Zbiory Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego: Gabinet chemiczny

opis skrócony

Gabinet chemiczny Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego powstał w oparciu o zbiory Szkoły Lekarskiej w Wilnie i gromadzony był na potrzeby wykładów wydziału chemicznego.W zbiorach znajdowały się przede wszystkim preparaty narzędzia i odczynniki chemiczne, część została zakupiona za granicą. Po 1832 r. zbiory gabinetu zostały włączone do utworzonej w 1832 r. do Akademii Medyko-Chirurgicznej, a po jej zamknięciu (1842) w większości wywiezione do Kijowa. Nieliczne okazy włączono do zbiorów Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego.


Kalendarium:

1803-04-04: - podpisanie przez cesarza “Aktu potwierdzenia Uniwersytetu wileńskiego”

1803-05-18: - ustawa o powołaniu Uniwersytetu Wileńskiego

1832-05-01: - zamknięcie Uniwersytetu


zmiany w nazwach:

misja:

Gromadzenie preparatów chemicznych, stworzenie zbioru pomocnego przy prowadzeniu zajęć dydaktycznych.

zakres terytorialny:

opis instytucji:

Gabinet chemiczny został założony w oparciu o nieliczne zbiory zgromadzone przez kolegium jezuickie. Pierwszym wykładowcą chemii na Santoris, kolejnym Jędrzej Śniadecki, którego wykłady cieszyły się dużym zainteresowaniem. Po 1799 r. Na ruinach dawnego zboru ewangelicko-reformowanego zbudowano wg wskazówek Śniadeckiego i pod kierownictwem architekta Michała Szulca gmach “chemiczny” przeznaczony na wykłady chemii, laboratorium oraz gabinet chemiczny wzbogacany dzięki Śniadeckiemu. Działalność tę kontynuował jego następca Fonberg, który sprowadził część narzędzi i preparatów z zagranicy. Wyposażenie gabinetu stało na wysokim poziomie, a konstrukcja i aranżacja gmachu uznawana była za “jedną z najlepszych i najwygodniejszych budowli tego rodzaju w Europie”. Po zamknięciu Uniwersytetu w 1832 r. zbiory przeszły pod zarząd otwartej w tym samym roku  Akademii Medyko-Chirurgicznej, a po jej zamknięciu w 1842 r. Gabinet przewieziono do Uniwersytetu św. Włodzimierza w Kijowie. Nieliczne eksponaty pozostały w Wilnie i przeszły pod zarząd inspektora gimnazjum gubernialnego wileńskiego Chrzczonowicza, część pamiątek trafiła do Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego.

 



typ:
zbiory muzealne przy instytucjach uczelnie, szkoły


lokalizacja:

kraj: region: miejscowość: datowanie:
Cesarstwo Rosyjskie Wilno od 1803 do 1832

uwagi:

Po 1799: budowa własnego gmachu chemicznego na miejscu spalonego zboru ewangelisko-augsburskiego


Pracownicy:

Jędrzej (Andrzej) Śniadecki
Okres pracy pracownika od 1803
Okres pracy pracownika do 1822

Ignacy Fonberg
Okres pracy pracownika od 1822
Okres pracy pracownika do 1832


Zbiory:

zbiory naukowe

1834:  2 131 okazów, 61 preparatów
Po 1840: 555 okazów i 1 282 różnych narzędzi, instrumentów i sprzętów

cenne sprzęty chemiczne: kosztowne wagi analityczne; gazometry, eudiometry, dmuchawka Clarcka, chlorometr, machina pneumatyczna, barometry, termometry, hygrometr Babineta, multiplikator elektro-magnetyczny; sprzęty codzienne: piece różnej budowy, retorty, miseczki, flaszki z czystego srebra, naczynia do parowania z fabryk wileńskich;
cenne odczynniki chemiczne: brom, selen, glin, krzemionka, kadm, palad, iryd, rod, osm, molibden, mangan, tunsten, kolumb, uran, cer, tytan, bizmut kryształach i w połączeniach chemicznych, alkalium lityna z pelalitu przekazanego przez prof. Horodeckiego, potas; łącznie powyżej  2000 odczynników


Zakupy: ważniejsze naczynia, narzędzia i przyrządy od  mechanika Fortina z Paryża

Print Friendly, PDF & Email