowych, opublikowanej Gazecie Rzemieślniczo-Przemysłowej [Historja wystaw… 1900:…