opis skrócony

 

---

Kalendarium:

1832-01-01: - wywóz zbiorów Gabinetu Numizmatycznego Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego do Petersburga

1834-01-01: - gromadzenie numizmatów przy Bibliotece Rządowej

1867-01-01: - zamknięcie Szkoły Głównej, przejście Biblioteki Głównej Królestwa Polskiego i Gabinetu Mineralogicznego pod zarząd późniejszego Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego

1877-01-01: - reorganizacja i połączenie gabinetu Numizmatycznego z Gabinetem Archeologicznym

1915-01-01: - ewakuacja (wywóz) zbiorów Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego do Rostowa

---

zmiany w nazwach:
1877: Gabinet Archeologiczno-Numizmatyczny

misja:

Gromadzenie jak monet i medali krajowych i zagranicznych, jako zbiory narodowe do nauki historii.

zakres terytorialny:

opis instytucji:

W 1832 r. Gabinet Numizmatyczny Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego został wywieziony do Petersburga. Zbiory numizmatyczne zaczęto gromadzić ponownie w 1834 r. przy Bibliotece Rządowej (od 1840 r. Bibliotece Okręgu Naukowego Warszawskiego). Organizacją kolekcji zajmowali się pracownicy Biblioteki. Zbiory numizmatyczne powiększały się dzięki darom, przekazom, głównie Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego i osób prywatnych, w niewielkim stopniu dzięki zakupom. W latach 1834-1862 kolekcja osiągnęła dość znaczne rozmiary, a nowe nabytki wpisywane były do bibliotecznych ksiąg inwentarzowych do Biblioteki Głównej Królestwa Polskiego. W okresie gdy Biblioteka znajdowała się pod zarządem Szkoły Głównej Warszawskiej kolekcja numizmatyczna została znacznie powiększona.

W 1869 r. Biblioteka Główna przeszła pod zarząd Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, zdecydowano się na odłączenie od niej Gabinetu Numizmatycznego i jego reorganizację. W 1877 r. zbiory numizmatyczne połączone zostały z Gabinetem Archeologicznym. Początkowo Gabinetem kierował Adolf Pawiński (1871), od 1896 r. Teodor Wierzbowski. Do zbiorów Gabinetu zostały podarowane kolekcje Romualda Hubego i Kazimierza Stronczyńskiego, oraz mniejsze zbiory od osób prywatnych. Znaczną liczbę okazów otrzymywano od Carskiej Komisji Archeologicznej w Petersburgu. W ramach działalności powstała udostępniona szerszej publiczności kolekcja numizmatyczna, która cieszyła się dużą popularnością. Prezentowana była ona w Gabinecie Archeologiczno-Numizmatycznym.

W 1915 r. zbiory numizmatyczne wraz z inwentarzami, z wyjątkiem prawdopodobnie przypadkowo pominiętych okazów w dolnych szufladach i witrynach, zostały wywiezione do Rosji. Los kolekcji nie jest znany, prawdopodobnie została ona przewieziona wraz z majątkiem uniwersytetu do Moskwy, a następnie do Rostowa nad Donem.

---

typ:
zbiory muzealne przy instytucjach uczelnie, szkoły

---

lokalizacja:

kraj:	region:	miejscowość:	datowanie:
Królestwo Polskie	Mazowsze	Warszawa	od 1896 do 1877

uwagi:

Cesarski Uniwersytet Warszawski, Pałac Kazimierzowski, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, Królestwo Polskie
Pomieszczenie Biblioteki w Pałacu Kazimierzowskim
1894: pomieszczenie na drugim piętrze Pałacu
1915: pomieszczenie na parterze Pałacu

W 1877 r. zbiory numizmatyczne połączone zostały z Gabinetem Archeologicznym.

---

Pracownicy:

Józef Przyborowski
Okres pracy pracownika od 1862
Okres pracy pracownika do 1871
kierownik Gabinetu Numizmatycznego przy Bibliotece Głównej Królestwa Polskiego

Adolf Pawiński
Okres pracy pracownika od 1871
Okres pracy pracownika do 1896
kustosz Gabinetu Numizmatycznego

Teodor Wierzbowski
Okres pracy pracownika od 1896
Okres pracy pracownika do 1915
kustosz Gabinetu Archeologicznego i kolekcji numizmatycznej

---

Zbiory:

zbiory naukowe

1834: 10 szt. monet
1835: 117 szt. monet
1837: 138 szt. monet
1838: 484 szt. monet
1839: 568 szt. monet
1840: 726 szt. monet
1841: 1 434 szt. monet
1847: 3 111 szt. monet
1855: 4 553 szt. monet
1860: 5 886 szt. monet
1862: 5 887 szt. monet
1864: 9 124 szt. monet
1867: 10 386 szt. monet
1869: 10 412 szt. monet
1875: 10 419 szt. monet
1893: 11 748 szt. monet
1899: 13 141 szt. monet
1904: 14 787 szt. monet
1913: 17 562 szt. monet

 

po 1838: monety nowożytne, tzw. boratynki, zespoły monet litewskich, jagiellońskich, niderlandzkich, medale dawne i współczesne
1841: medal ku czci Rubensa wybity przez zarząd miasta Antwerpii; zespół monet z XVII w. (Gajewski)
1843: medale rosyjskie (307 szt. z portretami władców Rosji od Ruryka do Aleksandra, opr. przez Tymoteusza Lipińskiego)
1844: monety ze skarbu w Pelczyskach 12 szt. (gmina Złota, pow. pińczowski, woj. świętokrzyskie)
1845: kolekcja Maksymiliana Bartynowskiego (1298 szt. monet i medali: 65 złotych, 1041 srebrnych, 55 brązowych, 37 z innych metali)
1855: monety „Stroczyńskiego” 1 410 szt. (przekazane przez os. anonimową przez numizmatyka Kazimierza Stronczyńskiego, „brązy Konstantyna” 42 szt., monety brązowe rzymskie 224 szt.)
1863: monety z Instytutu Szlacheckiego (1776 szt. monet)
1864: kolekcja Romualda Hubego (1004 szt.: monety starożytne 26 szt., średniowieczne 73 szt., współczesne); kolekcja Kazimierza Stronczyńskiego (100 szt.: monety starożytne 26 szt.),
po 1864: dar Teodora Bytukiewicza (28 szt.); dar „urzędnika Biblioteki Głównej” Pechmana (medale 3 szt.); monety z pierwszej poł. XIX w. (za pośr. Komisji Rządowej Przychodu i Skarbu, 12 szt.)
1868: skarb z miejscowości Czaple Obrępalskie (gm. Repki, pow. sokołowski, woj. mazowieckie, monety arabskie 11 szt. z 471 szt. przekazanych do Petersburga); monety ze wsi Przechodzisko, ówczesny pow. radzyński (obecnie gm. Drelów, pow. Biała Podlaska, woj. lubelskie, solidy 3 szt.)
1897-1904: monety nowożytne polskie, austriackie, pruskie, szwedzkie z pow. nowoaleksandrowskiego (puławskiego), monety krzyżackie, 410 szt. z miejscowości Praczki (dziś gm. i pow. Golub-Dobrzyń) od Cesarskiej Komisji Archeologicznej w Petersburgu;
 

Ponadto w zbiorach znajdowały się medale i podobizny carów rosyjskich, wstążki do orderów, pieczęcie loży masońskich, kolekcja złotych monet z lat 1817-1829; moneta „kuficzna” (gen. Wincenty Krasiński); numizmaty ze skasowanych gimnazjów; numizmaty z Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie, 109 szt.

 

zakupy

zakupy:

kolekcja Gajewskiego z Iłży (1841); medale rosyjskie (1843), kolekcja Maksymiliana Bartynowskiego (1845); numizmaty z Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie

dary

dary:

gen. Wincenty Krasiński (moneta „kuficzna”);

1855: os. anonimowa za pośr. numizmatyka Kazimierza Stronczyńskiego;

po 1864: dar Teodora Bytukiewicza (28 szt.); dar „urzędnika Biblioteki Głównej” Pechmana (3 szt.); kolekcja Romualda Hubego (1004 szt); kolekcja Kazimierza Stronczyńskiego (100 szt.)

przekazy:

od instytucji, znaleziska tzw. skarbów (od 1867 skupywane były przez Mennicę Państwową), medal ku czci Rubensa wybity przez zarząd miasta Antwerpii (1841); numizmaty ze skasowanych gimnazjów; monety z Instytutu Szlacheckiego (1863); monety z pierwszej poł. XIX w. (za pośr. Komisji Rządowej Przychodu i Skarbu, 12 szt.; po 1864); skarb z miejscowości Czaple Obrępalskie (1868); monety ze wsi Przechodzisko; przekazy Cesarskiej Komisji Archeologicznej w Petersburgu (skarby z terenu  Królestwa Polskiego, 1897-1902).